Vísbending - 08.04.2013, Blaðsíða 3

V Í S B E N D I N G 1 4 T B L 2 0 1 3 3
ríkisvaldið fram fyrir skjöldu með
sértækum aðgerðum fyrir þennan hóp
með því að gefa hverjum og einum ein
til þrenn árslaun er óhjákvæmilegt að
aðrir hópar telji sig, í nafni jafnræðis,
eiga rétt á sambærilegri „leiðréttingu“.
Nefna má eigendur hlutdeildarskírteina
í peningamarkaðssjóðum, ellilífeyrisþega
sem hafa fengið skerðingar á lífeyri sínum,
innistæðueigendur í bönkum sem máttu
þola 30-50% lækkun innistæðna mælt í
erlendri mynt (rök sem InDefence héldu
mjög á lofti)? Þessi listi getur mjög lengi
lengst, en fáir efast um að allir þessir
hópar hafi orðið fyrir forsendubresti.
setti fram, myndi færa þeim sem eiga
talsvert fé í húsnæði sínu upphæð sem
jafngildir 4 til 6 til 10 milljónum króna.
Þeir sem ekkert eigið fé eiga í smærri
eignum fengju hins vegar tiltölulega lítið
umfram það sem þeir hafa þegar fengið.
Þeir sem ekkert eigið fé eiga í stærri
eignum kæmu örlítið betur út. Þannig
færir þessi „leiðrétting“ þeim sem keyptu
stórar eignir á þensluárunum talsvert fé.
Þeir sem reyndu að sníða skuldbindingum
sínum stakk eftir vexti sætu enn í súpunni.
Að lokum er rétt að huga að því
að „forsendubrestur“ verður ekki
einvörðungu heimfærður upp á þá sem
tóku lán til húsnæðiskaupa. Gangi
Tafla 2: Mat á stöðu aðila sem keyptu 220
fm sérbýli á árunum 2001-2008
þessara eigna í febrúar 2013 er þá annars
vegar 28 milljónir fyrir íbúðina og 49,7
milljónir fyrir sérbýlið.
Tafla 1 sýnir niðurstöður um
íbúðirnar í fjölbýlishúsinu og tafla
2 fyrir sérbýlin. Auk upplýsinga um
uppreiknaða stöðu lánanna að teknu
tilliti til 110% leiðarinnar kemur
fram eiginfjárstaða kaupandans í
febrúar 2013 og staða lánsins m.v. að
verðbólga hefði verið 4%, í samræmi
við efri mörk verðbólgumarkmiðs
stjórnvalda. Í síðasta dálki er lagt mat
á umfang forsendubrestsins. Hann er
hér skilgreindur með þeim hætti sem
formaður Framsóknarflokksins leggur
til, þ.e. sem verðbólga umfram 4%, en
þá er miðað við að lántakendur geti með
sanngirni gefið sér að Seðlabankinn nái
markmiði sínu innan vikmarka.

Hverjir standa verst?
Athygli vekur að taflan sýnir að þeir sem
hafa orðið fyrir mestum „forsendubresti“
(þ.e.a.s. þeir sem keyptu eignir á árunum
2001 til 2004) eru jafnframt þeir sem
eiga mest jákvætt eigið fé í eignum
sínum! Ástæðan er raunhækkun á
verðmæti þeirra eigna sem þessi hópur
keypti. „Forsendubresturinn“ hafði áhrif
til hækkunar bæði eigna og skulda hjá
þessum einstaklingum. Taflan sýnir að
skuldir þeirra sem keyptu á „versta“
tíma, eins og oft er, hafa lækkað talsvert
með 110% leiðinni hefur þegar leitt til
umtalsverðra skuldalækkana.
„Forsendubrestsleiðrétting“ með þeim
hætti, sem formaður Framsóknarflokksins
Kaupár Staða láns í febrúar 2013 Eigið fé í
febrúar 2013
Þegar fengin
leiðrétting
Staða láns
m.v. 4%
verðbólgu
Forsendu-
brestur
óleiðréttur
Eigiðfé eftir
leiðréttingu
Án 110% leiðréttingar Með 110%
2001 27,3 27,3 22,4 21,7 5,6 28,0
2002 26,6 26,6 23,1 22,1 4,5 27,6
2003 29,4 29,4 20,3 23,9 5,5 25,8
2004 34,2 34,2 15,5 27,6 6,6 22,1
2005 45,1 45,1 4,6 36,4 8,7 13,3
2006 54,7 54,7 -5 0 44,3 10,4 5,4
2007 58,9 54,7 -5 4,2 49,1 5,6 0,6
2008 64,9 54,7-58,9 -5 til -10 7 til 10 55,2 0 til 4,2 -5,5
Íbúð að stærð 220 fm, verðmæti í febrúar 2013 49,7 millj. kr. Fjárhæðir í millj. kr.
Heimild: Útreikningar höfundar.