Dagblaðið Vísir - DV - 10.08.2012, Blaðsíða 18
„Mér hefur verið nauðgað sex sinnuM“
É
g hef ekki verið að opinbera mig
neitt sérstaklega, en mér hef-
ur verið nauðgað sex sinnum.
Fjölskylda mín veit af þessu og
ég hef verið með stuðningshópa
á netinu sem hafa reynst mér vel, seg-
ir Halldóra Kristjánsdóttir. Hún er vör
um sig þar sem hún situr síðsumars
á skrifstofu DV á Tryggvagötunni og
ræðir við blaðamann. Aðdragandinn
að því að hún segi sögu sína er lang-
ur en tímabær að hennar mati. Hún
hefur fylgst með umfjöllun sumarsins
og séð að engin skömm er fólgin í því
að segja frá kynferðisofbeldi, held-
ur þvert á móti er mikilvægt að skila
skömminni.
Notaði hræðslu
Halldóra var fimmtán ára þegar henni
var nauðgað í fyrsta sinn. Maður-
inn sem nauðgaði henni hefur hlotið
dóm fyrir kynferðisbrot, auk þess sem
hann á nokkuð langan afbrotaferil
að baki vegna ofbeldis og auðgunar-
brota. Halldóra tilheyrir stuðnings-
hópi á netinu þar sem allir meðlimir
eiga það sameiginlegt að hafa orðið
fyrir ofbeldi af hans hendi. Í umfjöll-
un DV í júní síðastliðnum, „Rjúfum
þögnina“, var fjallað um mál tengt
honum sem er enn í kæruferli.
Halldóra og maðurinn voru bæði
unglingar þegar hann braut gegn
henni; höfðu átt í ástarsambandi, en
voru þó hætt saman. „Það má segja
að við höfum verið vinir þegar þetta
gerðist,“ segir hún.
„Ég var ekki nema fimmtán og ég
hreinlega áttaði mig ekki á því hvað
hafði gerst. Ég varð rosalega hrædd,
en það var ekki fyrr en ég sagði frá því
ári seinna sem að ég skildi að þetta
var nauðgun. Þá ákvað ég að kæra –
en þá voru auðvitað öll lífsýni löngu
farin,“ segir hún. „Ég treysti honum.
En hann var enginn draumakærasti.
Þegar ég horfi til baka og hugsa um
það þá stjórnaði hann mér og beitti
miklu andlegu ofbeldi. En þá áttaði ég
mig ekkert á því – ég var bara blindur
unglingur sem hlustaði ekki á varnað-
arorð annarra. Hann notaði hræðslu
og valdbeitingu og hann gerði mig
bara skíthrædda.“
Engin ákæra
Hún var sextán ára þegar málið var
kært og það fór sína leið í gegnum kerf-
ið. Barnaverndarnefnd kom að mál-
inu, hún fór í Barnahús og lögreglan
rannsakaði það. Meðferð málsins var,
að hennar mati, til sóma af hálfu yfir-
valda á Akureyri. Hins vegar vandað-
ist málið þegar það var sent til ríkissak-
sóknara. Niðurstaða hans var að ekki
væru nægileg sönnunargögn í málinu
og að því ætti að fella það niður.
„Þrátt fyrir að hafa haft kjarkinn til
að kæra, þá var það helvíti á jörð að
ganga í gegnum það. Ég þurfti að tala
við lögfræðinga, sálfræðinga og dóm-
ara og ég var alltaf að segja það sama;
aftur og aftur. Það kom ekkert út úr
þessu – það var bara fellt niður,“ seg-
ir hún.
Ógn af honum
Eins og oft vill verða í litlum samfélög-
um rakst Halldóra ítrekað á manninn
sem nauðgaði henni og það var erfitt
fyrir ungling að upplifa. „Mér stóð
veruleg ógn af honum eftir þetta. Við
bjuggum bæði á Akureyri og ég rekst
á hann reglulega og gerði það líka sem
unglingur. Félagsmálayfirvöld tóku
þess vegna þá ákvörðun að kosta fyr-
ir mig nám í framhaldsskóla með
heimavist. Þannig þurfti ég ekki að
hitta hann um tíma,“ segir hún. Hall-
dóra flutti frá Akureyri sem hún segir
að hafi verið jákvætt skref, en hún fékk
enga sálræna aðstoð eða aðhald eft-
ir nauðgunina. Vonbrigðin yfir því að
maðurinn væri ekki ákærður ágerðust.
