Fréttir - Eyjafréttir - 11.09.1997, Blaðsíða 10

10
Fréttir
Fimmtudagur 11. september 1997
Hvers vegna flytur
fólk frá
Vestmannaeyjum?
Einhæft atvinnulíf og
dýrar samgöngur
Hvers vegna flytur fólk frá Vestmannaeyjum í
stærri mæli en áður? Vestmannaeyingum
hefur fækkað um hvorki fleiri né færri en 109
það sem af er árinu. Reyndar er þá miðað við
mismun milli brottfluttra og aðfluttra
en fæðingar, sem eru með meira
móti í ár, og dauðsföll, sem eru
með minna móti, ekki tekin með.
Atvinnuleysi í Eyjum er með því
minnsta sem þekkist og meðal-
tekjur hér hafa aldrei verið hærri en
nú. En samt fer fólk. Þessa dagana eru
bæjaryfirvöld að gera könnun á meðal
brottfluttra Vestmannaeyinga hvers
vegna þetta fólk yfirgaf Eyjarnar. Gert er
ráð fyrir því að niðurstöður liggi fyrir
upp úr mánaðamótum. Fréttir hafa
þessa könnun undir höndum en segjast
verður eins og er að nokkrir annmarkar eru á
henni þótt hún muni án efa gefa ágætis vís-
bendingar þegar þar að kemur. Verður
fróðlegt að sjá hver svarprósentan verður í
könnuninni.
Fréttir ætla í þessu og næsta tölublaði að
taka púlsinn á Vestmannaeyingum sem flutt
flóttinn
1
hafa frá Eyjum undanfarin misseri. í þessu
blaði er rætt við hjónafólk en í næsta blaði
verður spjótunum beint að unga fólkinu en
aðallega eru það þessir tveir
hópar sem streyma á höfuðborg-
arsvæðið.
Af samtölum blaðsins við
hjónafólkið að dæma, eru ein-
hæft atvinnulíf, dýrar
samgöngur og ákveðin ein-
agrun megin ástæður þess að
fólk flyst frá Eyjum. Ef annar
makinn er ofan af landi skipta fjöl-
skyldutengsl einnig máli. Sumir
sækjast eftir tilbreytingu og „vilja prófa
eitthvað nýtt“ áður en það kemst á
miðjan aldur. Aðrir benda á hátt matvöru-
verð. Athyglisvert er að flestir viðmælendur
blaðsins eru ánægður með þá sam-
félagsþjónustu sem er fyrir hendi í Eyjum.
Hins vegar virðist það ekki vera nóg.
Bæjaryfirvöld eru loks farin að horfast í
augun við vandann. Lækkun á hitaveitu og
húsaleigubætur eru dæmi um það.
Samantekt: Þorsteinn Gunnarsson
Rándýrt að fara met
- Elísabet Hrönn Pólmadóttir og Jón Ingi Sigurðsson
Um síðustu áramót (lutti limm manna fjöl-
skylda frá Eyjum til Sauðárkróks. Jón Ingi
Sigurðsson og Elísabct Hrönn Pálmadóttir
ásamt þremur börnum una hag sínum vel
fyrir norðan. Jón Ingi var kennari í Eyjum en
Eiísabet aðallega heimavinnandi. Jón Ingi
sótti um betur Íaunað starf í Eyjum en fékk
ekki. Hins vegar fékk bauðst honum starf sem
tæknistjóri hjá fiskvinnslufyrirtæki á Krókn-
um og sló hann til.
Elísabet er alin upp fyrir norðan en bjó hér
meira og minna frá 1982, ef undan eru skilin
fjögur ár sem Jón var í námi í Reykjavík og
Danmörku.
„í Reykjavík og Danmörku kynntist Jón því
frjálsræði að geta skotist eitthvað í burtu þegar
okkur datt í hug. Honum fannst það mjög
notalegt. Mér fannst einangrunin í Eyjum hefta
mig. Eg uppliil að nýju frjálsræðið hér fyrir
norðan, að detta það í hug að morgni að keyra til
Reykjavíkur og vera kominn af stað tíu mínútum
seinna. í Eyjum þarf helst að ákveða slíkt með
viku fyrirvara þegar farið er með Heijólfi. Okkur
líður vel fyrir norðan. Krakkarnir hafa aðlagast
vel," segir Elísabet.
En hvað hefði þurl't að bæta í Eyjum til að þau
hjón hefðu ákveðið að vera um kjurrt í Eyjum?
