Ægir - 01.02.2001, Blaðsíða 37

37
U M R Æ Ð A N
erfitt fyrir nýliða að byrja; að að-
göngumiðinn inn í greinina sé
dýr. Aðgöngumiðinn er dýr vegna
þess að það eru væntingar um að
greinin komi til með að skila
miklum hagnaði. Menn hafa trú á
að greinin verði arðsöm og eftir-
sótt. Vonandi vill enginn lækka
verð á þessum aðgöngumiða með
því að minnka afkomumöguleika
sjávarútvegsins og rýra kjör hans.
En að því frágengnu er aðeins ein
leið til þess að tryggja þátttöku
þeirra sem vilja byrja í útgerð, en
það er að veita þeim sem það vilja
- eða einhverjum útvöldum í
þeim hópi - sérkjör umfram aðra.
En er tími slíkra stjórnvaldsað-
gerða, sem mismuna þegnunum,
ekki liðinn? Eftir stendur að erfið-
leikar vegna nýliðunar í greininni
eru ekki tengdir sóknar- eða afla-
marki, nema að því marki að ann-
að kerfi beri með sér efnahagslega
yfirburði, (sem vel má rökstyðja).
Mér finnst augljóst að þau
gagnrýnisatriði, sem helst eru
týnd til, þegar stungið er upp á að
afnema aflamarkskerfið, eigi bæði
við um sóknarmark og aflamark.
Og sannast sagna eiga þau flest
við strax og þarf að takmarka afla
með því að veita ákveðnum aðil-
um veiðileyfi en ekki öðrum. Er
þá sama hvaða kerfi annars er not-
ast við.
Þá er einnig rétt að benda á að
flotinn og samsetning hans er í
stöðugri þróun. Þróunin á sér
mismunandi forsendur sem í lang
flestum tilfellum miðast við að
auka hagkvæmni. Til þess að fisk-
veiðistjórnun hamli ekki þróun í
átt að hagkvæmni sýnist mér að
frelsi í framsali sé nauðsynleg og
ég vildi gjarnan heyra sannfær-
andi rök á móti því.
Ég nefndi í upphafi að ég hef
aðhyllst aflamarkskerfið. Ég vildi
gjarnan, eins og flestir Íslending-
ar, að hægt væri að búa við frjáls-
an aðgang að fiskimiðum lansins.
Ég geri mér hins vegar grein fyrir
því - eins og flestir Íslendingar -
að það er ekki lengur hægt, ef við
ætlum sem þjóð að hagnast á sjáv-
arútvegi. Þess vegna þarf að velja
illskársta kerfið til þess að stjórna
fiskveiðum. Ég get hins vegar vel
skilið að aðrir, sem um þessi mál
hugsa, komist að annarri niður-
stöðu en ég en mér finnst að rök-
stuðningurinn verði að standast
betur greiningu en mér finnst
hann oftast gera. Mér finnst að oft
sé verið að bera saman kosti ann-
ars kerfisins við ókosti hins, sem
þó eru sameiginlegir.
Þessi grein er tilraun til þess að
varpa ljósi á það.
„Til þess að fiskveiðistjórnun hamli ekki þróun í átt að hag-
kvæmni sýnist mér að frelsi í framsali sé nauðsynleg og ég
vildi gjarnan heyra sannfærandi rök á móti því.“
Sendinefnd
frá Chile
til Brüssel
Sendinefnd frá Chile á að reyna að hafa áhrif á vald-
hafana í Brüssel og sannfæra þá um að fiskimjöl og
lýsi frá Chile sé ósmitað af kúariðu, hefur Fish In-
formation & Services eftir El Diario Financiero. Nefnd-
in á að sannfæra ES yfirvöld um að mjöl framleitt úr
fiskafurðum sé gjörólíkt mjöli þar sem landdýr eru hrá-
efnið. Í ES löndunum gildir ekki almennt innflutnings-
bann á fiskimjöli.
Chile er næst stærsta fiskimjöls- og lýsisframleiðslu-
land heims. Tuttugu prósent af landsframleiðslunnar
fer til Evrópu. Stjórnvöld í Chile óttast að stjórnmála-
menn muni skapa tortryggni í garð framleiðslunnar.
Trú á fiskeldi
í Noregi
Fyrir hálfu ári þekktu örfáir verðbréfasalar í Noregi til
fiskeldis en nú fylgjast þeir allir vel með hvað er að
gerast í greininni. Samkvæmt því sem segir í norska
blaðinu Fiskaren er orsök breytingarinnar sennilega
velgengni fyrirtækisins Pan Fish og einnig hitt að fyr-
irtækið keypti eigin hlutabréf. Margir telja að fiskeld-
ið hafi stolið senunni frá upplýsingatækninni.
Aukin eftirtekt á verðbréfamarkaði er góð fyrir at-
vinnuveg sem þarf að halda áfram að fjárfesta en erfitt
er að spá hversu lengi eftirtektin varir. Ef hluthafar
fara að selja bréf sín og verð á laxi lækkar hlýtur það
að leiða til lækkunar hlutabréfa í greininni. Þeir sem
gerst þekkja til álíta þó að verð á laxi haldist hátt,
a.m.k. næstu mánuði.
Verðmæti Pan Fish er nú talið vera um 70 milljarð-
ar íslenskra króna og áhugi fyrir hlutabréfum í fiskeldi
er enn mikill.