Læknablaðið - 15.11.1988, Blaðsíða 21

LÆKNABLAÐIÐ
363
Table II. The etiology of visual impairment (< 6/18) by
sex of eyes by 809primary open angle glaucoma patients
attending the Glaucoma Clinic St. Joseph’s Hospital
Reykjavík, June 1987.
Number i Males of eyes Females Both sexes
Primary open angle glaucoma 190 108 298
Cataract 86 93 179
Macular degeneration 33 63 96
Retinal vein occlusion 5 1 6
Retinal detachment 3 3 6
Amblyopia 4 2 6
Keratopathy 4 0 4
Hemianopsia 2 2 4
Myopia 0 1 1
Retinopathy sequelae 1 1 2
Trauma 5 2 7
Unknown 10 0 10
All eyes 343 276 619
en aftur á móti eru glákuskemmdir á hærra stigi
hjá körlum, þ.e.a.s. sjúkdómurinn er lengra
genginn. Um 43,1% af öllum augum eru með
meiri eða minni glákuskemmdir í sjónsviði
(46,3% karla og 39,7% kvenna). Með
glákuskemmdir í báðum augum eru 12,8%
(14,2% karla og 11,6% kvenna).
SKIL
Með samanburði á aldursflokkadreifingu
glákusjúklinga í ýmsum könnunum, sem gerðar
hafa verið hér á landi frá því fyrir síðustu
aldamót, samanber töflu IV, kemur í ljós að mun
fleiri hlutfallslega eru i eldri aldursflokkum á
síðustu áratugum en fyrr á öldinni (2-6, 9). Virðist
því sem hægfara gláka á klínísku stigi sé að færast
upp í eldri aldursflokka eða að eldri sjúklingum
hafi verið illa sinnt fyrr á árum og því ekki komið
í leitirnar. Æskilegt er að geta greint sjúkdóminn
á forklínísku stigi, þar sem vitað er að um
helmingur taugaþráða, sem bera boð frá
Ijósnemum í sjónhimnu, utan miðsvæðis
(macula), eru orðnir óstarfhæfir þegar fyrst er
hægt að sýna fram á eyður i sjónsviði með
núverandi tækjum, og einnig er oft torvelt að sjá
skemmdir i sjóntaugarósi á fyrstu stigum
sjúkdómsins. Af augnþrýstingi einum er ekki
heldur unnt að fullyrða að um gláku sé að ræða
nema hann sé verulega hækkaður eða að
þrýstingsmunur augna sé umtalsverður. Þess ber
og að geta að þrýstingssveiflur geta verið
verulegar frá degi til dags og á mismunandi
tímum sólarhrings hjá glákusjúklingum og nægir
því oft ekki að gera eina þrýstingsmælingu til að
Blindness, both eyes 369.0
Blindness, one eye, low vision
other eye 369.1
Low vision, both eyes 369.2
Blindness, one eye 369.6
Low vision, one eye 369.7
H Males Percentage
□ Females
Fig. 4. Categories of visual impairment (WHO) due to
POAG. Percentage of total by sex.
Low vision, one eye 369,7
Blindness, one eye 369.6
Low vision, both eyes 369.2
Blindness, one eye,
low vision other eye 369.1
Blindness, both eyes 369.0
d Males Percentage
□ Females
Fig. 5. Categories of visual impairment according to
WHO classification. Sex distribution percentage of
total.
01 Males Percentage
□ Females
Fig. 6. Percentage distribution of glaucoma in Iceland
1892-1987 by sex.
taka af öll tvímæli hvort um háþrýsting (ocular
hypertension) í augum eða gláku sé að ræða, þ.e.
þrýstingur hærri en 21 mmHg. Forklínískt stig
getur varað 10 ár eða lengur. Með nýrri tækni,
svo sem myndatöku af taugaþráðum í augnbotni,
er hugsanlega hægt að auðvelda greiningu
sjúkdómsins á forklínísku stigi.
Hlutfall karla og kvenna með hægfara gláku er
nú orðið svipað, en allt fram á sjöunda áratuginn
voru karlar í miklum meirihluta sjá mynd 6. Þetta
þýðir ekki að algengi sjúkdómsins sé orðið það
sama hjá báðum kynjum þar eð konur eru fleiri í