Prentarinn - 01.03.2001, Blaðsíða 12

þjóðfélaginu. Þessi ævintýra-
mennska er í genunum okkar.
Hins vegar hefur önnur eins
tækniþróun ekki skollið jafn hart
á neinni grein og prentverkinu og
því vaknar sú spuming hvort ekki
hafi hreinlega verið kominn tími
fyrir íslenskar prentsmiðjur til að
endurnýja vélakostinn. Hvort við
bítum úr nálinni með þetta verður
svo tíminn að leiða í ljós.
Oli: Magnið skelfir mig samt
og sú verðþróun sem er farin að
fylgja í kjölfarið. Ég hef séð
dæmi, þegar Oddinn hefur gert
tilboð í prentverk og þau eru bor-
in saman við niðurstöður milli-
stærða prentsmiðja með þessar
nýju vélar sem bjóða 50% lægra
en hæsta tilboð.
Þórleifur: Hvernig er það
hægt? Það þarf að skaffa prent-
vélunum verkefni og borga fólk-
inu kaup. Svo þarf að borga jafnt
og þétt af vélunum bæði á páska-
dag, aðfangadag og föstudaginn
langa því klukkan stoppar aldrei í
bönkunum og lánastofnunum.
Kristín: Fyrst minnst er á aug-
lýsingastofur þá hef ég lent dálít-
ið í því að vera spurð hvaða
metnaðarleysi hrjái mig að vera
að vinna í prentsmiðju. Af hverju
ég stefni ekki hærra og fari inn á
auglýsingastofu. Það þykir hálf-
partinn púkó að vera prentsmiður
í prentsmiðju.
Agústa: Það er að sumu leyti
rétt en þetta viðhorf - sem ekki er
hægt að kalla annað en minni-
máttarkennd - er aðeins hjá
prentsmiðunum sjálfum. Ég fann
það best þegar ég fór sjálf að
vinna á auglýsingastofu að sú
þekking sem prentsmiður býr yfir
þykir jafn mikilvæg og sú sem
góður grafískur hönnuður býr
yfir. Viðhorfið er að þetta séu
hæfileikar á mismunandi sviðum.
Pétur Marel: Það er orðum
aukið að minnimáttarkennd hrjái
prentstéttina, nema hvað námið er
almennt aðhlátursefni og styrkir
sjálfsmynd fagfólksins að sjálf-
sögðu ekki.
Oli: Er þetta ekki líka spurning
um markaðssetningu? Eins og í
fermingarveislunni forðum þegar
maðurinn var spurður hvað hann
Krístín Helgadóttir
starfaði. „Ég er bara prentari,“
svaraði hann. „En þú, hvað gerir
þú?“ „Ég er bókasafnsfræðingur."
Bókasafnsfræðingurinn var að
vinna fyrir 98.000 á mánuði, en
prentarinn fyrir 180.000 á mán-
uði. Prentarinn þurfti ekkert að
skammast sín, en það þykir bara
ekki fínt að vera iðnaðarmaður.
Þórleifur: En á sama tíma
segja stjórnvöld að iðngreinar
beri að efla og dá.
Oli: Já, já, það er bara á 17.
júní eða nýársdag og ekkert nema
orðin tóm.
Agústa: Ef ég miða við mig
sjálfa myndi ég segja að það að
vinna á auglýsingastofu væri
meira fjör og meira „gaman“ en
sjálf hef ég verið mjög heppin
með þá prentvinnustaði sem ég
hef starfað á í gegnum tíðina.
Aðal munurinn er kannski sá að
þegar þú vinnur í prentfyrirtæki
ertu að taka við verkefnum utan
úr bæ sem eru mjög misjafnlega
unnin og gengið frá - og það get-
ur verið frekar leiðigjarnt og
erfitt. Það er ólíkt skemmtilegra
að vinna verkefnið frá byrjun, að
fá að hanna útlitið eftir eigin
höfði og geta síðan sent það frá
sér í frekari vinnslu.
Þórleifur: Það er greinilegt,
Ágústa mín, að þú hefur ekki
komið lengi upp í GuðjónÓ.
Óli: Þetta hefur líka eitthvað
með stærðina á fyrirtækjunum að
gera. Þegar ég byrjaði að vinna
hjá Prentsmiðjunni Odda á Grett-
isgötunni fyrir réttum 35 árum
var alltaf rosalega mikil stemmn-
ing og sérstaklega á föstudögum.
