Ægir - 01.10.2002, Blaðsíða 21

21
F J Ö L S K Y L D U L Í F S J Ó M A N N A
slys þann 6. desember síðastliðinn
þegar þegar stormur og stórviðri
– með ógn og dauða, börðu troll-
bátnum Svanborgu SH 404 mis-
kunnarlaust utan í harða og kalda
klettahamrana undir Svörtuloft-
um á Snæfellsnesi. Þar urðu þrjár
sjómannskonur ekkjur og fjórtán
börn föðurlaus. Jú, það er árið
2002, en þrátt fyrir síaukna
tækni gerast slysin enn og byggð-
in bíður milli vonar og ótta, með
mörg kvíðandi hjörtu. Að morgni
hafði storminn lægt – nóttin að
víkja fyrir degi – en djúp og til-
finnanleg skörð voru höggvin í
fjölskyldur og hóp ástvina þeirra
sem fórust. Ég var ein af þeim
mörgu sem fylgdust með þegar
þessari harmafregn var sjónvarp-
að. Ég sat með fjögurra ára dóttur
mína í fanginu og horfði á frétt-
irnar, eins og svo oft áður, þegar
fyrstu myndirnar birtust af Svan-
borgu SH þar sem hún slóst í sí-
fellu utan í klettana í svo miklu
vonskuveðri að mannlegur máttur
fékk ekki rönd við reist. Hjartað
hamaðist í brjósti mér og munn-
urinn varð þurr. Allt í einu byrj-
uðu tárin að falla og eitt þeirra
féll á handarbak dóttur minnar,
sem leit upp og sagði: „Mamma,
af hverju ertu að gráta?” Ég grét
af því að mér fannst svo óréttlátt
að þessir menn myndu ekki fá að
horfa á börnin sín vaxa og dafna.
Ég grét, því ég vissi að ólýsanleg
sorg gnýsti lítil barnshjörtu, rétt
eins og því er sat í fangi mínu. Ég
grét, því það hefði getað verið ég
sem stæði í sporum þessara
kvenna. Þegar litla dóttir mín var
komin upp í rúm og undir sæng,
útskýrði ég fyrir henni hvað gerst
hafði og við báðum góðan Guð
um að geyma þá sem áttu svo
bágt og sérstaklega börnin sem
áttu engan pabba lengur – og
náttúrlega báðum við Guð um að
passa pabba sem er á stóra skip-
inu úti á sjó. Þetta kvöld lá ég
lengi andvaka og bað. Ég held ég
hafi aldrei beðið til Guðs með
eins miklum krafti og einmitt
þetta kvöld. Ég bað hann um að
annast sárar fjölskyldur og ég bað
hann um að umvefja þessa vesa-
lings sjómenn örmum sínum.
Lítum nú á annað atriði sem
mig langar að minnast á.
Söknuðurinn
2.Versin í Matteus segja okkur að
Jesús svaf. Lærisveinarnir fundu
sig einmana og hrædda. Þeim
fannst eins og Jesú væri sama. En
hann var í bátnum. Hann yfirgaf
þá ekki.
Oft erum við sjómannskonur
einmana og söknum þess að hafa
ekki mennina hjá okkur. Sérstak-
lega á mannamótum þegar verið
er að fagna einhverjum áföngum,
eins og til dæmis brúðkaupum
eða stórafmælum ættingja og
vina. Á sumrin þegar ég sé
pabbana bjástra við að grilla mat
og krakkarnir að stússast í kring-
um þá, meðan mömmurnar elda
sósurnar og búa til salat – þá finn
ég fyrir einmanaleika af því að
það er enginn pabbi heima hjá
okkur til þess að grilla og hafa fé-
lagsskap af. En svo verður maður
líka að reyna að horfa á björtu
hliðarnar. Ég er þó að minnsta
kosti einráð um hvaða tegund af
kjöti á að grilla!
Ákvarðanir og ábyrgð sjó-
mannskonunnar
Á flestum sjómannsheimilum
koma upp þær aðstæður, fyrr eða
síðar, að sjómannskonan þarf að
taka ákvarðanir, í fjarveru eigin-
manns síns. Það getur verið erfitt
að hafa ekki hinn helminginn til
þess að taka þátt í þeim því
stundum geta þær ákvarðanir
skipt sköpum fyrir velferð fjöl-
skyldunnar. Þá finnst sjómanns-
konunum allt hvíla á sér því það
er enginn annar til þess að treysta
á. En eitt er það sem flestar sjó-
mannskonur eru sammála um og
það er að þó að yndislegt sé að fá
eiginmennina heim, þá fylgir því
mikil röskun á heimilislífinu. Við
erum búnar að búa okkur til
ákveðið skipulag, eins og til
dæmis í sambandi við uppeldi
barna okkar. Þá reynir oft á aðlög-
unarhæfni og skilning hjóna á
þörfum hvors annars og barnanna
auðvitað líka. Rútínur og reglur
raskast, því auðvitað er spenna og
tilhlökkun í að fá pabbana heim
og allir þurfa að fá athygli eftir
langa fjarveru þeirra.
En auðvitað eru kostirnir líka
til eins og gallarnir. Sjómannslíf-
inu fylgir viss rómantík og
spenna. Á sumum sjómannskon-
um sér maður það hreinlega
hvenær karlarnir eru heima. Þær
eru óvanalega vel til hafðar og
léttar í lund, sem er kannski ekki
Hjartað hamaðist í
brjósti mér og munnur-
inn varð þurr. Allt í einu
byrjuðu tárin að falla
og eitt þeirra féll á
handarbak dóttur minn-
ar, sem leit upp og
sagði: „Mamma, af
hverju ertu að gráta?“
Ég hef þrisvar sinnum
farið á námskeið hjá
Slysavarnaskóla sjó-
manna þannig að ég
veit það fullvel að eldur
um borð í skipi er eitt
af því alvarlegasta sem
hent getur sjófarendur.
Þórunn Halldórsdóttir.