Bændablaðið - 16.10.2001, Blaðsíða 14

14
BÆNDABLAÐIÐ
Þriðjudagur 16. október 2001
Skýringar á lielstu
rekstrarþáttum í
greiningunni
Árskýr samkvæmt
kúaskýrslum. Séu þær tölur
ekki fyrir hendi þá skal
reikna meðaltal af fjölda í
ársbyrjun og árslok.
Vetrarfóðraðar kindur:
Fjöldi í ársbyrjun
Stærð túna: Notað til
slægna og beitar.
Magn heys, FE: Áætlaður
fjöldi FE skv.
forðagæsluskýrslu.
Uppskera ársins.
Mánaðarverk: Miðað er
við fullt starf.
Tekjur:
Afurðastöðvarverð: Innlögð
mjólk í mjólkurbú auk arðs
sem nú er farið að greiða.
Mjólk til eigin neyslu er
misjafnlega vel talin fram.
Þó er rétt að telja þær
reiknuðu tekjur hér.
Aðrar búgreinatekjur:
Tekjur af öllum öðrum
búgreinum en nautgripa- og
sauðfjárrækt, þar með talin
bústofnsbreyting.
Aðrar tekjur: Aðrar
tekjur af landbúnaði,
söluhagnaður, niðurfelling
skulda eða tapaðar kröfur,
framleiðslustyrkir, endurgr.
þungaskattur, vélaleiga o.fl.
Þegar lokið er við að skrá
inn allar tekjur skulu þær
stemma við tekjur alls.
Gjöld: Breytilegur
kostnaður
Kjarnfóður: Aðkeypt
fóður hvers konar.
Áburður og sáðvörur:
Áburður, fræ og jurtalyf.
Rekstur búvéla: Eldsneyti,
olíur, dekk, varahlutir,
viðgerðir, skattar og
tryggingar.
Rekstrarvörur: Verkfæri,
þó ekki tæki, girðingarefni
til viðhalds en ekki nýjar
girðingar, hreinlætisvörur
o.fl. Tæki og viðhald
ræktunar skal færa undir
fastan kostnað.
Verktakagreiðslur:
Greiðslur vegna vinnu
verktaka, s.s. við heyrúllun
o.fl.
Lyf og dýralæknir: Allur
kostnaður við lyf og
dýralækni.
Ónnur þjónusta:
Sæðingagjöld,
sláturkostnaður, flutningar,
heyefnagreiningar, o.fl.
Gjöld: Fastur kostnaður
Tryggingar og skattar:
Tryggingargjald, allar
tryggingar v/bús (þó ekki af
bílum og búvélum) og
fasteignagjöld.
Viðhald útihúsa og
ræktunar: Allur kostnaður
við viðhald útihúsa, bæði
efni og vinna, þar með talið
viðhald ræktunar.
Rafmagn: Rafmagn til
búrekstrar einnig kostnaður
við heitt vatn..
Annar kostnaður: Annar
rekstrarkostnaður en sá sem
talinn hefur verið, s.s. land-
og tækjaleiga, fjallskil,
bókhaldskostnaður, sími,
póstur o.fl.
Rekstrarkostnaður
bifreiðar: Hluti
rekstrarkostnaðar bifreiða
skv. landbúnaðarskýrslu.
Laun: Laun og launatengd
gjöld vegna launþega við
búreksturinn, þó ekki
tryggingargjald.
Þegar lokið hefur verið við
skráningu gjalda skulu
samtölur stemma.
Breytingar frá framtali
Þegar lokið hefur verið við
að skrá af framtali skal gera
eftirfarandi leiðréttingar til
þess að samanburður
margra búa verði sem
raunhæfastur.
1. Bústofnsskerðing skal
færð af gjaldahlið á
tekjuhlið til lækkunar
annarra tekna.
