Austurland - 24.10.1970, Blaðsíða 4

4 '
I
AUSTURLAND I
Neskaupstað, 24. október Í97Ó.
Óskráseíi hluiafélög
Á það hefur verið bent hér í
blaðinu, að hlutafélagið Arnai-
borg hafi aldrei verið skrásetl, og
því alll, sem ger.t er í Iþess nafni
markleysa.
En ef grant er að gætt, kemur
í ljós, að víðar er pottur brotinn
og hafa sumir gengið miklu lengra
á þessari braut en Arnbyrgingar
með því að hefja rekstur í nafni
hlutaféiaga, sem ekki hafa verið
löglega stofnuð og ekki skrásett.
Minna má á tvö „hlutafélög",
sem Garðar Sveinn Árnason r-ak
um skeið fyrir nokkrum árum, en
Kristmann Guðmundsson skáld,
sem átti einn merkilegasta skrúð-
garð landsins um langt skeið,
flutti einu sinni erindi um skrúð-
garða. Hann hóf mál sitt á því
að ráðleggja mönnum að gera ut-
an um garðinn skjólvegg úr torfi
og grjóti, a. m. k. 1V2 m á hæð.
Að öðrum kosti væri lítil von um
árangur af ræktun í garðinum.
Sjónarmið Kristmanns um
skjólvegginn skýrir annað af
tveimur aðalhlutverkum girðing-
arinnar um garðinn. Hitt er varzla
gegn gripum. Enn er nauðsynlegt
að verja garða gegn skepnum í
flestum ibæjum og þorpum og
alls staðar á sveitabæjum.
Girðingin getur vel þjónað iþess-
um tvenna tilgangi, en fyrir
bragðið verður hún dýrari heldur
en gripavörzlugirðing ein saman.
Ég held samt, að ódýrara og
fallegra sé, að rniða girðinguna
eingöngu við gripavörzlu, 'en gróð-
ursetja innan við hana lifandi
limgerði til þess að mynda skjól
í garðinum. Slíkt limgerði verður
aldrei þunglamalegt en getur orð-
ið rnjög fallegt, þegar það er
klippt sem veggur. Borið ,s*aman
við jafn háan vegg úr torfi og
grjóti eða rimlagirðingu úr tré, er
það mjög ódýrt. — Hér skal ekki
fjölyrt um limgerði, því að ætlun-
in er að f jalla betur um þau síðar.
Á sveitabæjum held ég girðing
verði annað hvort að vera úr góðu
vírneti eða rim’agirðing úr tré.
Netgirðingin er vafalaust miklu
ódýrari. Netgirðing, sem er
smekklega uppsett, getur verið
þokkaleg útlits, en fátt er ömur-
legra við hús og bæi en illa upp-
sett og háiffallin netgirðing.
Netgirðingar eyðileggjast oftast
á fáum árum vegna þess, að menn
ikunna ekki að ganga frá hornum
og ihliðstólpum, sem- netið er
strengt í. É>g bendi þeim, sem eiga
ársril Skógræktarfélags íslands
á árið 1955, þar sem grein er um
girðingar eftir Einar G. E. Sæ-
mmidsen, Er hún bezta leiðbein-
bæði lognuðust þau út af án þess
að þau væru skrásett, a. m. k.
birlisl aldrei tilkynning um stofn-
un þeirra í Lögbirtingabiaðinu.
Bæði höfðu þaui þó einhvern
rekstur með höndum, einkum þó
annað þeirra, Byggingafélagið
Burst. Bæði kynntu þau sig sem
hlutafélög á rieikningsformum og
öðrum skjölum.
1 fyrralhaust stofnsetti Her-
mann Lárusson verzlun hér í
bænum undir nafninu Neskjör hf.
