Íslenskt mál og almenn málfræði

Ataaseq assigiiaat ilaat

Íslenskt mál og almenn málfræði - 01.01.2003, Qupperneq 139

Íslenskt mál og almenn málfræði - 01.01.2003, Qupperneq 139
Sigfús Blöndal sem kennslubókarhöfundur: Um Praktisk Lœrebog i islandsk Nutidssprog MARGRÉT JÓNSDÓTTIR 0. Inngangur 23. apríl 2003 var liðin öld frá því að Sigfús Blöndal og kona hans, Björg Blöndal, síðar Þorláksson, hófu að semja stórvirkið Islensk- danska orðabók sem kom út í Reykjavík 1920-1924, svokallaða Blöndalsorðabók.1 Þessi tímamót urðu tilefni eftirfarandi greinar um annan þátt í störfum Sigfúsar, þátt hans í kennslubókinni Praktisk Lœrebog i islandsk Nutidssprog2 sem hann samdi með Ingeborg Stemann og kom út 1943. Sú bók var á vissan hátt brautryðjendaverk. Sigfús Blöndal var lengstum bókavörður við Konunglega bókasafnið í Kaupmannahöfn. Hann iðkaði fræði af ýmsum toga en þekktastur er hann af orðabókarstörfum sínum.3 Færri vita líklega að hann samdi þessa kennslubók sem hefur verið talin fyrsta nútímamálskennslubókin í ís- lensku á norrænu máli eins og kemur fram í formála.4 Hún hefur því bætt úr brýnni þörf, enda er sagt berum orðum að bók sem þessa hafi vantað. Bókinni var ætlað tvíþætt hlutverk a.m.k. Fyrst og fremst skyldi hún vera kennslubók í íslensku á háskólastigi. Um það ber meginefni hennar vitni. Samtalskafli bókarinnar skyldi hins vegar gagnast þeim sem enga kunn- áttu hefðu í málinu en hygðu á ferðalag til landsins. Samverkamaður Sigfúsar við samningu PLEN var Ingeborg Stemann (1889-1973). Ingeborg var háskólakennari og þýðandi og vel þekkt í 1 Yfirlesurum og ritstjóra eru færðar þakkir fyrir gagnlegar ábendingar. 2 Þegar vísað er til bókarinnar hér á eftir er skammstöfunin PLIN (fyrir Praktisk Lcerebog i islandsk Nutidssprog) oft notuð í hagræðingarskyni. 3 Um Sigfús má lesa í sjálfsævisögu hans, Endurminningar. I eftirmála bókarinn- ar eftir Lárus H. Blöndal (bls. 293-295) er gerð grein fyrir störfum Sigfúsar. 4 Ekki er þetta þó alveg rétt því m.a. er til handrit að örlitlu kveri frá 18. öld, Kort Undervijsnijng om de fornemste sticker til at lœse og tale det Islandske sprog rett, eft- ir Jón Ólafsson úr Grunnavík. Kverið er ritað á dönsku og er að líkindum elsta sam- tímalegt kennsluefni í íslensku fyrir útlendinga sem til er. Þetta má lesa í grein Þóru Bjarkar Hjartardóttur 1994. En ljóst er að höfundar hafa viljað leggja áherslu á að bók þeirra væri um íslenskt nútímamál því í titlinum eru þau orð ritum með hástöfum: Praktisk Lœrebog i ISLANDSK NUTIDSSPROG. íslenskt mál 25 (2003), 137-148. © 2004 íslenska málfrœðifélagið, Reykjavík.
Qupperneq 1
Qupperneq 2
Qupperneq 3
Qupperneq 4
Qupperneq 5
Qupperneq 6
Qupperneq 7
Qupperneq 8
Qupperneq 9
Qupperneq 10
Qupperneq 11
