Bændablaðið - 26.11.2002, Blaðsíða 1

20. tölublað 8. árgangur
Þriðjudagur 26. nóvember 2002
ISSN 1025-5621
unegur fundun
„Mönnum var verulega brugðið
þegar Þjóðlendunefnd fjármála-
ráðherra, fyrir hönd ríkisstjórnar
Islands, lagði fram kröfur
ríkisins. Það þarf nefnilega tölu-
vert mikið hugmyndaflug til að
leggja fram slíkar kröfur. Við hjá
Bændasamtökunum urðum ekki
síður undrandi á þeim en aðrir og
höfum síðan fylgst grannt með
þessum málum. Umbjóðendur
okkar eru íslenskir bændur. Þeir
eiga enn stóran hluta landsins og
réttilega er talað um þá sem
vörslumenn þess,“ sagði Gunnar
Sæmundsson, varaform. Bænda-
samtakanna við upphaf fundar
sem landeigendur og Bænda-
samtök Islands efndu til á Hótel
Sögu fyrir skömmu. Þar var sam-
þykkt eftirfarandi ályktun: „Op-
inn fundur landeigenda haldinn í
samvinnu við Bændasamtök ís-
lands að Hótel Sögu IS. nóvember
2002 skorar á fjármálaráðherra
að draga til baka allar kröfur
ríksins til þinglýstra eignarlanda,
jafnt fyrír dómstólum sem
Óbyggðanefnd, en þess í stað beita
sér fyrir sátt milli ríkis og land-
eigenda."
Hinn 1. júlí 1998 tóku gildi lög
nr. 58/1998, Þjóðlendulög. Hlutverk
500. kaupandinn
fær verOlaun!
Salan á dkBúbót hefur tekið
mikinn kipp undanfarnar vikur.
Yfir 480 einstaklingsútgáfur af
forrítinu hafa veríð seldar og eru
notendur almennt mjög ánægðir
með það. Sá sem kaupir 500. ein-
takið mun að sjálfsögðu njóta þess
með viðeigandi hætti.
Söluaukninguna má rekja til
þess að um þessar mundir bjóða
búnaðarsamböndin og Bændasam-
tök Islands bændum víðsvegar um
landið námskeið í grunnatriðum
bókhalds og notkun dkBúbótar. Frá
miðjum nóvember hafa verið haldin
ellefú námskeið fyrir alls 180
þátttakendur. Hluti af námskeiðinu
eru verklegar leiðbeiningar sem
ráðunautur gefiir með því að heim-
sækja hvem og einn þátttakanda.
Reynslan af þessu fyrirkomulagi
hefúr verið mjög góð og bændur
ánægðir með hvemig til hefúr tekist.
Þeir sem hafa áhuga á að sækja
slíkt námskeið geta skráð þátttöku
sína hjá viðkomandi búnaðarsam-
bandi. A meðfylgjandi mynd má sjá
f.v. Ólaf Jósefsson, Syðri-Gegnishól-
um í Gaulveijabæjarhreppi, Rúnar
Gestsson, Jórvík í Arborg (gamla
Sandvíkurhreppi) og Atla Rafh Hró-
bjartsso,n Brekkum 1 í Mýrdal.
Mynd:Jóhannes Hr. Símonarson
laganna var að leysa úr þeirri óvissu
sem uppi hafði verið um eignarhald
á vissum hálendissvæðum landsins.
Undirbúningur að þessari laga-
setningu hafði staðið um ára bil.
Búnaðarþing fékk til umsagnar
frumvarp að lögunum og fjallaði um
það. Gerðar voru nokkrár ábend-
ingar en efnislega fékk frumvarpið
ekki mikla andstöðu. Mönnum var
ljóst að til væm landsvæði sem ekki
féllu undir hefðbundinn eignarrétt
og rétt væri að koma slíkum málum
á hreint. Samkvæmt Þjóðlendu-
lögum tók svo Óbyggðanefnd til
starfa og auglýsti að fyrsta svæðið
sem tekið yrði fyrir yrði í Ámes-
sýslu. Bændasamtökin boðuðu þá
forsvarsmenn í Amessýslu til fúndar
strax og auglýsingin kom og hvöttu
heimamenn til að standa saman og
vanda allan undirbúning af sinni
hálfú.
Gunnar ræddi um fyrsta úrskurð
Óbyggðanefndar og sagði að að fáir
bændur í Ámessýslu áffýjuðu mál-
um sínum til dómstóla. „Á hinn
bóginn vekur það undmn að fjár-
málaráðherra, fyrir hönd ríkis-
stjómar Islands, skuli áffýja í þessu
máli, í ljósi þess hvemig þeir sem
lögin settu hafa talað og sumir
kveðið fast að orði. Á einu vil ég
vekja sérstaka athygli. Það er ólík
aðstaða málsaðila í þeim málaferl-
um sem ffamundan em. Annars
vegar er ríkisvaldið með sinn ríkis-
sjóð til að kosta lögffæðinga til
verksins og hins vegar sveitarfélög
og þá sérstaklega einstakir landeig-
endur sem em í flestum tilfellum
bændur. Þeir hafa í mörgum til-
fellum ekki í mikla sjóði að leita til
að greiða málskostnað. Nú þegar
ríkið stefnir vegna landsvæða sem er
í eigu einstakra bænda vaknar
spumingin, er kannski ffamundan
mesta eignaupptaka íslandssögunn-
ar? Sjá nánar á bls. 16 og 17.
