Fullveldi - 01.11.1973, Blaðsíða 3

Neskaupstað, nóvemlber 1973.
fullveldi
8
Heilbrigð shynsemi im iierfneði
Umræður um stefnu ríkisstjóm-
arinnar í herstöðvamálinu fara nú
vaxandi, eftir að málið er fyrir
alvöru komið á dagskrá og sá
dagur nálgast, að á einstök frarn-
kvæmdaatriði málefnasamnings-
ins reyni. Brottför hersins á kjör-
tímaJbiliinu er sem kunnugt er ann-
að meginatriðið í stefnu ríkis-
stjórnarinnar á sviði utianríkis-
mála, og nú eftir *að öidumar er
tekið að lægja í landhelgismálinu
og mikilvægur áfangi Ihefur þar
náðst, mun þetta sjálfstæðismál
okkar sikipa öndvegi í hugurn
manna og umræðum.
Varð*aindi herstöðvamálið og að-
ild okkar að hernaðarbandalagi
eru skoðanir manna hins vegar
þó um mjög afgerandi breytingu
að ræða, sem á sér ótvíræðan bak-
hjarl meðal mikils hluta þjóðar-
inn*ar, einnig með mörgum þeim
mönnum, sem greiddu „hervernd-
arsamningn.um“ atkvæði sitt 1951,
en hafa nú endurmetið afstöðu
sína. Málstað okkar, sem andstæð
erum aðild að Nató, er það fyrir
bestu að spenna bogann ekki of
hátt, viljum við af einlægni
tryggja áfangasigur í tþessu máli
þjóð okkar til heilla.
Hér í þessu biaði er lítið rúm
til að ræða einstaka jþætti her-
stöðvamálsins, en ég vil þó tæpa
á fáeinum atriðum úr málflutningi
þeirna, sem halda vilja í herstöðv-
ar í landinu.
Herstöðin á Stokksnesi við Hornaíjörð — Býðnr hættunni licim.
skiptar á allt annan hátti en var í
landiheigismálinu, þar sem sæmi-
legur einihugur hefur ríkt meðal
almennings. Fyrir þessu eru í senn
tilfinningalegar, stjórnmálalegar
og efnahagslegar forsendur, svo
ekki sé minnst á þá herfræðilegu
þrætubókarlist, sem við erum nú
fóðraðir á erlendiis frá eins og ætíð
fyrr, er 'kreppt ihefur að herstöðv-
um Bandaríkjanna hérlendis.
Vegna ihatrammrar andstöðu
forystuliðs Sjálfstæðisfiokiksins
gegn því, *að í nokkru verði hrófl-
að við Iherstöðvum Bandaríkjanna
hér í bráð og lerngd, mun brottför
hersins verða mikið átakamál og
tvíslígandi afstöðu gætir einnig
innan annarra stjórnmálafioklka. í
þesisari sitöðu verð.uir það afger-
andi, að almenningur haldi vöku
sinni, setji sig inn í málin og geri
skoðanir sínar gildandi innan
flokka sem utan.
Meginatriði í sóknarlotu okkar
herstöðvaand:stæðiing>a nú er að fá
fnam fullar efndir á fyrirlieitinu
um brotiiför hersins á kjörtímabil-
inu, þannig að vorið 1975 séu utan,-
ríkismál okka.r að þessu leyti kom-
in í svipaða stöðu og hér ríkli fyrir
gerð “iherverndarsamninigsins“ vor
ið 1951. Margir munu ekki telja
slíkit nema hálfan sigur á meðan
við enn erum bundin í hernaðar-
bandalagi. 1 mínum huga væri hér
Því er haldið fram, að öryggi
Islands í friði og ófriði sé best
borgið með Ihersetu í landinu.
— Þessu er ti-1 að svara, að með
herstöðivum á friðartimum erum
við að binda hendur ok'kar, beint
og ófoeint, á sviði utanríkismála,
og stuðlum að tvíbýli í landinu,
sem engri þjóð er foærilegt (il lengd
ar og enginn íslendingur vildi Ijá
máls á 1944 og fáir fyrstu árin
eftir stofnun lýðveldisins. í ófriði
er okkur engin vörn helduir stór-
fell-d hælta búiu af herstöðvum í
lan-dinu, og öllum er það ljóst,
sem sjá vilja, að „herverndin“
hefiur frá upp'hafi ekki verið snið-
in að almannavörnum í styrjaldar-
átökum eða öðrum hagsmunum
íslendinga. Gegn herfræðilegum
þanka sérfræðinga Nató eða ann-
arra af því sauðahúsi eigum við
íslendingar aðeins eit.t vopn: Heil-
brigða skynsemi vopnlausrar smá-
þjóðar. — Vopnlausum almanna-
vörnum á Islandi eigum við sjálfir
að stjórna til að mæta því, sem að
höndum getur foorið í landinu
vegna náttúruihamfara og af öldu-
róti ófriðar. Við þuirfum ekki her-
lið hér til að berjast við eldgos
og jarðskjálfta eða til að tflytja
sjúklinga milli byggðarlaga, eins
og halda mætti af málflutningi
þeirra, sem lengst eru leiddir í
láglcúru og dekri við erlent vald.