12 ■ PRENTARINN
Pétur Marel Gestsson
á síðastliðnu ári hefðu gengið í
gildi ný lög og því voru þessi
kaup alveg á síðustu metrunum
með að ganga upp. I dag yrði
Samkeppnisstofnun að taka tillit
til nýju laganna.
Ágústa: Oddinn er orðinn risa-
stór en heldur því svo fram að
markaðsstaða hans sé ekki svo
sterk út af litlu prentsmiðjunum
og prentþjónustunum.
Þórleifur: Já, ég var nú næst-
um búinn að missa stjóm á bfln-
um þegar ég var að keyra Ártúns-
brekkuna og heyrði í útvarpinu
viðtal við Þorgeir Baldursson
vegna úrskurðar áfrýjunamefndar
um samþykki sölunnar. Þá segir
Þorgeir þessa lflca dýrðarinnar
setningu: „Svo má nú heldur ekki
gleyma öllum einyrkjunum sem
eru með 10 milljónir og undir í
ársveltu. Ef þeir sameinast í eitt
og stórt apparat myndum við
standa mjög illa að vígi.“ Ég er
nú á tiltölulega nýjum bfl og
hafði engin önnur úrræði en að
stoppa við Nesti og hlæja mig
máttlausan. Mér var raunar skapi
næst að bmna niður í Odda,
banka upp á og segja: Þorgeir,
segðu mér annan! Áður en ég
dey. Góður brandari þar. Að halda
því fram að Oddinn þurfi að
hræðast einhveija sextán til þrjá-
tíu einyrkja með 10 milljón króna
veltu! Þótt slfk sameining kæmi
einhvern tímann til framkvæmda
yrði hún miklu dýrari en ávinn-
ingurinn með alla þessa sextán til
þrjátíu forstjóra.
Óli: Kaupin voru samþykkt án
nokkurra kvaða. Mér finnst sjálf-
Kristín: Var ekki landlægt
fyllirí á prentstéttinni í þá daga?
Óli: Það var voðalega gott að
vita af „einni“ í Tvistinum ef eitt-
hvað kom uppá...
Þórleifur: Og „hálfri" í
hvarfi...
Óli: Já, já, en þegar fyrirtæki
eru orðin jafn stór og Oddi er í
dag slitnar oft þessi innanhúss-
mórall. Því miður.
Þórleifur: Uss, þetta er orðið
eins og lítið þjóðfélag þarna upp
frá, enda vinnur 0,1% þjóðarinnar
hjá Odda, ekki rétt?
Rétt imdir alciarlokin keypti
Prentsmiöjan Oddi pretit-
smiðjuna Gutenberg og náði
þar með yfir 50% hlutdeild
á íslenska prentmarkaðn-
um. Kaupin voru kœrð til
Samkeppnisráðs ett Oddi
áfrýjaði og fékk kaupin gild.
Hafði þá Oddi bœtt þriðju
skrautfjöðrinni í hatt sinn,
en fyrir átti fyrirtœkið Off-
setþjónustuna og Grafík.
Óli: Það vinnur eitt prómill af
íslensku þjóðinni hjá Odda fyrir
utan dótturfyrirtækin Grafík, Off-
setþjónustuna og Gutenberg, en
til að missa ekki verkin úr landi
er nauðsynlegt fyrir Oddann að
hafa til taks þessa bakhjarla sem
ráða við risaverkefni sem annars
færu annað. Ef við búum ekki að
svona öflugri prentsmiðju töpum
við stórum hluta af prentverkinu
úr landi. Þegar Oddi keypti fyrstu
fjögurra lita vélina 1981 endur-
heimtum við tímarit Fróða og
Iceland Review aftur heim en þau
höfðu verið prentuð í útlöndum.
Þórleifur: Það eru hvorki göm-
ul né ný sannindi að svona stækk-
un og sameining er gerð til að há-
marka hagnað. Þetta er þróun
allra fyrirtækja sem hafa eitthvað
umleikis, eru með sæmilega góð-
an viðskiptamannahóp, hafa gott
starfsfólk og geta jafnvel bætt við
sig. En einhvern tímann er allt
stopp. Einhvers staðar er brota-
punkturinn. Þið leiðréttið mig ef
ég hef rangt fyrir mér, en það
kom lítil klásúla frá Samkeppnis-
stofnun þess efnis að í desember