Þau reyndust henni svo mikil að þegar
það gerðist aftur að henni var nauðg-
að, þá treysti hún sér ekki til að kæra.
Kærði ekki aftur
„Ég gekk í gegnum helvíti á jörð og
það var enginn árangur af því. Ég varð
svo vonlítil þegar það var hætt við að
ákæra. Mér leið eins og þetta hefði
aldrei gerst. Þetta fyrsta skipti fylgdi
mér alltaf og ég hugsaði oft: Þetta á
aldrei eftir að hafa neinn tilgang.“
Halldóra segist reið yfir því hversu
fá nauðgunarmál enda í ákæruferli
eða sakfellingu og segir dóma vera of
væga. Hún vísar til þess hversu margar
konur það eru sem leita til Stígamóta
og á neyðarmóttöku vegna nauðgana,
en aðeins lítill hluti þeirra leiti til lög-
reglunnar. „Það dregur úr manni vilj-
ann að kæra þegar þetta er svona. Ég
sá ekki tilganginn í því og ég held að
það sé mjög algengt viðhorf.“
Sex nauðganir
Nauðganirnar eru sex og Halldóra
segir frá þeim hikandi. Hún segir frá
því að þegar hún var um tvítugt hitti
hún ókunnugan mann sem bað hana
að vísa sér leið heim. Hann sagðist
þekkja staðarhætti illa á Akureyri en ef
hún gæti vísað honum á sundlaugina
rataði hann þaðan. Hún samþykkti að
gera það, en hann réðst á hana fyrir
utan sundlaugina.
Halldóra lýsir þriðja skiptinu sem
ráðist var á hana þar sem hún vakn-
aði eftir að hafa verið að skemmta
sér. Hún rumskaði við það að maður,
sem hún kannaðist við en þekkti ekki
vel, var að nauðga henni. „Ég fraus og
beið eftir því að hann lyki sér af. Þegar
þessu var lokið flýtti ég mér út og var
tekin fyrir of hraðan akstur á leiðinni
heim.“
Sterk sönnunarbyrði
Árið 2008 var Halldóra nýkomin heim
þegar ráðist var á hana á heimili henn-
ar eftir að hún hafði verið að skemmta
sér, hún man gloppótt eftir árásinni og
vill sem minnst um hana segja.
Fjórða nauðgunin varð eftir að
hún hafði verið að skemmta sér með
vinkonum sínum. Þær fóru heim til
manns sem þær kynntust á balli. Þetta
var árið 2009 og Halldóra var allsgáð
og bílstjóri hópsins. Þegar hún og vin-
konur hennar yfirgáfu heimili manns-
ins gleymdi hún veskinu sínu. Hún fór
aftur heim til hans eftir að hafa keyrt
vinkonur sínar heim og þegar hún
reyndi að sækja veskið hafði hann
fært það inn í svefnherbergið. Þar
réðst hann á hana. Halldóra leitaði til
neyðarmóttöku morguninn eftir; en
þetta var í fimmta sinn sem hún varð
fyrir slíku ofbeldi. Henni var tjáð að
þar sem lífsýni hefðu fundist auk þess
að áverkar á henni væru auðsýnilegir
væri líklegt að hún hefði sterkt mál í
höndunum vildi hún kæra nauðgun-
ina til lögreglunnar. „Ég bara treysti
mér ekki til þess að kæra. Ég vildi bara
komast heim og reyna að vinna mig í
gegnum þetta. Þegar maður fer í gegn-
um kæruferlið þá upplifir maður þetta
aftur og aftur og ég gat það bara ekki.“
Bláæðar sprungu
Síðasta árásin var í fyrra. Þá réðst á
hana maður sem hún hafði mælt sér
mót við. Hún hafði valið stað þar sem
hún taldi sig vera örugga; við Höfða-
torg í Reykjavík. Maðurinn ógnaði
henni með hníf og þrengdi trefil sem
hún var með að hálsi hennar svo blá-
æðar í andliti og á hálsi sprungu. Hún
leitaði ekki strax til neyðarmóttöku
eftir það heldur ók rakleiðis til Akur-
eyrar í miklu uppnámi.
