Morgunblaðið - 27.02.2015, Blaðsíða 27
UMRÆÐAN 27
MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 27. FEBRÚAR 2015
www.reykjafell.is
Nánari upplýsingar veita
löggiltir rafverktakar.
Rétt uppsetning og meðhöndlun tryggir
endingu og ábyrgð, öryggi í þína þágu.
hljóðlausnir
Þann 2. janúar sl.
birtist í blaðinu grein
eftir mig þar sem ég
benti á innlend skatta-
skjól embættismanna,
flugliða og annarra
aðila. Ég viðraði þessi
mál í ljósi ákafa emb-
ættis skattrannsókn-
arstjóra við kaup á
stolnum gögnum er-
lendis um annars kon-
ar skattsvikara. Nú er komið upp
úr dúrnum að til stendur að fylla
ferðatöskur af erlendum gjaldeyri
og flytja úr landi til að greiða þjóf-
inum sem býr yfir umræddum
gögnum fyrir þau nótulaust. Þar
með hyggst skattrannsóknarstjóri
taka þátt í því að sá aðili sem
greitt fær fyrir komi sér undan
greiðslu tekjuskatts fyrir umrædd
viðskipti í því landi þar sem hann
er skattskyldur. Ef þetta mál hefði
ekki hlotið þá fjölmiðlaumfjöllun
sem raun ber vitni þá væri maður
handviss um að hér væri á ferðinni
brot úr reyfara þar sem mafíósar í
Rússlandi koma við sögu, svo
krassandi eru þessar hugmyndir.
Kannski er þetta bara reyfari sem
skattrannsóknarstjóri er með í
smíðum? En ábending mín í fyrri
grein var ekki alveg tæmandi. Í
hana vantaði þann þátt sem snýr
að mútum til embættismanna hjá
ríkinu. Þannig er að þeir sem
fljúga til útlanda á vegum vinnu-
veitanda síns eiga þess kost að
safna vildarpunktum persónulega
hjá a.m.k. einu flugfélagi hér jafn-
vel þótt flugmiðinn sé greiddur af
vinnuveitanda. Punktasöfnun þessi
er því meiri sem dýrari flugmiði er
keyptur og þar af leiðandi er hagur
punktasafnarans því meiri sem
kaup flugmiðans eru óhagstæðari
fyrir greiðanda hans. Þessa punkta
getur svo viðkomandi nýtt í eigin
þágu til að greiða fyrir þjónustu
um borð í vélum flugfélagsins þeg-
ar hann ferðast á eigin vegum og
jafnvel greitt fyrir flugmiða sé um
mikla punktasöfnun að ræða. Hér
er að sjálfsögðu um að ræða skatt-
skyld hlunnindi (sem
fengin eru með vafa-
sömum hætti) á sama
hátt og mismunur
fenginna dagpeninga
og þess kostnaðar sem
launþegi verður fyrir
er skattskyldur sam-
kvæmt lögum um
tekju- og eignaskatt.
Ríkisskattstjóri hefur
hins vegar ekkert haft
sig í frammi við að
uppræta þessi skatt-
svik, væntanlega
vegna þess að hann sjálfur og fólk
af sama sauðahúsi nýtur góðs af
því að láta kyrrt liggja. Embætti
skattrannsóknarstjóra hefur ekki
viðrað það, a.m.k. ekki opinberlega,
að það hyggist beita sér fyrir að
uppræta þessa glæpi, væntanlega
af sömu ástæðum. Þar sem ég er
mikill áhugamaður um að allir sitji
við sama borð hvað skatt-
framkvæmd snertir vil ég leggja
mitt af mörkum til að koma slíku
jafnræði á. Þar af leiðandi býð ég
hér með fjármálaráðherra, Bjarna
Benediktssyni, í þessu bréfi sem
einnig hefur verið sent honum í
tölvupósti og óskað eftir svörum á
sama vettvangi að taka að mér
rannsókn á skattsvikum af þessu
tagi. Þetta eru tiltölulega einfaldir
hlutir sem felast í að yfirfara fram-
töl þeirra sem eiga í hlut og kalla
eftir þeim gögnum sem styðja eiga
það að talið hafi verið rétt fram og
endurákvarða síðan skatta til sam-
ræmis við fyrirliggjandi gögn og/
eða gögn sem ekki eru fyrirliggj-
andi en þurfa að vera til staðar til
að fullnægja skilyrðum til frádrátt-
arheimilda. Þar sem ég hef verið
dæmdur úr leik við þá líkamlegu
vinnu sem ég stunda að staðaldri
næstu mánuði af persónulegum
ástæðum mun ég hafa rúman tíma
til verka af þessu tagi á meðan ég
verð þrátt fyrir þetta fullfær til að
leggjast í þess háttar rannsókn-
arvinnu meðan ég er frá mínum
hefðbundnu störfum. Þar af leið-
andi býðst ég til að taka þessi störf