Qupperneq 12
Qupperneq 13
Qupperneq 14
Qupperneq 15
Qupperneq 16
Qupperneq 17
Qupperneq 18
Qupperneq 19
Qupperneq 20
Qupperneq 21
Qupperneq 22
Qupperneq 23
Qupperneq 24
Qupperneq 25
Qupperneq 26
Qupperneq 27
Qupperneq 28
Qupperneq 29
Qupperneq 30
Qupperneq 31
Qupperneq 32
Qupperneq 33
Qupperneq 34
Qupperneq 35
Qupperneq 36
Qupperneq 37
Qupperneq 38
Qupperneq 39
Qupperneq 40
Qupperneq 41
Qupperneq 42
Qupperneq 43
Qupperneq 44
Qupperneq 45
Qupperneq 46
Qupperneq 47
Qupperneq 48
Qupperneq 49
Qupperneq 50
Qupperneq 51
Qupperneq 52
Qupperneq 53
Qupperneq 54
Qupperneq 55
Qupperneq 56
Qupperneq 57
Qupperneq 58
Qupperneq 59
Qupperneq 60
Qupperneq 61
Qupperneq 62
Qupperneq 63
Qupperneq 64
Qupperneq 65
Qupperneq 66
Qupperneq 67
Qupperneq 68
Qupperneq 69
Qupperneq 70
Qupperneq 71
Qupperneq 72
Qupperneq 73
Qupperneq 74
Qupperneq 75
Qupperneq 76
Qupperneq 77
Qupperneq 78
Qupperneq 79
Qupperneq 80
Qupperneq 81
Qupperneq 82
Qupperneq 83
Qupperneq 84
Qupperneq 85
Qupperneq 86
Qupperneq 87
Qupperneq 88
Qupperneq 89
Qupperneq 90
Qupperneq 91
Qupperneq 92
Qupperneq 93
Qupperneq 94
Qupperneq 95
Qupperneq 96
Qupperneq 97
Qupperneq 98
Qupperneq 99
Qupperneq 100
Qupperneq 101
Qupperneq 102
Qupperneq 103
Qupperneq 104
Qupperneq 105
Qupperneq 106
Qupperneq 107
Qupperneq 108
Qupperneq 109
Qupperneq 110
Qupperneq 111
Qupperneq 112
Qupperneq 113
Qupperneq 114
Qupperneq 115
Qupperneq 116
Qupperneq 117
Qupperneq 118
Qupperneq 119
Qupperneq 120
Qupperneq 121
Qupperneq 122
Qupperneq 123
Qupperneq 124
Qupperneq 125
Qupperneq 126
Qupperneq 127
Qupperneq 128
Qupperneq 129
Qupperneq 130
Qupperneq 131
Qupperneq 132
Qupperneq 133
Qupperneq 134
Qupperneq 135
Qupperneq 136
Qupperneq 137
Qupperneq 138
Qupperneq 139
Qupperneq 140
Qupperneq 141
Qupperneq 142
Qupperneq 143
Qupperneq 144
Qupperneq 145
Qupperneq 146
Qupperneq 147
Qupperneq 148
Qupperneq 149
Qupperneq 150
Qupperneq 151
Qupperneq 152
Qupperneq 153
Qupperneq 154
Qupperneq 155
Qupperneq 156
Qupperneq 157
Qupperneq 158
Qupperneq 159
Qupperneq 160
Qupperneq 161
Qupperneq 162
Qupperneq 163
Qupperneq 164
Qupperneq 165
Qupperneq 166
Qupperneq 167
Qupperneq 168
Qupperneq 169
Qupperneq 170
Qupperneq 171
Qupperneq 172
Qupperneq 173
Qupperneq 174
Qupperneq 175
Qupperneq 176
Qupperneq 177
Qupperneq 178
Qupperneq 179
Qupperneq 180
Qupperneq 181
Qupperneq 182
Qupperneq 183
Qupperneq 184
Qupperneq 185
Qupperneq 186
Qupperneq 187
Qupperneq 188
Qupperneq 189
Qupperneq 190
Qupperneq 191
Qupperneq 192
Qupperneq 193
Qupperneq 194
Qupperneq 195
Qupperneq 196

x

Íslenskt mál og almenn málfræði

Direct Links

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Íslenskt mál og almenn málfræði
https://timarit.is/publication/832

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.