Skírnir - 01.01.1973, Page 89
SKÍRNIR
GEGNUM MURINN
87
arorð Ijóðabókar Ólafs Jóhanns. Hann segir ekki tilfinningar sínar,
hann lýsir þeim á hlutlægan hátt með myndum. Sviðin í kvæðum
hans eru tvö, svið náttúru og svið mannlífs. Aðferð hans er oft sú
að draga fyrst upp náttúrumyndina og beina henni síðan varlega inn
á skynsvið mannsins, svo að við sjáum hana og upplifum út frá
huglægum sjónarhóli hans. Á þennan hátt nær Ólafur Jóhann t.a.m.
sterkum áhrifum í Fiðrildi, Dagur kveður og Bið. I Hlógu þau á
lieiði er nákvæmlega helmingur hlutlæg náttúrulýsing, sem færist
yfir á svið mannsins með orðinu þó, sem í felst huglægni. Fyrir-
sögnin er vísun (allusion) - fyrirbrigði, sem tíðkast mjög í nútíma-
Ijóðum - í Ferðalok Jónasar Hallgrímssonar:
Hlógum við á heiði
himinn glaðnaði
fagur á fjalla brún.
Alls yndi
þótti mér ekki vera
utan voru lífi lifa.
Vísunin er þó ekki nauðsynleg til skilnings á kvæðinu, eins og oft-
ast í nútímaljóðum, þar sem hún verður eins konar lykill, en með
því að minnast alþekktrar ástarsögu Jónasar verður tjáning þess
bæði algildari og dýpri.
Af hefðbundnum einkennum sleppir Ólafur Jóhann oft rími, og
byggir þá á hrynjandi og stuðlasetningu, eins og t.a.m. í Ef til vill,
sem að formi minnir á nútímakvæði:
Ef til vill færðu aftur að hvílast í grasi
örskammt frá blessuðum læknum, rétt eins og forðum,
og hlusta á vingjarnlegt raul hans renna saman
við reyrmýrarþyt og skrjáf í snarrótarpunti,
finna á vöngum þér ylgeisla sumarsólar
og silkimjúka andvarakveðju í hári,
er angan af jurtum og járnroðakeldum þyngist
og jaðraki vinur þinn hættir að skrafa við stelkinn.
Ef til vill færðu aftur að hvílast í grasi
með amboðin hjá þér sem forðum, og titrandi hjarta
mæla í hljóði fram þakkir til lækjar og ljóss,
til lífsins á þessu hnattkorni voru í geimnum,
til gátunnar miklu, til höfundar alls sem er.