að mér tímabundið án þess að
nokkur greiðsla komi fyrir. Ég hef
þá í hyggju að byrja rannsókn
mína á alþingismönnum, ráðherrum
og starfsmönnum ríkisskattstjóra
og skattrannsóknarstjóra. Að þessu
loknu er ég hugsanlega tilbúinn til
að semja um áframhaldandi vinnu
á þessu sviði gegn árangurs-
tengdum greiðslum en ekki hvarfl-
ar þó að mér að fara fram á að fá
greitt fyrir það í reiðufé án útgáfu
reikninga. Ekki þarf að hafa
áhyggjur af því að því valdi sem
mér mun verða veitt til þessara
verka muni verða misbeitt þar sem
ég gef loforð um veita þeim skúrk-
um sem svikið hafa undan með
þessum hætti tækifæri til að telja
sjálfviljugir fram það sem vantalið
hefur verið og losna þannig við
álag og sektir og sleppa þá jafn-
framt við viðurlög vegna skatta-
lagabrota. En slíkt boð mun að
sjálfsögðu verða bundið mjög
knöppum tímamörkum og eftir að
þau mörk eru liðin mun verða sótt
að viðkomandi aðilum af fullum
þunga. Ég vænti þess, Bjarni, að
þú verðir í sambandi við mig sem
allra fyrst svo við getum gengið frá
samkomulagi um þetta verkefni og
hlakka ég mikið til að takast á við
þetta. Þá eru margir félaga minna
áhugasamir um þetta og eru til-
búnir til að leggja þessu lið. Ég get
lofað því að þetta mun skila tals-
verðum tekjum í ríkissjóð sem þá
má nýta til styrkingar heilbrigð-
iskerfinu og/eða samgöngubóta en
við getum væntanlega verið sam-
mála um að þar er af nógu að taka.
Séu einhverjir að gera sér grillur
um að þessi skrif mín séu sett fram
í hálfkæringi eða gríni þá skal ég
taka af öll tvímæli um það – ég býð
fram þessa þjónustu mína af fullri
alvöru.
Hver rannsakar þá?
Opið bréf til fjármálaráðherra
Eftir Örn
Gunnlaugsson »Ég vænti þess,Bjarni, að þú verðir
í sambandi sem allra
fyrst svo við getum
gengið frá samkomulagi
um þetta verkefni og
hlakka ég mikið til …
Örn Gunnlaugsson
Höfundur er atvinnurekandi.
Í Fluggörðum við
Reykjavíkurflugvöll er
grasrót flugsins með
aðstöðu, þarna er að
finna flugskóla þar sem
bæði tilvonandi flug-
menn og flugvirkjar
stunda sitt nám ásamt
einkaflugmönnum, flug-
rekstraraðilum og
Flugsögufélagi Íslands,
svæðið er um 4,5 hekt-
arar og eru þarna 8.000 fermetrar af
byggingum þar sem eigendur hafa
greitt samviskusamlega fast-
eignagjöld ásamt lóðarleigu en svæð-
inu var úthlutað til grasrótarinnar árið
1978.
Samkvæmt nýju umdeildu deili-
skipulagi Reykjavíkurflugvallar er
þetta svæði á útleið en fyrrverandi
innanríkisráðherra, Hanna Birna
Kristjánsdóttir, og fyrrverandi borg-
arstjóri Reykjavíkur, Jón Gnarr, skrif-
uðu undir samkomulag í Hörpu 25.
október 2013 þar sem finna skyldi
grasrótinni annað svæði og ætti það að
gerast á þessu ári, þ.e. árinu 2015.
Borgarstjórinn í Reykjavík, Dagur B.
Eggertsson, toppaði svo úthýsingu
grasrótar flugsins úr Vatnsmýrinni
með því að skrifa undir viljayfirlýsingu
um að Háskóli Íslands fengi svæði
Fluggarða. En nú er það spurning,
ætlar Háskóli Íslands virkilega að
þekkjast boð borgarstjóra og úthýsa
þar með flugkennslu frá
Reykjavíkurflugvelli? Hvað hefur HÍ
við þetta svæði að gera? Reykjavík-
urborg gaf HÍ góða lóð við Sæmund-
argötu 15-19 en HÍ hafði greinilega
ekki meira við hana að gera en svo að
hún var strax framseld til lyfjafyr-
irtækisins Alvogen BioTech. HÍ átti að
fá aðstöðu í húsakynnunum Alvogen,
en samkvæmt síðustu fréttum getur
Alvogen ekki hleypt HÍ
inn í húsið þrátt fyrir
ákvæði í samningi þess
heldur hefur Alvogen
óskað eftir annarri lóð og
lofa þá HÍ aðstöðu í þeim
húsakynnum. Auðvitað
er það skiljanlegt að HÍ
framselji lóðina til Alvo-
gen þar sem HÍ fær tæp-
ar sextíu milljónir á ári í
lóðarleigu, þessi gjafa-
gjörningur Reykjavík-
urborgar er því ekkert
annað en óbein styrkveiting til HÍ.