„Þetta er erfið spuming. Jón fékk ekki þá stöðu
sem hann sóttu um. Kennsla er ekki vel launuð.
Atvinnumöguleikar fyrir véltæknifræðinga í
Eyjum eru ekki miklir. Þessar stöður eru mett-
aðar. Við vorum búin að konta okkur ágætlega
fyrir í Eyjum, höfðum keypt gott einbýlishús og
leið ágætlega. Mér fannst dýrt að lifa í Eyjum.
Hitakostnaður vardýr. A Sauðárkróki emm við í
160 ferm. raðhúsi og borgum tæp 8 þúsund á 2ja
mánaða fresti í hitakostnað. Hér er ódýr mat-
vöruverslun. 1 þessu bændasamfélagi eiga allir
l'ullar kistur en í Eyjum átti maður ekkert í
kistunni. Hér ferðu ekki í búð á hverjum degi og
kaupir í matinn."
Barlómur - en svo á fólk ein-
býlishús og jeppa
Elísabet segir að atvinnumál, einangrunin og
dýrar samgöngur hali verið aðalástæðan fyrir því
Jón Ingi og Elísabet Hronn meo bornín sin þrju p
misserum.
að þau fluttu frá Eyjuni. Þau séu fjóra tíma að El
keyra til Reykjavíkur, eða svipað og það tekur að nc
fara með Herjólfi og keyra til Reykjavíkur. óf
„Samgöngur eru allt of dýrar. Og ég verð að se
segja eins og er að það er rándýrt að ferðast með bt
Herjólfi. Það kostar um tíu þúsund fram og til ht
baka fyrir fjölskylduna með bflinn. Það tekur ro
okkur ijóra tíma að keyra til Reykjavíkur, svipað
og að fara með Heijólfi og keyra til Reykjavíkur. áf
Bensínkostnaður, fram og lil baka er 5000 kr. se
Hækkunin með Herjólfi í vetur var allt of ntikil. fó
Flugkostnaður hefur lækkað en það kostar sitt að
fljúga með fjölskylduna. Eg fór með þrjá krakka per
til Eyja í suntar og það kostaði 15 þúsund kr.” je
Elísabet gefur leikskóla-, gmnnskóla- og heil- ac
brigðismálum í Eyjum góða einkunn. Hins vegar E;
sé dýrt að þurfa að sækja þjónustu sérfræðinga til er
Reykjavíkur. En læknar í Eyjum séu færir og in
fjölhæfir. Þá er afþreying ágæt í Eyjum að mati lo
Gott að vera Vestmannaeyingur á
Stór-Hafnarfjarðarsvæðinu
- Jóhann Helgi Þráinsson og Matthildur Úlfarsdóttir fluttu til Hafnarfjarðar
í janúar sl. fiuttu hjónin Jóhann
Helgi Þráinsson og Matthildur
Ulfarsdóttir, bæði tæplega þrítug,
til Hafnarfjarðar, ásamt fjórum
börnum sínum. Jóhann Helgi er
rafvirki að mennt en hefur undan-
farin ár verið til sjós á Gígju VE.
Þrátt fyrir búferlafiutninga er
Jóhann enn á Gígju en segir að það
verði ekki til frambúðar. Matt-
hildur er heimavinnandi.
Jóhann varð fyrir svörum en hann
er Vestmannaeyingur í húð og hár,
fæddur hér og uppalinn. Matthildur er
úr Hafnarfirði en flest hennar fólk,
m.a. sjö systkini, býr þar. Jóhann segir
að margir samverkandi þættir hafi
orðið til þess að þau fluttu frá Eyjunt.
„Það má segja að femt komi þar til.
í fyrsta lagi er ég rafvirki en fjöl-
breytnin í atvinnulífinu í Eyjum var
ekki mikil og því fór ég á sjóinn. í
þenslunni sem nú er á höfuðborga-
rsvæðinu sé ég fram á að geta fengið
starf í rafvirkjun í framtíðinni. I öðru
lagi er húshitunarkostnaður hár í
Eyjum en reyndar hefur hann lækkað
töluvert. Þrátt fyrir það er enn ódýrara
að kynda í Hafnarfirði. í þriðja lagi er
miklu ódýrara að kaupa í matinn á
höfuðborgarsvæðinu ef þú berð þig
eftir því. í fjórða lagi er það þessi
einangrun, að geta ekki skroppið í
burtu þegar ntanni dettur í hug.
