Læknablaðið - 15.01.1987, Blaðsíða 46

30
LÆKNABLAÐIÐ
BRéf tiL BLacísins
ER ÞAÐ SEM MÉR HEYRIST?
Ekki er að undra þó ritstjóri Læknablaðsins velji
ofangreinda fyrirsögn eftirritun úr
útvarpsumræðum, sem fóru fram í viðtölum
fréttamanna Ríkisútvarpsins síðustu daga
maímánaðar sl. við nokkra framámenn í
íslenskum heilbrigðismálum. Ég býst við að
fleirum en mér hafi orðið á að hvá og vart trúað
sínum eigin eyrum.
Umræðuna hóf Stefán Þórarinsson héraðslæknir
á Egilsstöðum og hafði miklar áhyggjur af því
».. .hvað stór hluti þjóðarinnar býr við lélega
almenna heilbrigðisþjónustu...« »Ástæðan er
sú, að skipulag heilbrigðismála er vitlaust og verði
ekki að gert, stefnir í óefni á fáum árum«. Og
ennfremur segir Stefán: »Við höfum í raun enga
heilbrigðispólitík í þessu landi«!
Og Skúli Johnsen, borgarlæknir, sem ætti nú að
þekkja vel til, er ekki myrkur í máli og segir að
ekki leiki vafi á því, að Reykvíkingar búi við
lakari heilsugæslu en fólk úti á landi og svo hafi
verið lengi. »Það skipulag, sem gildir í íslenzkum
heilbrigðismálum er meingallað«. Og manni skilst
á ummælum Skúla að ekki dugi minna en bylting:
»Það þarf að koma því til skila hér rækilega bæði
til stjórnmálamanna og almennings, að það
verður að byggja heilbrigðisþjónustuna upp með
ákveðnum hætti, allt öðru vísi en við gerum í
dag....«! En útlitið er sennilega ekki gott því Skúli
talar um vanþekkingu stjórnmálamannanna á
heilbrigðismálum og Stefán tekur undir og segir
að þekkingarleysi stjórnmálamanna, bæði á
Alþingi og í sveitarstjórnum sé ástæðan fyrir allri
vitleysunni.
Þá er rætt við Ragnhildi Helgadóttur,
heilbrigðisráðherra, sem reynir að bera hönd fyrir
höfuð stjórnmálamanna af mikilli kurteisi enda
hættir fréttamaður fljótlega að ræða við hana.
Næsta er viðtal við Guðjón Magnússon,
aðstoðarlandlækni. Og fréttamaður spyr eftir að
hafa fullvissað sig um að Guðjón sé á sama máli
og Stefán og Skúli: Hvað veldur? »Ástæðan held
ég, að hljóti að vera sú, að hér eru svo margar og
miklar heilbrigðisstofnanir. Helstu sjúkrahús
landsins eru staðsett hér. Hér er Mekka (!!)
sérhæfðrar læknisfræði og
heilbrigðisþjónustu...« Og í næsta orði talar
aðstoðarlandlæknir um »óarðbæra
sérfræðiþjónustu á höfuðborgarsvæðinu«! Og
Guðjón er sammála kollegum sínum um
stefnuleysið en lætur vera að skamma
stjórnmálamennina enda embættið vafalítið einn
helsti ráðgefandi aðili þeirra í heilbrigðismálum.
Nú er skörin farin að færast upp í bekkinn, þegar
eitt helsta heilbrigðisvandamál okkar í dag er
»óarðbær sérfræðiþjónusta í Mekku sérhæfðrar
læknisþjónustu«.
En það er ekki allt búið enn. Það hefur sem sagt
komið í ljós, að sýklalyfjanotkun hér á landi er
meiri er annars staðar. Og nú er nafni minn Mixa
leiddur fram til að staðfesta orsök vandans og
hann telur það sína persónulegu skoðun, að
samhengi sé á milli dýrrar sérfræðiþjónustu og
mikillar notkunar sýklalyfja og skýringin er engin
önnur en sú að: »Lyf eru oft gefin út af óöryggi
þess, sem skrifar upp á þau«. Það er einmitt það.
Síðan er farið út í að skamma læknadeildina fyrir
að útskrifa ekki heimilislækna og deildarforseti
tekur að sér að svara þeirri gagnrýni og engu þar
við að bæta.
HEILBRIGÐISSTEFNAN
Ekki virðast kollegar mínir sammála þeirri
heilbrigðisstefnu, sem rekin hefur verið
undanfarin ár. En hver skyldi hún nú hafa verið í
stórum dráttum? Línurnar eru að sjálfsögðu
lagðar í lögum um heilbrigðismál frá 1973. Þar er
að finna ákvörðun um uppbyggingu
heilsugæslustöðva um allt land og það er fyrst og
fremst sú stefna, sem fylgt hefur verið
undanfarinn áratug. í riti heilbrigðis- og
tryggingamálaráðuneytisins nr. 1/1985 um
Heilsugæslustöðvar eftir Ingibjörgu
Magnúsdóttur er fjallað um þessar framkvæmdir
ítarlega.
Þar kemur m.a. fram, að varið hefur verið
talsvert á annan milljarð króna til þessarar
uppbyggingar miðað við verðlag í ársbyrjun 1985.
Þá eru í landinu taldar 79 heilsugæslustöðvar, þar
af 29 nýbyggingar, 8 átti að ljúka við á árinu 1985
og 13 til viðbótar voru í smíðum eða hönnun. í