Gripla - 20.12.2004, Blaðsíða 128

GRIPLA126
a› einu sinni sé fla› tákna› ‘k’; hann tilgreinir fló ekki hvert dæmi› er. Anna›
stakdæmi um flykkja me› einföldu ‘k’ er a› finna á handritsbrotunum í AM
686 b 4to frá um 1200–1225 (brot úr prédikunum á tveimur blö›um og hlut-
um úr flremur blö›um): ‘flyki’ 5v7. fietta er eina dæmi› um sögnina flykkja í
flessum stutta texta (útg. fiorvaldur Bjarnarson 1878:175–79 og Larsson 1877:
57–59). Enn er stakdæmi a› finna á handritsbrotinu í AM 655 XVIII 4to frá
um 1250–1300 (brot úr prédikunum á hluta úr einu bla›i): ‘flikimz’ 1r13 (útg.
Konrá› Gíslason 1846:lxxviii–lxxxi); fla› er sömulei›is eina dæmi› um sögn-
ina flykkja í fleim texta.6 Varhugavert er a› draga miklar ályktanir af flessum
stakdæmum. Í stuttum textum er erfitt a› gera sér mynd af táknkerfi skrifarans
og ekki hægt a› útiloka a› um ritvillur sé a› ræ›a. Í annan sta› er hugsanlegt
a› í forriti skrifaranna hafi kk veri› tákna› a› einhverju leyti me› ‘¬’. fietta
tákn, sem á a› öllum líkindum rætur a› rekja til Fyrstu málfræ›iritger›arinnar,
ná›i aldrei mikilli útbrei›slu. fia› kann flví a› hafa veri› a› minnsta kosti
sumum skrifurum framandi og fleir flví geta› sett ‘k’ flar sem ‘¬’ stó› í forriti
(sbr. Hreinn Benediktsson 1965:46, 83–84 og Haraldur Bernhar›sson 2004).7
Heldur veigameiri vitnisbur› um flykkja me› k er a› finna í Járnsí›u á
Sta›arhólsbók, AM 334 fol (92v–108) (nr. 10 í töflunni). fiar er a› finna tvö
dæmi me› k, ‘flike’ 92vb24 og ‘flikir’ 93va12, á móti sex dæmum me› kk.
Skrifarinn greinir reglulega á milli k og kk í stafsetningu sinni (fló stök frávik
megi finna) og flví ekki hægt a› afskrifa flessi dæmi sem tómar ritvillur.8
Annars er flykkja me› kk ríkjandi á flrettándu öld og auk fleirra handrita sem
fram koma í töflunni mætti nefna Konungsbók Eddukvæ›a, GKS 2365 4to frá
um 1270 (útg. Vésteinn Ólason og Gu›var›ur Már Gunnlaugsson 2001), Alex-
anders sögu á AM 519 a 4to frá um 1280 (útg. Finnur Jónsson 1925) og
Hei›arvíga sögu á Sth perg 18 I 4to frá um 1300 (útg. Kålund 1904) flar sem
flykkja vir›ist jafnan ritu› me› kk.
6 Höndin á AM 655 XVIII 4to er lík hendinni á brotinu AM 655 XXVII 4to frá um
1200–1300 (sbr. Konrá› Gíslason 1846:lxxxiv) og ekki óhugsandi a› fletta sé sama höndin.
Í sí›arnefnda brotinu eru tvö dæmi um sögnina flykkja me› kk: ‘fliccer’ 6v11 og ‘flickiz’ 7v8
(útg. Hallgrímur J. Ámundason 1994).
7 Hugsanlegt er a› vi› upphaf ritunar á íslensku hafi ekki veri› ger›ur greinarmunur á stuttum
og löngum samhljó›um í stafsetningu (Hreinn Benediktsson 1965:80) og kann táknun kk
me› ‘k’ í alelstu var›veittu handritunum a› eiga rætur a› rekja til stafsetningar af flví tagi.
8 Konrá›s saga keisarasonar á Sth perg 7 4to frá um 1300–1325 er me› tveimur höndum. Hönd
II táknar jafnan flykkja me› kk en hjá hendi I er a› finna allmörg dæmi um flykkja me› ein-
földu k (hartnær flri›ja hvert dæmi) jafnframt dæmum me› kk. Táknbeiting handar I er fló
æ›i óregluleg og til a› mynda er a›greining k og kk mjög á reiki (sbr. Zitzelsberger 1987:
xli–xliii). fiessi dæmi hafa flví líti› gildi.