Frjáls verslun - 01.10.2005, Blaðsíða 98

98 F R J Á L S V E R S L U N • 1 0 . T B L . 2 0 0 5
H
in bráðfyndna The Producers, fyrsta kvikmynd Mel Brooks,
vakti athygli þegar hún var frumsýnd 1968, en fáum datt
í hug að hún yrði í framtíðinni klassísk gamanmynd Það
kemur samt engum nú á óvart þar sem hún er ein hug-
myndaríkasta og fyndnasta kvikmynd sem gerð hefur verið
í Bandaríkjunum og mikil uppáhaldskvikmynd þess sem þessar línur
skrifar. Ég man alltaf þegar ég sá hana fyrst hvað mér þótti Brooks
hafa frjótt ímyndunarafl og hvað honum tókst vel að koma geggj-
uðum hugmyndum sínum til skila. Upphaflega vildi Mel Brooks láta
hana heita Springtime For Hitler, en framleiðendum myndarinnar
þótti það heldur gróft og leyfðu það ekki.
The Producers er alls ekki gallalaus, en þeir gallar hverfa í ótrú-
lega skemmtilegri fléttu sem helst má líkja við vel heppnaðan farsa.
Upp úr stóð í fyrstu skoðun, og hefur ávallt gert síðan, söngleikurinn
Springtime For Hitler sem settur er á svið í myndinni. Óskamm-
feilnin í húmornum var með eindæmum og maður veltist um af hlátri
og er endalaust hægt að vitna í setningar í myndinni, sem hefðu verið
fordæmdar ef þær hefðu komið frá öðrum en Mel Brooks. Ekki voru
allir hrifnir og leið langur tími þar til myndin var sýnd í Þýskalandi.
Söngleikur um Broadway á Broadway The Producers kom Mel
Brooks á sigurbraut, sem stóð í tæpa þrjá áratugi. Hann fékk Ósk-
arsverðlaun fyrir handritið og í kjölfarið fylgdu mörg snilldarverkin.
Þegar fór að hægjast um hjá Brooks og hann varð ekki eins eft-
irsóttur og áður, datt honum í hug að gaman væri að setja upp The
Producers á Broadway, þar sem sagan gerist, og þá sem fullunninn
söngleik, en ekki aðeins söngleik inni í leikverki. Hann fékk til liðs
við sig Thomas Meeham, þaulreyndan Broadway-tónlistarmann,
sem hlotið hefur þrenn Tony-verðlaun og afraksturinn var einhver
best heppnaði söngleikur sem frumsýndur hefur verið á Broadway í
langan tíma. Fékk hann frábærar viðtökur bæði hjá gagnrýnendum
og almenningi og er margverðlaunaður. Hefur söngleikurinn verið
sýndur fyrir fullu húsi í fjögur ár og eru engin lát á vinsældunum.
Það var freistandi fyrir Brooks sjálfan að leikstýra söngleiknum á
Broadway, en hann valdi að láta það í hendur Susan Stroman, sem
er margverðlaunuð fyrir afrek sín á Broadway. Hún leikstýrir einnig
kvikmyndinni og er The Producers hennar fyrsta kvikmynd.
Með aðalhlutverkin í The Producers fóru Nathan Lane og Matt-
hew Broderick og tókst þeim svo vel upp í hlutverkum framleiðand-
ans Max Bialystock og endurskoðandans Leo Bloom að sjálfsagt
þótti að þeir yrðu í sömu hlutverkum í kvikmyndinni. Byrjað var að
gera hana fyrr á þessu ári og verður hún frumsýnd um jólin. Í hlut-
verk Ullu valdist Uma Thurman, sem fær til tilbreytingar að spreyta
sig á farsaleik. Ein skemmtilegasta persónan í The Producers er
Franz Liebkind, höfundur Springtime For Hitlers. Mel Brooks leitaði
til eins vinsælasta grínista vestanhafs, Will Ferrell, til að leika það
hlutverk og þurfti ekki að ganga á eftir honum í það skiptið, enda
draumahlutverk hvers gamanleikara.
Ráðabrugg sem átti ekki að geta brugðist Sagan í The Producers
gerist í New York árið 1959 og er í stuttu máli á þessa leið: Max
Bialystock var eitt sinn kóngur á Broadway, en að undanförnu
hafa allar hans uppsetningar kolfallið. Hann sér sæng sína upp
reidda þegar á vegi hans verður endurskoðandinn Leo Bloom,
sem veit um óbrigðult ráð til að græða á Broadway. Það er að fá
í hendurnar margfalt meira fjármagn en
þarf til að setja upp söngleik. Fjár-
magnið er fengið þannig að öllum
sem leggja fé í sýninguna er lofað
80-100% af hagnaðinum. Síðan
þarf að velja söngleik sem örugg-
lega verður aðeins sýndur í eitt
skipti þannig að stórtap verði
og sitja svo uppi með
tapið og alla umfram-
peningana.
KVIKMYNDIR
TEXTI: HILMAR KARLSSON
FRAMLEIÐENDURNIR MAX OG LEO
Ein af jólakvikmyndunum í ár er The Producers, sem gerð er eftir samnefndum söngleik
sem gengið hefur fyrir fullu húsi á Broadway í fjögur ár, en sá söngleikur var gerður eftir
klassískri gamanmynd frá sjöunda áratugnum
Leo Bloom
(Matthew
Broderick) og
Max Bialystock
(Nathan Lane)
með höfund
Springtime For
Hitler, Franz Lieb-
kind (Will Ferrell)
á milli sín.