Líf og list - 01.08.1950, Blaðsíða 15

Bach-ættin.
Framhald af bls. 7.
stríðsárin. Hann rataði í margar
raunir. Skömmu eftir l'yrsta brúð-
kaup hans ól konan honum and-
vana barn og dó sjálf hálfri klukku-
stund síðar. Þrjú börn hans af öðru
hjónabandi dóu einnig í æsku. Auk
jsessa var Erfurt hernumin af
niinnst tveirn herjunr á meðan
hann var aðaltónlistarfrömuður
borgarinnar, og hlýtur lrann og
fjölskylda hans að hafa haft af því
mikil óþægindi. Það var líka
naumt um mat hjá þeinr árum sam-
an, og 1644 — fjórunr árum áður en
strjðinu lauk — þraut Jólrannes ráð
til að útvega daglegt brauð. Hann
segir: „Ég lref ekki fengið borguð
laun í meira err heilt ár, og ég hef
nærri orðið að grátbiðja unr hvað
lítið senr var.“
ÚRKYNJUNIN.
Þegar stríðið var loks á enda og
Jífið komst í eðlilegt horf, komst
Bachættin einnig aftur á strik. Ætt-
íólkinu fjölgaði ört, og tveir af
efnilegustu ættnrönnunum — Jó-
hann Michael og Jóhann Kristófer
Jrinn fyrri — uxu upp á fyrstu ár-
um friðarins. Hjá næstu kynslóð
náði ættin lránrarki snilldarinnar
með Jóhanni Sebastian, og í þeirri
þar næstu varð hún fjölmennust og
sterkust.
Eins og þegar hefur verið sagt,
lét ættin tónlistarmönnum sínum
í té þekkingu og aðstæður, sem örv-
aði gáfu þeirra og kom í veg fyrir,
að hún kafnaði. Enginn getur sagt,
lrvar hún hefur byrjað, en þó sýn-
ist ljóst, að unr hafi verið að ræða
meðfædda eða arfgengna tónlistar-
gáfu, sem magnaðist snögglega í
fyrstu og annarri kynslóð eftir Veit.
Hún gekk aldrei að erl'ðunr í
kvenlegg, þó að fyrsta kona Jó-
lranns Sebastians, sem var frænka
lrans, hafi ef til vill arfleitt syni
sína að einhverjum slíkum skerf.
Þeir voru almennt taldir gáfaðri en
synir af síðara hjónabandi hans.
Þá brast allt í einu snilldin í
Bachættinni. — Hrörnunarmerki
komu jafnvel fram meðal barna Jó-
hanns Sebastians. Elzti sonur hans
var gáfaður, en reikull, og dó von-
svikinn. Sönruleiðis voru tengdar
vonir við fjórða soninn, en einnig
þær brugðust. Karl Philipp Eman-
uel lrefur skrifað um hann: „Hann
lrafði snilldargáíu, en það varð
aldrei neitt úr honum.“
Af næstu kynslóð á eftir komu
aðeins fáeinir tónlistarnrenn. Hin-
ir urðu lögfræðingar .efnafræðing-
ar, embættismenn og skólastjórar.
Það voru endalokin, þó að síðasti
tónlistarmaðurinn af Bachkyninu,
sonarsonur Jóhanns Sebastians,
lifði fram að 1845. Tveinr árunr
áður en hann dó, horfði hann í
Á kaffihúsinu.
Framhald af bls. 2.
fyrir sverði,“ mun prófessor Hallesby
hafa sagt, að táknaði dauðarefsingu fyr-
ir manndráp og fyrirskipaði vamarstríð
gegn innrásarmönnum. Vér ætlum ekki
að gera tíðrætt um þetta hér, aðeins
vekja athygli á, að einnig norskir guð-
fræðingar og menntamenn hafa að und-
anförnu deilt um þetta efni, svo að
séra Pétur stendur ekki einn. I nýju
hefti af tímaritinu Syn og segn skrif-
ar gamall norskur menntamaður, Jakob
Naadland, um þetta deilumál. Hann
tekur fyrir alla þá staði í nýja testa-
mentinu, sem notaðir hafa verið til
„sanna“, að Kristur hafi leynt valdbeit-
ingu og manndráp, og sýnir, hvernig
þeir eru ýmist ónákvæmt þýddir úr
griska frumtextanum eða vanskildir og
hártogaðir. Niðurstaða hans er sú, að
Kristur hafi kveðið upp skilyrðislaus-
an og alvöruþrunginn dóm yfir öllu
vopnavaldi, í hvaða mynd sem er, og
einkum bent á þau sálrænu áhrif, sem
vopnaburður og manndráp hafa á
mennina. „Og ef menn gera sér grein
fyrir", segir Naadland, „hvernig síð-
ustu styrjaldir hafa brennimerkt mann-
kynið og heltekið hið almenna hugar-
ástand, hljóta þeir að viðurkenna, að
þessi orð Krists hafa að fullu sannazt.“
Kristilegri virðist oss þessi kenning
en séra Péturs.
Leipzig á afhjúpun minnismerkis-
ins um afa sinn. Þá fékk hann full-
vissu um það, að minnsta kosti
mesti sonur ættarinnar mundi ekki
falla í gleymsku.
HVÍLD Á SJÓ!
Margir lita svo á, að fátl veiti betri hxnld en róleg sjófei'ð á góðu skipi,
og því er það, að feestir sjá eftir þeim tima, sern i sjóferðina fer, ef þeir á
annað borð liafa ástœður til að laka sér hvild frá störfum.
Hafið, með sinu lifi, hefir líka sitt aðdráttarafl, og landsýn er oft hin
fegursta frá skipi. —
Nú höfum vér beiri skiþakost en fyrr á árum til farþegaflutnings, og
cetti þvi fólk að athuga það timanlega hvort eklú vœri rétt að taka sér
far með skipum vorum.
SKIPAÚTGERÐ RÍKISINS
LÍF og LIST
15