Bændablaðiö/Jón Eiríksson.
.komdu með ungi maður, komdu með.'
Alftir stórskemma kornakra
„Álftimar em orðnar hrein
plága víða í komrækt og valda
milljóna tjóni á uppskeru,“ segir
Þórarinn Leifsson, bóndi í Keldu-
dal í Skagafirði, en hann er í hópi
stærri kornræktenda í landinu.
Kornræktendur í Skagafirði
hafa að hluta til notað þá aðferð
að slá komið og láta það liggja í
skárum til þurrkunar áður en það
er hirt upp og þreskt. Með þessari
aðferð má þurrka kom á velli án
þess að eiga á hættu að það fjúki
og spara þannig mikinn
þurrkkostnað. Samtals var slegið
korn með þessum hætti af 50
hekturum nú í haust en hætt var
að slá niður þegar ljóst var í hvað
stefndi með álftapláguna. Af því
komi sem þannig var slegið
gereyðilögðu álftir 50-60% í ár,
eða á bilinu 25 til 30 hektara að
sögn Þórarins. Hann sagði að
álftimar hefðu líka farið inn á
hina akrana áður en komið var
slegið og þreskt á hefðbundinn
hátt. Ómögulegt sé að meta hve
mikið af komi fúglinn hafi tekið
þar. Víða em drög í akrana þar
sem ekki er hægt að sá, og þar
getur fúglinn sest og farið að éta
sig inn í akurinn. Einnig er vatns-
borð í skurðum sums staðar það
hátt að fúglinn getur ferðast eftir
þeim og skriðið upp í akrana.
Útilokað er að girða fyrir alla
möguleika á að álft komist í
akrana.
Étur á vió œr meö tvö lömb
Þórarinn sagði að um væri að
ræða á bilinu 200 til 400 fúgla á
komökrum Skagfnðinga.
Samkvæmt því sem honum hefði
verið sagt æti hver álft á við á
með tvö lömb þannig að ef um
væri að ræða liðlega 300 fúgla
ætu þeir á við nærri eitt þúsund
fjár. „Álftum hefúr fjölgað alveg
gríðarlega síðustu árin. Þær eru
eins og mörg önnur dýr og helga
sér óðöl, sem þýðir að hvert
álftapar hefúr visst landsvæði
fyrir sig, og þessi óðöl standa í
áratugi. Með fjölgun fuglanna eru
öll óðöl fúllsetin og því er um að
ræða hundruð geldfugla sem fá
ekki óðöl og leggjast á ræktarlönd
bænda. Þessar álftir em orðnar
svo spakar að þær labba bara um
við híiðina á dráttarvélunum,"
sagði Þórarinn.
Tálakrar gcetu hjálpad
Hann segir að nauðsynlegt sé
að fækka álft umtalsvert þar sem
hún er orðin veruleg plága i
ræktunarlandi bænda, bæði túnum
og komrækt. Álftin er alfriðuð og
því bannað skjóta hana og fátt til
ráða. Til að bjarga kominu er
hægt að vera með tálakra, eins og
gert er tii að mynda í Skotlandi.
Það er alfarið kostaá af hinu
opinbera og að sjálfsögðu fylgir
því nokkur kostnaður.
Auðveldara ætti að vera að halda
plágunni ffá ökmm bænda ef
álftin hefúr einhvers staðar
aðgengilegan akur ti! að liggja í.
Lárus Pétursson var með kom
á 60 hekturum í Landeyjum í
sumar. Hann segist telja að álftin
hafi eyðilagt korn af 15 til 20
hektara svæði hjá sér. Hann segist
ekki slá komið og láta það liggja
eins og Skagfirðingar hafa gert
tilraunir með. Hins vegar hafi
sinn akur staðið dálítið sér og
aðstæður fýrir álftina til að lenda
þar verið góðar.
„Ef maður girðir allt svæðið
og sáir í akurinn alveg út að
girðingu kemst hún ekki í komið.
Fuglinn getur ekki lent á sjálfum
komakrinum. Hann verður að
hafa lendingarbraut innan
girðingar. Hins vegar er sjálfsagt
ekki auðvelt að leysa vanda þeirra
Skagfirðinga sem láta komið
liggja, því að þeir búa til flug-
braut fýrir álftina um leið og þeir
slá komið,“ sagði Láms.