Austurland - 01.10.1976, Blaðsíða 1

ÆJSTURLAND
HALBAGN alþýðubandalagsins a austurlandi
26. trgangur. Neskaupstað, 1. október 1976. 37. tölublað.
Minnkandi afli til Neskaupstaðar
Eftirfarandi grein er byggð á
uppfýsingum úr aflaskýrslu frá
Síldarvinnslunni hf. í JSeskaupstað
og nær skýrsian frá sl. áramótum
Ui 31. ágúst.
Fyrstu átta mánuði )>essa árs hafa
borist um 4900 tonn af )>orskfiski
tii frystihúss og saltfiskverkunar-
stöðvar S.V.N. Uppistaða )>essa afla
kemur af skuttogurunum, en feir
hafa alls landað 3463 tonnum. Hef-
ur Barðinn landað 1789 tonnum og
er skiptaverðmæti aflans 91.816
Jjús. og Bjartur 1674 tonn og skipta-
verðmæti 81.085 pús. kr. Afh beggja
togaranna fékkst í 21 veiðiferð.
Blaðið hefur ekki undir höndum
hhðstæðar tölur frá pví í fyrra en
30. sept. pað ár hafði Barðinn land-
að hér 2463 tonnum úr 26 veiði-
ferðum og Bjartur 2307 tonnum
úr 24 veiðiferðum. Þó hér muni
mánuði á er augljóst að aflinn er
mun rýrari í ár. Samt er }>að stað-
reynd að uppistaðan í porskfisk-
aflanum sem berst til Neskaupstað-
ar kemur af skuttogurunum eða
rúm 70%. Stærri bátamir hafa
landað um 650 toimum en um 850
tonn hafa borist hér á land af
smærri bátum og trihum. 55 smærri
bátar og trillur hafa lagt upp hjá
S.V.N. á þessu ári. Hæsta færa-
trillan hafði fengið 24,9 tonn 30.
ágúst og fékkst aflinn í 57 róðrum.
Af )>eim bátum, sem auk færanna
eru með net eða línu hefur hæsti
báturinn fengið 67,7 tonn í 70
róðrum.
Þann 30. sept 1975 höfðu borist
hér á land rúm 6200 tonn af þorsk-
fiski. Var hlutur skuttogaranna í
þeim afla 4770 tonn eða um 77%.
Stærri bátar höfðu pá landað hér
um 180 tonnum, en smærri bátar
og trillur um 1280 tonnum. —
Ljóst er að um verulega aflarýmun
er að ræða hjá öllum aðilum.
Ennfremur kemur í ljós í afla-
skýrslu S.V.N. að heildaraflinn sem
borist hefur hér á land frá ára-
mótum er um 1800 tonn. Er pá
sumarloðnan og kolmunninn ekki
talin með. Fyrir petta hráefni hef-
ur S.V.N. alls greitt um 345 millj.
króna.
Hvert stefnir?
Þegar allar þessar tölur eru skoð-
aðar, blasir við sú uggvænlega stað-
reynd, að porskfiskafhnn, sem hér
berst á land fer stöðugt minnkandi.
Haldi svo áfram sem horfir og
veiðist enn minna á næsta ári, má
búast við minnkandi vinnu við fisk-
vinnsluna. Því verðum við að bregð-
ast við skjótt og reyna að tryggja
pað á einhvem hátt að hér verði
ekki hráefnisskortur á komandi
árum.
En hvað ber að gera? Er gmnd-
völlur fyrir pví að auka enn ásókn-
ina í }>orskfiskinn? Ef pað er í lagi
er pá ekki heppilegast að fá einn
Eins og flestum norðfirðingum
er kunnugt hafa nokkrir ungir raf-
virkjar í Neskaupstað stofnað nýtt
fyrirtæki í bænum. Fyrirtækið heitir
Samvirki og rekur raftækjavinnu-
stofu og mun einnig taka að sér
stærri verkefni í iðngreininni.
Rekstrarform fessa fyrirtækis er
nýstárlegt fyrir okkur austfirðinga
og ákvað pví Austurland að taka
tali Egil Bjamason, sem er einn
rafvirkjanna í Samvirki, og biðja
hann um að segja náið frá rekstr-
arforminu og greina frá tilurð þessa
fyrirtækis.
— Hvenær ákváðuð pið að stofna
petta fyrirtæki og hverjir em upp-
hafsmenn að pvíl
— Ég og Sigurður Fannar byrjuð-
um upp úr síðustu áramótum að
velta fyrir okkur þeirri hugmynd
að hefja sjálfstæðan rekstur fyrir-
tækis í rafiðn hér í bæ. Við veltum
fyrir okkur ýmsum rekstrarform-
um og komumst að lokum að raun
um að samvinnuformið hentaði okk
ur best. Við þekkjum rafvirkja í
Reykjavík, sem unnið hafa í fram-
leiðslusamvinnufélagi og við töld-
um að slíkt form, par sem enginn
gerir út mannskap til að græða á
vinnu hans, myndi tryggja okkur
best í atvinnulegu tilliti. f þessu
rekstrarformi hverfur algerlega
hlutur meistarans, eiganda fyrir-
tækisins, sem svo oft kemur aldrei
nálægt verkunum.
— Vildirðu gera grein fyrir helstu
einkennum framleiðslusamvinnu-
félags í stuttu máli?