Samkvæmt þessu þá er lyfjaverk-
smiðja (efnaverksmiðja) að fá meira
svæði í Vatnsmýrinni á sama tíma og
grasrót flugsins verður úthýst.
Samkvæmt áðurnefndu samkomu-
lagi áttu innanríkisráðherra og Isavia
að finna almannafluginu (kennslu- og
einkaflugi) annan stað, við vitum það
sem höfum eitthvað unnið að flug-
málum að flugvöllur verður ekki teikn-
aður á einni nóttu en okkur vitandi þá
hefur lítið sem ekkert gerst í þeim
málum frá október samkomulaginu
2013. Er það sennilega vegna þess að
ekki eru til fjármunir til að byggja
annan flugvöll og þar sem hann er ekki
fullbyggður og klár, leyfið okkur þá að
vera áfram í Fluggörðum, a.m.k.á
meðan Reykjavíkurflugvöllur er í
rekstri og ekki hefur verið byggð ný
aðstaða fyrir grasrótina.
Eftir Val
Stefánsson
Valur Stefánsson
» Leyfið okkur þá að
vera áfram í Flug-
görðum, a.m.k. á meðan
Reykjavíkurflugvöllur
er í rekstri.
Höfundur er formaður AOPA
á Íslandi, félags flugmanna og
flugvélaeigenda.
Ætlar Háskóli
Íslands að úthýsa
grasrót flugsins?
Mig langar að skrifa
aðeins um leiðrétt-
inguna miklu á hús-
næðislánum. Hún er
dæmi um að fara fjalla-
baksleið í stjórnsýslu.
Aðferðin, að þvinga
fólk til að fá auðkenni,
kostaði almenning og
fyrirtæki a.m.k. tvo
milljarða króna í töp-
uðum frítíma og minni
framlegð fyrirtækja, fyrir utan kostn-
að bankakerfisins, sem hefur áreið-
anlega ekki verið minni.
Kostnaður almennings fólst í að
kynna sér auðkennið, spyrjast fyrir,
ræða á vinnustöðum, standa í bið-
röðum í bankanum og fara inn í kerfið
allnokkrum sinnum pr. hvern ein-
stakling.
Umsóknarferlið og aðferðin við
leiðréttinguna tryggði að aldraðir,
fólk með kvíðaraskanir og almennt
þeir sem ekki höfðu getu til að kynna
sér og sækjast eftir leiðréttingu og
gerðu ekkert í eða höfðu ekki burði til
að biðja um utanaðkomandi aðstoð
urðu af henni.
Réttlát aðferð hefði verið að sleppa
því að gera umsókn skilyrði leiðrétt-
ingar, reikna hana fyrir alla sem áttu
rétt í upphafi.
Kostnaðarlítil og réttlát fram-
kvæmd leiðréttingar hefði verið að
gefa út tilkynningu um að þeir sem
færu ekki sjálfviljugir inn á sérstakan
reit hjá skattur.is og afþökkuðu leið-
réttinguna, fengju hana.
Nú er verið að fara
enn eina fjallabaksleið-
ina í stjórnsýslu með því
að ræða allskonar kostn-
aðarsamar leiðir við að
fá ferðamenn til að taka
sanngjarnan þátt í
rekstri landsins sem
þeir heimsækja. Ein-
kenni allra þessara leiða
er að meirihluti tekn-
anna mun fara í kostnað
við kerfið sjálft og blása
út ríkisbáknið. Lausnin blasir við, að
færa þá þjónustu við ferðamenn sem
ber matarskatt (niðurgreiddan virð-
isaukaskatt) upp í efra þrep virð-
isaukaskatts. Þetta kostar nánast
ekki neitt og er sanngjörn leið sem
skilar miklu meiru en kostn-
aðarsamur náttúrupassi.
Fjallabaksleiðir geta verið
skemmtilegar en þær eiga ekki við í
stjórnsýslu.
Fjallabaksleiðir
í stjórnsýslu
Eftir Halldór
Halldórsson
Halldór Halldórsson
» Flókin mál í stjórn-
sýslu kalla á það að
skipuleggjendur hugsi
skýrt. Huga þarf að
kostnaði ríkisins, at-
vinnulífsins og fólksins
í landinu.
Höfundur er viðskiptafræðingur og
áhugamaður um skilvirka, ódýra
stjórnsýslu.