2. Söluhagnaður, sölutap
skal felld út. Einnig tapaðar
viðskiptakröfur og
niðurfelling skulda
3. Fyrningar skulu
lagfærðar og notuð skal
lágmarksfyrning. Útihús
3%, ræktun 3% og vélar
10%. Reikna má frá
fymingargrunni 10% á
vélum frá 1991.
4. Vextir (fjármagnsliðir)
skulu leiðréttir með því að
færa inn
verðbreytingarfærslu,
þ.e.a.s. gjaldfærsla bætist
við en tekjufærsla dregst
frá. Vaxtatekjur skulu
færðar af tekjuhlið yfir á
fjármagnskostnað.
5. Birgðabreytingu skal
færa á viðkomandi lið, t.d.
skal færa áburð sem
keyptur var í des. til
lækkunar á áburðarkaupum.
6. Annað sem kemur í ljós
þegar farið er að vinna í
þessu talnasafni. Þó skal
fara varlega í slíkar
breytingar.
7. Breytingar skal skrá til
minnis
Samanburður margra búa á svæði Búnaðarsambands Strandamanna fyrir árið 1999
Hér er sýnishorn af samanburði sauðfjárbúa árið
1999 hjá Búnaðarsambandi Strandamanna. Bryn-
jólfur Sæmundsson, ráðunautur, vann þennan saman-
burð ásamt Katli A. Hannessyni haustið 2000.
Bændur á svæðinu tóku þessu vel og óska eftir að
framhald verði á. Margt fróðlegt má lesa úr þessum
tölum. Það vekur athygli að búin eru mörg hver með
betri afkomu en þau bú sem eru til viðmiðunar í besta
flokki. Það er ekki á allra færi að reka bú nr. 2.
Framlegðarstig er yfir 70% hjá 8 af 12 búum.
Afurðir eru miklar og ullarinnlegg á kind nálgast það
að greiða fyrir áburð í mörgum tilfellum. Það má gefa
bændum í Strandasýslu góða einkunn fyrir sauðfjár-
búskapinn. Tilkostnaður á kind er í hærri kantinum en
jafnframt eru tekjur á kind miklar. Eins og tölur sýna er
niðurfærsla greiðslumarks hjá flestum búanna, sem
sýnir að þeir hafa keypt greiðslumark á sínum tíma.
Það má einnig gera ráð fyrir að töluvert sé um að
þessir bændur séu í 0.7 reglunni.
Samanburður sem þessi er ein leið til þess að
meta stöðuna og hugleiða hvernig má betur gera.
Síðan er önnur leið og hún er sú að bera saman fleiri
ár fyrir sama bú. Það hefur verið gert hjá
Búnaðarsamtökum Vesturlands sem þáttur í
verkefninu Betri bú.
jSauöfjárbú
Samanburóur á vetrarfóöraöa kind Búnaðarsamband Strandamanna
Búreikningar 1999
Bændasamtök Islands Búreikningar Bú 1 Bú 2 Bú 3 Bú 4 Bú 5 Bú 6 Bú 7 Bú 8 Bú 9 Bú 10 Bú 11 Bú 12
Bestu Mið vestu
Tekjur: A kind
Innlagt dilkakjöt 5,057 4,390 4,253 7,192 5,876 6,259 5,360 5,056 4,910 6,304 6,231 4,663 5,450 5,145 4,775
Innlögð ull 774 577 533 674 685 787 709 801 860 942 801 817 869 801 886
Beingreiösla 4,098 4,400 4,476 3,381 6,663 5,138 3,547 5,613 3,887 4,363 4,054 5,600 4,287 5,091 4,061
Aðrar tekjur sauðfé 300 200 280 768 307 141 106 132 582 828 867 460 0 536 562
Aðrar búgreinatekjur 338 190 195 270 0 59 126 97 178 1,851 0 827 195 1,111 1,491
Búgreinatekjur samtals 10,567 9,757 9,737 12,285 13,531 12,384 9,849 11,698 10,417 14,288 11,953 12,367 10,800 12,684 11,775
Aðrar tekjur 1,003 793 1,785 200 0 1,098 3,517 0 432 60 3,126 333 0 954 0
Tekjur samtals 11,570 10,550 11,522 12,485 13,531 13,482 13,366 11,698 10,849 14,348 15,079 12,700 10,800 13,638 11,775
Gjöld: Breytilegur kostn. Þús. kr.