Ekki í neyslu
„Ég hef aldrei verið í neyslu,“ segir
hún ákveðið. „Ég var líka edrú í fjögur
af þessum sex skiptum þegar mér var
nauðgað. Það er bara ein þeirra sem
ég man ekki vel eftir.“
Gerendurnir eru sex talsins og
Halldóra þekkti suma þeirra en ekki
alla. Andlit tveggja þeirra eru henni
horfin úr minni og það reynist henni
mjög erfitt. „Ég get bara ekki mun-
að hvernig þeir líta út. Það er hræði-
leg tilfinning að vita það ekki, því þeir
gætu verið hver sem er og stundum
fæ ég það á tilfinninguna að það sé
verið að fylgjast með mér.“ Halldóru
dreymir stundum ofbeldið. „Í sum-
um draumunum er ég gerandinn.
Það fær rosalega mikið á mig. Í þeim
draumum er ég karlmaður og það er
ég sem nauðga. Það er rosalega erfitt
að vakna eftir svona drauma.“
Seld fyrir sjónvarp
Halldóra hefur lent í ýmsu og kyn-
ferðisbrot gegn henni hafa ekki bara
verið nauðganir. Hún segir frá því að
um tíma bjó hún með manni en þau
voru ekki formlega saman. Hún lýs-
ir því hvernig maðurinn tilkynnti
henni einn daginn að það ætti að
vera í hennar höndum að fjármagna
sjónvarpskaup. „Hann seldi mig fyrir
sjónvarp,“ segir Halldóra þung á brún.
Blaðamaður biður hana að útskýrir
þetta nánar og segir hún að maður-
inn hafi ætlast til þess að hún seldi sig
til að hægt væri að kaupa sjónvarpið.
Hún sá ekki að hún ætti undankomu
auðið og hún gerði það sem hann bað
hana um að gera. „Eftir þann sjötta þá
neitaði ég að halda áfram. Þá fékk ég
skyndilega röddina mína aftur. Mað-
urinn flutti út – tók sjónvarpið að vísu
með sér – en eftir þetta fór ég að vinna
í því að byggja mig upp aftur.“
Það tekur á hana að segja frá
þessu, en hún segir það mikilvægt að
fólk skilji að sumar konur sem hafi
18 Fréttir 10.–12. ágúst 2012 Helgarblað
Kynferðisofbeldi er alvarlegur glæpur og okkur bregð-
ur þegar við lesum um slík mál. En þrátt fyrir mikla
vitundarvakningu um málaflokkinn undanfarið eiga
einstök mál til að gleymast í umræðunni og sjaldan
er rætt um langvarandi afleiðingar þess fyrir þá sem
verða fyrir ítrekuðum brotum. „Ég verð að vera sterk
fyrir börnin mín,“ segir Halldóra Kristjánsdóttir, 26
ára, þriggja barna móðir, búsett á Akureyri. Halldóra
reynir nú að takast á við afleiðingar kynferðisofbeldis
sem reynast henni svo erfiðar að hún hefur meðal
annars þurft að leggjast inn á geðdeild vegna þeirra.
Ásta Sigrún Magnúsdóttir
astasigrun@dv.is
Fréttaviðtal
Erfitt að treysta Halldóra segir að hún eigi erfitt með að treysta karlmönnum eftir allt sem á undan er gengið. Að undanskildum fjöl-
skyldumeðlimum á hún tvo vini sem hún segist geta treyst á. MyNd EyþÓr ÁrNaSoN
„Hann notaði
hræðsluna og
valdbeitingu. Hann gerði
mig bara skíthrædda.