— Ég vil fyrst og fremst leggja
áherslu á að í framleiðslusamvinnu-
skuttogara að auki? Eða er grund-
vöhur fyrir rekstri 100-200 tonna
báta til að skaffa frystihúsi og salt-
fiskverkun aukið hráefni? Ber okk-
ur e. t. v. að snúa okkur að öðrum
fisktegundum s. s. kolmunna og
rækju og tryggja }>annig aukið hrá-
efni til fiskvinnslunnar?
Allt eru petta brennandi spum-
ingar og gaman væri ef einhver
mundi vilja leggja orð í belg hér í
félögum ríkir ekki )>etta hefðbundna
meistarakerfi, sem allir )>ekkja. í
pessum fyrirtækjum eru allar á-
kvarðanir, sem einhverju máli
skipta, teknar á starfsmannafundi.
Innan fessara félaga gildir algert
launajafnrétti. Meistari fyrirtækis-
ins er á nákvæmlega sömu launum
og aðrir starfsmenn )>ess.
Fyrirtækin innan framleiðslusam-
vinnufélaganna eru fyrst og fremst
stofnuð til )>ess að tryggja félags-
mönnum atvinnu, en ekki til J>ess
að gefa af sér hagnað á annan hátt.
Einmitt vegna )>essa teljum við
okkur geta veitt viðskiptavinum
okkar mun hagstæðari kjör á allri
okkar )>jónustu par sem að öll okk-
ar álagning er eingöngu við pað
miðuð að fyrirtækið geti starfað
eðlilega.
—Nú er fyrirtæki í Reykjavík
með )>essu sama nafni. Hver eru
tengslin á milli J>essara fyrirtækja
eða er petta sama fyrirtækið?
—Stjórn )>essa fyrirtækis okkar
er algerlega í okkar höndum og tek-
ur enginn pátt í rekstri J>ess aðrir
en peir sem í pví vinna. Tengsl okk-
ar við Samvirki í Reykjavík eru
fyrst og fremst á félagslegum grund-
velli.
Við völdum pað að hafa tengsl
við Samvirki í Reykjavík m. a.
vegna )>ess að fyrirhugað er að
Samvirki hefji beinan innflutning á
raflagnaefm og rafmagnsvörum og
losni )>annig við álagningu alls-
konar milliliða á )>essum vöruteg-
undum og ættum við pví í fram-
tíðinni að geta boðið viðskiptavin-
um ennpá hagstæðari kjör. Okkur
Góðar sölur hjá
Magnúsi NK
Magnús NK hélt til síldveiða í
Norðursjó 2. sept sl. Mátti skipið
veiða um 240 tonn af síld. Hefur
Magnús nú þegar fengið þennan
afla og seldi Magnús fyrir tæpar
20 milljónir króna. Eru sölurnar
hjá Magnúsi mjög góðar svo og
fiskiríið. Magnús kemur hingað til
Neskaupst. á morgun og heldur von
bráðar til síldveiða við S-Vestur-
land en mun landa aflanum í Nes-
kaupstað. Skipstjóri á Magnúsi er
Jón Ölyersson. — G. B.
í 34. tölublaði Austurlands birt-
ist listi yfir umboðsmenn Múlaþings
hér eystra. Þar hafa orðið )>au mis-
er hins vegar algerlega ofviða að
leggja út í slíkan innflutning einir
og án samvinnu við aðra.
— Er ekki erfitt fyrir nýtt fyrir-
tæki að komast inn á vinnumark-
aðinn í bænum par sem önnur rót-
góin fyrirtæki eru fyrir?
— Það ætti ekki að vera erfitt
fyrir petta fyrirtæki að komast inn
á vinnumarkaðinn, par sem raf-
virkjum fjölgar ekki í bænum við
stofnun )>ess, heldur verður aðeins
um tilfærslu að ræða á milli verk-
stæða. Hins vegar hefur raunin orð-
ið sú að fólk virðist ekki gera sér
grein fyrir pví að pví er frjálst að
leita til hvaða rafvirkja sem er,
burtséð frá J>ví hver hafði með raf-
lögn að gera í upphafi. Á meðan
pessi misskilningur er fyrir hendi
er sú hætta yfirvofandi að hingað
komi í skamman tíma rafvirkjar,
sem tækju verkefni frá heimamönn-
um í iðngreininni. Slíkur innflutn-
ingur á vinnuafli bitnar ekki ein-
göngu á rafvirkjum, J>ví )>essir menn
hverfa á braut með tekjur sínar,
sem f>eir afla sér hér, og borga sín
gjöld annars staðar.
— Hvernig líst ykkur á framtíð
fyrirtækisins?
— í alla staði mjög vel. Það er
áreiðanlega framtíð í J>essu rekstr-
arformi. Það hefur sýnt sig að jafn-
vel bestu menn vinna betur fegar
J>eir finna sig einhvers megandi í
rekstri fyrirtækisins. — S. G.
VVVVXVWVVVVVVWVVVVVAVVVVVVVVVVVVVVVVVVVVt
AUGLÝSIÐ I
AUSTURLANDI
v\vvvvvvvvvvvvvvvv\vvvvvvvvvv\vvvvvvvvvvvvv
blaðinu hvert stefna beri í útgerð-
armálum í Neskaupstað á komandi
árum. Því öll hljótum við að gera
okkur grein fyrir að vöxtur okkar
bæjarfélags er algerlega undir fisk-
veiðum kominn. — G. B.
tök, að fallið hefur niður nafn
okkar ágæta umboðsmanns á Stöðv-
arfirði. Þar er umboðsmaður Múla-
)>ings frú Rósa Helgadóttir. Er hún
hér með beðin afsökunar á mis-
tökum fessum. — S.Ó.P.
Samvirki svf. í Neskaupstað