Kjarnfóður 264 134 313 1,000 228 384 223 361 382 1,177 262 340 394 205 792
Áburður og sáðvörur 880 902 1,809 1,104 566 1,059 735 1,056 1,031 1,230 950 813 613 832 1,102
Rekstur búvéla 537 679 728 441 135 990 1,352 695 530 753 912 987 611 632 474
Rúlluplast og garn 172 200 167 289 0 331 98 199 170 184 16 63 27 60 108
Aðrar rekstrarvörur 193 285 341 554 277 466 327 243 268 184 107 210 144 373 137
Lyf og dýralækningar 177 138 187 134 112 118 67 103 124 119 126 120 158 91 99
Búnaðargjald 2,65% 248 249 260 280 360 328 235 290 268 323 281 353 287 333 269
Verktakagr. s.s. rúllup. 30 26 0 306 0 0 73 0 52 126 16 13 0 0 0
Önnur þjónusta 259 328 472 499 277 311 285 179 187 553 278 180 192 316 205
Breytil. kostn. samtals 2,760 2,941 4,277 4,607 1,955 3,987 3,394 3,126 3,012 4,649 2,948 3,079 2,426 2,842 3,186
Framlegð 7,807 6,816 5,460 7,678 11,576 8,397 6,455 8,572 7,405 9,639 9,005 9,288 8,375 9,842 8,589
Framlegóarstig 73.9 69.9 56.1 62.5 85.6 67.8 65.5 73.3 71.1 67.5 75.3 75.1 77.5 77.6 72.9
Fastur kostnaður
Tryggingar og skattar 420 351 557 277 303 387 506 378 507 333 306 320 282 425 673
Viðhald útihúsa 174 623 467 302 180 462 318 645 644 551 397 287 251 77 132
Annar kostnaður 308 515 606 272 90 118 419 1,528 415 291 303 173 192 681 114
Rafmagn og hitaveita 166 138 248 58 52 161 444 73 67 79 82 70 80 205 64
Rekstrarkostnaöur bifreiöar 730 725 1,606 691 801 836 528 1,284 363 851 1,158 1,417 594 846 646
Laun 515 164 276 280 577 0 1,017 0 344 579 0 0 0 202 2,418
Hálf fastur kostnaður. 2,313 2,516 3,760 1,880 2,003 1,964 3,232 3,909 2,340 2,684 2,246 2,267 1,399 2,436 4,047
Fyrn. útihúsa og ræktunar 741 567 642 262 45 626 120 607 55 598 366 457 484 1,413 102
Fymingar véla og tækja 1,569 1,187 1,407 1,042 105 1,607 64 754 159 2,374 931 977 599 1,214 1,208
Niðurfærsla gr.marks 289 338 496 511 719 1,082 0 757 226 712 3,057 1,263 22 188 196
Fyrningar samtals 2,599 2,092 2,545 1,815 869 3,315 184 2,117 440 3,684 4,354 2,697 1,105 2,815 1,506
Fjármagnsliðir samtals 779 846 923 1,080 -240 1,308 1,603 -106 539 1,198 1,073 930 353 3,137 304
Gjöld samtals 8,451 8,395 11,505 9,382 4,587 10,574 8,413 9,047 6,331 12,215 10,621 8,973 5,282 11,230 9,043
Fjölskyldutekjur 3,119 2,155 17 3,103 8,944 2,908 4,953 2,651 4,518 2,133 4,458 3,727 5,518 2,408 2,732
Launagreiðslugeta 3,634 2,319 293 3,383 9,521 2,908 5,969 2,651 4,862 2,712 4,458 3,727 5,518 2,610 5,150