Reyndar eru samgöngur milli lands og
Eyja góðar en vissulega búa Eyja-
menn við þó nokkra eingrun. Auk
þess er dýrt að fara með Herjólfi. Þá
má geta þess að ég er á sjó stærri hluta
ársins og Matthildur heima með
bömin. Systkini hennar sjö búa í
Hafnarfirði og auðvitað er þægilegt
fyrir hana að hafa fjölskylduna nálægt
sér. Þegar við vorum í Eyjurn og ég
kom í land eftir langa útilegu, var
bmnað strax til Reykjavíkur í smá frí,"
segir Jóhann.
Ekki neitar Jóhann því að fjölskyld-
unni hafi likað vel í Eyjum. Hins
vegar hafi ætlunin alltaf verið að flytja
aftur til Reykjavíkur. Fyrir nokkmm
árunt fór Jóhann til Reykjavíkur í
Iðnskólann og segist hafa líkað mjög
vel í höfuðborginni. Þegar hann var
kominn með fjölskyldu ákváðu þau að
flytjast til Eyja til að koma undir sig
fótunum því þar hafi m.a. verið
ódýrara húsnæði.
„Okkur fannst ekki erfitt að fara frá
Eyjum. Fyrst og fremst var það ódýr-
ara húsnæði sem lokkaði til að byrja
með. Við vomm ánægð með leik-
skólann og Bamaskólann. Hins vegar
var ég óánægður með heilbrigðisker-
fið því alla sérffæðiaðstoð þurftum við
að sækja til Reykjavíkur. Það kostar
sitt að fara með veik börn til Reykja-
víkur út af eyrnaveseni og svoleiðis.
Mórallinn í Eyjurn var fínn og við
höfurn oft komið til Eyja eftir að við
tluttum. En ég neita því ekki að það
mætti vera meiri jákvæðni ríkjandi á
meðal Vestmannaeyinga," segir
Jóhann sem segir að pólitíkin hafi
engin áhrif haft á sig.
Lagið sundlaugina og
byggið sumarbústaði
Aðspurður segir Jóhann að óneitan-
lega sé gott að vera Vestmanna-
eyingur á fastalandinu, ef þannig
mætti að orði komast. Gott sé að koma
til Eyja á þjóðhátíð. lundapysjuveiðar
með krakkana o.s.frv. I Reykjavík
haldi Eyjamenn tengslum. Sem dæmi
hafi samkenndin verið ótrúlega ntikil
fyrir bikarúrslitaleikinn fyrir sköntmu.
í flugskýlinu hafi verið hálfgert átt-
hagamót Vestmannaeyinga og virki-
lega gaman að taka þátt í því.
„Ekki má gleyma því að flestir vinir
og kunningjar okkar búa í Reykjavík.
Flestir þeirra hafa farið til Reykjavíkur
vegna einhæfs atvinnulífs í Eyjum. Ef
þessir strákar fara ekki á sjó er ekkert
að hafa. Surnir vina minna fóru í skóla
í Reykjavík og hafa ekki snúið aftur,"
segir Jóhann.
Þá segir hann að það eigi vel við sig
að hverfa í íjöldann því það geti verið
þreytandi að vera þar sem allir þekkja
alla. Vissulega hafi Stór-Hafnar-
fjarðarsvæðið sína kosti og galla. Þau
búi á mjög þægilegum stað í Hafnar-
firði. Leikskólinn og grunnskólinn séu
steinsnar frá sem og 10-11 búð með
sitt lága vöruverð.
Jóhann er með tvær ábendingar til
Eyjamanna. Annars vegar að taka
sundlaugina og aðstöðuna þar í gegn
því laugin sé orðin lúin og lítið um að
vera fyrir krakkana. Hins vegar að
byggja sumarbústaði suður á eyju.
Jóhann er sannfærður um að brottflutt-
ir Eyjamenn myndu nýta sér þá yfir
sumartímann því ekki eigi allir ein-
hvers staðar inni hjá fólki, svo ekki sé
minnst á ef fjölskyldan er stór. Margir
brottfluttir Eyjamenn vilji gera meira
af því að heimsækja heimaslóðir.
„I sjálfu sér skiptir litlu máli hvar
maður býr svo framarlega sem atvinn-
an og samfélagsþjónustan er í lagi.
Við erunt líklega sest að í Hafnarfirði
til frambúðar og líður vel," sagði
Jóhann.