En það er ekki fyrr en í sept. í
haust, að félagið er skrásett, og
ing, sem til er á íslenzku um þetta
efni. Þeim, sem ekki eiga þess ,
kost að lesa grein Einars, vil ég
gefa þessi fáu ráð um frágang á
hornum og hliðum:
I hornstólpa er gott að nota 2“
til 2V2“ járnrör. Stólparnir eru
stífaðir af með 11/2“ jámrörum,
sem mynda 45 gráðu horn við
stólpann. Á efri endann á stífun-
um eru soðnir hringir úr röri, sem
hægt er að smeygja utan um horn-
stólpann. Stólpinn og stífumar er
allt steypt í söklcla, sem grafnir
eru niður fyrir frost, sem er 1.20
m niður eða á fastan grunn, ef
grynnra er. Allar holur þurfa að
vera jafnvíðar niður, svo að frost-
ið nái hvei-gi tökum á hliðunum.
Hlið eru einna smekklegust úr
járnpípum. Hliðstólpar úr rörum
eins og hornstólpar og stifaðir af
á sama hátt. Hliðstólparnir með
stífunum eru steyptir niður í
sökkul, sem gengur undir allt
hliðið og út fyrir stífurnar. Hann
má vera þunnur, t. d. 20 cm, en
verður að vera grafinn niður fyr-
ir frost og helzt járnbentur. Með
slíkum frágangi má strengja net
beint í hliðstólpana.
Sú tegund girðinga, sem mér
þykir fara einna bezt í þétfbýli,
er gerð úr timbri á þann veg, sem
nú skal lýst:
Allt efni er úr plönkum 2“x4“.
Stólparnir eru rúman metra á
hæð og ibil á milli þeirra 2 til 3
m. Á stólpana eru svo negld 3
langbönd úr sama efni. Það er
allt og sumt. Þessar girðingar
reynast heldar flestum skepnum.
Menn gela málað þær hver eftir
sínum smek'k, en við flestan gróð-
ur, sem fyrir innan er, fer dökk-
brúnn litur vel. Þessar girðingar
hafa m. a. þann kost,, að þær þola
mjög vel snjóþyngsli, ef bil á milli
stólpa er ekki haft lengra en 2 m.
Þær eru einnig mjög látlausar og
draga ekki athygli frá lóðinni «em
þær girða af.
Sig. Blöildal.
enn mun 'lilkynning um það ekki
hafa birzt í Lögbirtingablaðinu.
Verzlunin hafði iþá verið rekin í
ólöglegu fonni í næstum ár og
gat á því tímabili „ekki öðlazt
réttindi á hendur öðrum mönnum
með samningum, né þeir á hendur
því“. (Tilvitnun úr 10. gr. ihluta-
félagalaga).
1 marga mánuði íhefur verið
rekið hér í bænum hlulafélagið
Rafbylgja. Félagið auglýsti starf-
semi sina undir nafninu „Raf-
'bylgja hf.“. Félagið hefur ihaft og
hefur talsverða starfsemi með
höndum, enda hefur það á að
skipa reyndum og góðum fag-
mönnum. Ekki veit ég hver telst
framkvæmdastjóri þessa félags,
en iíklega er það Gylfi Gunnars-
son.
En þetta félag hefur aldrei ver-
ið skrásctt og er því ekki lög-
1 grein sinni í síðasta Þór hélt
Hermann Lárusson því f "am að
boð Síldarvinnslunnar um að að-
stoða Arnarborg við að selja fast-
eignatryggingu fyrir bæjarábyrgð,
hafi komið of seint frarn, þar sem
hann hafi þá ekki lengur half á
hendinni skip það, sem urn var
að ræða. 1 svargrein minni hélt
ég þvá gagnstæða fram og full-
yrti, að félaginu hafi staðið við-
bótarfrestur til boða, eftir að boð
Síldarvinnslunnar kom fram.
Hér stóð fullyrðing gegn fuli-
yrðingu og hafa ýmsir verið í vafa
um hverju trúa skyldi, eins og
eðlilegt var. Ég vil því færa sönn-
ur á mál mitt.
