Vísbending - 05.02.2010, Blaðsíða 1

Mynd 1. Verðbólga á Íslandi síðustu tvö ár
Mynd 2. Verðbólga á Íslandi og á Evrópska
efnahagssvæðinu. Samræmd mæling EES
5. febrúar 2010
5. tölublað
28. árgangur
ISSN 1021-8483
1Verðbólgan er á niður-leið, en er ekki komin
niður á sama stig og í
viðskiptalöndum.
Sparnaður í heilbrigðis-
kerfinu er nauðsyn -
legur ef spara á í ríkis-
rekstri.
Sem betur fer eru til
sparnaðarleiðir sem
bæta um leið þjónustu
og öryggi sjúklinga.
Starfsmenn hafa mesta
ánægju af því að ná
settu marki. Það gleður
vinnuveitendur.
3
Vikurit um viðskipti og efnahagsmál
V í s b e n d i n g • 5 . t b l . 2 0 1 0 1
2 4
Hvert stefnir verðbólgan?
Samkvæmt nýjustu fréttum frá Hag-stofunni var verðbólga hverfandi hér á landi í janúar. Þriggja mánaða
verðbólgan er komin niður í fjögur pró-
sent og m.v. tólf mánuði er hún tæplega
sjö prósent. Engin sérstök ástæða er til
þess að á Íslandi sé verðbólga yfirhöfuð
við núverandi aðstæður. Gengi er stöðugt
og styrkist jafnvel aðeins. Erlendar verð-
breytingar eru hverfandi. Launahækkanir
eru litlar og eftirspurn í lágmarki innan-
lands. En blikur eru á lofti í lánamálum.
Aðgerðaleysi er hættulegt
Skömmu eftir hrun var samið við Alþjóða
gjaldeyrissjóðinn um aðgerðaáætlun. Ís-
lendingar hafa hins vegar ekki staðið við
sinn hluta samkomulagsins. Halli á rík-
issjóði stefnir í að vera meiri en vera á sam-
kvæmt planinu og ekki hefur verið gengið
frá samkomulagi um Icesave-skuldbind-
inguna. Erlendum fjárfestingum virðist
markvisst haldið frá landinu.
Um miðjan mars 2009 virtist sem
ákveðnir þættir í efnahagsmálum litu
betur út en áður. Raungengi krónunn-
ar var farið að ná upp í neðri mörk þess
sem það hafði farið í fyrir bankahrunið.
Verðbólga var komin niður undir núll og
ekkert benti til þess að hún færi upp aftur.
Launakostnaður minnkaði, húsnæðisverð
lækkaði mikið og ef gengið hefði haldist
stöðugt var ekkert sem ýtti undir verð-
hækkanir. Þrátt fyrir höftin reyndist ekki
mögulegt að halda genginu stöðugu. Vöru-
skiptajöfnuður hefur verið mjög jákvæður
frá hruni og viðskiptajöfnuður kominn að
núlli. Því miður hefur mikill tími farið til
spillis. Auk þess sem gjaldeyrisforðinn er
takmarkaður er ótti erlendra en ekki síður
innlendra fjárfesta við krónuna svo mikill
að þeir grípa öll tækifæri til þess að kaupa
öruggan gjaldmiðil fegins hendi.
Raungengi það sem Íslendingar búa
við núna mun hafa mjög alvarlegar afleið-
ingar ef það festist. Það þýðir að laun hér
á landi verða áfram mun lægri en erlend-
is. Það er þó alvarlegra að á næsta ári eru
miklar afborganir erlendra lána sem hætt
er við að erfiðlega gangi að endurfjár-
magna ef landið fer ekki að vinna eftir
áætlun AGS. Þetta eru afleiðingarnar sem
eru svo skelfilegar að fjármálaráðherra
vildi ekki nefna þær í ræðu.
Raungengið er nú um það bil helm-
ingi lægra en fyrir þremur árum. Erlend-
ar skuldir hafa því að jafnaði tvöfaldast á
þessum tíma. Enn og aftur ýtir þetta und-
ir það að allra leiða sé leitað til þess að ná
tökum á peningamálum þjóðarinnar.
Þó að verðbólgan fari minnkandi skort-
ir enn mikið á að hún verði sú sama og í
viðskiptalöndum okkar (mynd 2). Fyrr en
það gerist er ekki raunhæft að vextir lækki
mikið.
Mynd 1. Verðbólga á Íslandi síðustu tvö ár

Blá lína m.v. 3 mánuði, rauð lína m.v. 12 mánuði. Heimild: Hagstofa Íslands
Mynd 2 Verðbólga á Íslandi og á Evrópska efnahagssvæðinu. Samræmd mæling EES

Heimild: Hagstofa Íslands
Mynd 1. Verðbólga á Íslandi síðustu tvö ár

Blá lína m.v. 3 mánuði, rauð lína m.v. 12 mánuði. Heimild: Hagstofa Íslands
Mynd 2 Verðbólga á Íslandi og á Evrópska efnahagssvæðinu. Samræmd mæling EES

Heimild: Hagstofa Íslands
Blá lína m.v. 3 mánuði, rauð lína m.v. 12 mánuði. Heimild: Hagstofa Íslands.
Heimild: Hagstofa Íslands.
EES
ÍSLAND
3 mán.
12 mán.