Því er haldið fram, að Islend-
ingar geti illa mætt þeirri efna-
hagslegu röskun og hugsanlegum
efnahagSþvingunum, sem fylgdu
brottför hersins. — Vissulega vit-
um við, að sterkir og margslungn-
ir viðskiptahagsmunir eru milli
herstöðvarinnar í Keflavík og
einkaaðila og stórfyrirlækja hér
innanlands, og málsvarar þessara
aðila syngja hæst í þeim kór, sem
nú kyrjar um nauðsyn hersetu í
ýmsum tóntegundum og þeir ihinir
sömu hafa vel efni á að borga
nokkuð fyrir þá hugsjón að festa
hersetuna í sessi til langframa.
Með þessum aðilum þarf enginn að
hafa samúð, þeirra hagur e.r ékki
alþjóðar. Hitt er aftur sjálfsagt
mál, sem fylgja verður með tö'ku
ákvarðána um brottför Ihersins, að :
því íslenska vinnuafli, sem nú er >
bundið við herstöðina, verði j
tryggð önnur störf og tillit tekið !
jafnframt til hugsanlegrar rösk- j
unar á 'hag almennings og sveitar- ;
félaga suður þar. Slíkan skatt. !
verður þjóðin að borga í sarnein- 1
ingu ef með þarf, þótt hitt sé jafn !
líklegt, að flestir slandi jafnréttir !
eftir. Þannig vitum við, að flug- !
höfnin í Keflavík heldur gildi sínu
óskerlu í alþjóðasamgöngum eftir
sem áður, og ný verkefni bætast
stöðugt við í tengslum við þá
þjónust.u. — Á fougsanleigar efna-
hagaþvinganir verður að láta
reyna með því hugarfari, að við
beygjum okkur ekki fyrir slíkum
iökum og eigum þeirra auk held-
ur ékki von úr þessa*i átt eða
annars staðar frá, ef við sjálfir
höldum eðlilega á málum og af
þeirri reisn, sem fullvalda ríki er
samboðin.
En erum við þá ekki að gera
nágrönnum okkar á hinum Norð-
urlöndunum óleik, og þjóna undir
Rússa og fjandskapast við Banda-
ríkjamenn, sem reynst hafa okkur
v-el? — Vert. er að minna á, að
grannar okkar í Noregi og Dan-
mörku hafa ekki Ijáð máls á er-
lendum herstöðvum frá því þeir
gengu í Nató, og ef til vill óttast
þeir aukna ásókn í slíka aðstöðu
af hálfu Bandaríkjanna eftir að
herlið hverfur héðan. Um heifræði
legt púsluspil þurfum við ’hins veg
ar ekki þeirra orð fremur en
Bandaríkjamanna sjálfra, nema
við séum fúsir til þess fyrirfram
að eftirláta herforingjum forsjá
um málefni o'kkar. Með óháðri ut-
anríkirstefnu og afnámi herstöðva
í landinu göngum við gegn þeirri
sameiginlegu stefnu Rússa og
Bandaríkjamanna að viðlhalda
ríkjandi ástandi og skipta Evrópu
upp í áhrifasvæði á milli sín otg
segja smáríkjum fyrir verkum.
Með því 'göngum við gegn hags-
munum ríkjandi afla hjá þessum
risaveldum báðum, enda er þar
engar fyrirmyndir að finna. Um
leið breytum við hins vegar í
samræmi við foagsmuni okkar
sjálfra og þeirra, sem berjast gegn
herþjökun og stórveldaforsjá um
allan heim. Við, sem kallaðir erum
kommúnistar af andstæðingum og
vændir um þjónkun við erlenda
hagsmuni, getum látið okkur slíkt
í léttu rúmi liggja, svo lengi sem
ekki er fótur fyiir slíkum ásökun-
um. Og hinum, sem trúa vilja rógi
í þá veru, má segja til huggunar,
að þeir, sem hér eru ákafast
stimplaðir Rússadindlar af mál-
svörum hersetu í iandinu, yrðu
þeir fyrstu, sem settir yrðu bak
við lás og slá, ef herlíð birtist úr
þeirri áttinni.
Hættan af veru erlends herliðs
hérlendis hefur veríð mikil allan
þann tíma, sem liðinn er frá komu
þess, einnig siðræn og þjóðernisleg
þótt andóf góðra manna hafi þar
mátt. sín nok'kuð. Ekkeirt sýnir
okkur ljósar dýpt þeirrar mein-
semdar, sem í hersetunni felst, en
sá stóri foópur íslendinga, sem
tekinn er að líta á herlið í landinu
sem sjálfsagðan og ómissandi hlut
svo ekki sé minnst á þá, sem
beint og óbeint eru þar á mála.
Framfo. á 2. síðu.
Frá Keilavikurílugvelli — Ekk i í þágu Islendiuga.