I ibréfi til Ólafs Gunnarssonar,
framkvæmdastjóra Sildarvinnsl-
unnar frá umboðsmönnum sslj-
enda hinna frönsku skipa segir
svo:
„Hinn 15. september 1970' af-
henti hr. Heimann Lárusson okk-
ur samning, sem hann og Arnar-
borgf hf. hafði gert um kaup á
togaranum Orage frá La Rochelle
ásamt plöggum þar að lútandi.
Afihending plagganna fór fram á,
skrifstofu okkar laust fyrir ihá-
degi þann 15. sept.
Síðdegis þan.n sama dag kom
hr. Hermann Lárusson á skrif-
stofu okkar og tjáði okkur, að
viðhorf málsins hefðu breytzt í
millitíðinni og óskaði eftir að fá
írekar‘1 frest til athugunar máls-
ins, sem honum var af okltar
hálfu veittur. (Leturbr. mín B.Þ.).
Sama dag um lokunartíma kom
hr. Heimann Lárusson aflur á
skrifstofu okkar og Ijáði okkur,
að frá hans hendi væri málið út-
rætt, og af kaupum hans og 'hans
félags yrði ekki að ræða“.
lega stofnað. Þættist einhver
þurfa að leita réttar síns gagn-
vart félaginu og sneri sér til bæj-
arfógeta til þess að fá upplýsing-
ar um stjórnendur iþess, fengi
hann það svar, að þetta félag
fyndisl ekki á hlutafélagaskrá.
Ég þykist vila, að í öllum þess-
um tilfellum sé um gáleysi og
kæruleysi að ræða. Mönnum ligg-
ur svo mikið á að koma rekstri í
gang, að þeir gefa sér ekki tíma
til þess að ganga frá formsatrið-
Um og svfo lendir það í undan-
drætti.
Menn eiga að leggja niður þann
ósið, að hefja starf í nafni óskrá-
settra hlutafélaga. Þess konar
framferði er hvorki löglegt né
heiðarlegl. Það er ekki svo mikið
Verk að ganga frá formsatriðum,
að mönnum eigi að vaxa það í
augum.
Og full ástæða virðist til þess,
að herða eftirlit með því, að laga-
fyrirmælum um stofnun hlutafé-
laga sé hlýtt.
Þarf nú ekki frekar vitnanna
við. Arnarborg gat notfært sér
b,æJarábyrgffiina. Það er líka ljóst,
að frá því að Hermann kom á
skrifstofu umboðsmannsins fyrir
hádegi 15. sept, og þar til 'hann
kom þangað aftur síðdegis sama
dag, hafði hann fengið vitneskju
um boð Síldarvinnslunnar bg fékk
nýjan frest. En við nánari athug-
un féll hann frá kaupunum og ég
veit að það var vegna þess, að
hann vildi ekki skuldbinda skipið
til Iheimalöndunar, ihann hafði
ejklki yfir að ráða 'því fé, sem
þurfti til útborgunar, og loks
voru félagar hans orðnir afhuga
kaupum á þessu skipi. B. T.
Frá Húsmœðra-
skólanum á
Hallormsstað
Húsmæðraskólinn á Hallorms-
stað verður settur í dag, laugar-
daginn 24. okt. kl. 3 síðdegis.
Ætlazt er til, að námsmeyjar
mæti þá.
Sú nýbreytni verður nú tekin
upp í rekstri skólans, að 'haldin
verða 3 námskeið í vetur. Hið
fyrsta er námskeið í hússtjóirn,
sem stendur frá 2. nóvember til
jóla. Eftir jól verða haldin tvö
sex vikna námskeið í liússtjórn
og vefnaðí. Allar nánari upplýs-
ingar gefur forstöðukona skólans,
Guðbjörg Kolka.
Skrúðgarðshornið.
Girðing um garðinn
Fengu viðbótarfrest