Jökull - 01.12.1973, Blaðsíða 58

Mynd 2. Merkjalína á klöpp við SA-horn Grænalóns. Úr litlum flugvélum er unnt að greina
vatnsstöðuna með 1—2 metra nákvæmni.
Fig. 2. Profile of rock with red and yellow marks SE-shore of Grœnalón. From a small plane
the water stage can be determined with 1—2 m accuracy.
löngum tíma, sennilega frá enda jökullilaups-
ins og fram til 22. september. Auk þessara at-
hugana voru hallamældar línur upp frá vatns-
borðinu og eftir aurflesjunni við norðvestur
horn lónsins. Þar er mjög flatt að vatninu,
hæðarmunur á 1000 metra vegalengd til vesturs,
eins og staðan var 22. sept., reyndist um 20
metrar, en aðeins 15 m eftir lægsta draginu
til NNV. Þegar hækka tekur í Grænalóni teygir
vatnið sig allhratt til NV og er ætlunin að
hagnýta þetta til að geta gert sér grein fyrir
vatnsstöðunni út frá gervitunglamyndum. Skal
nú vikið að því.
Á árinu 1972 komst á bandarískt-íslenzkt sam-
starf um „Satellite Geological and Geophysical
Remote Sensing of Iceland“. Þar eð raðir af
gervitunglamyndum eru meðal annars vel falln-
ar til að sýna breytta legu vatnsfalla, taldi ég
rétt að athuga, hvort ekki væri hægt að hag-
nýta gervitunglamyndir til að segja til um
56 JÖKULL 23. ÁR
vatnsstöðu Grænalóns. Hér er um ERTS-1
myndir að ræða. Þetta verkefni hefur nú verið
tekið upp sem sérstakur starfsliður í nefndri
rannsóknasamvinnu. Af hálfu NASA starfar að
verkefninu Bandaríkjamaðurinn Richard S.
Williams. Verður ekki annað sagt en útlit sé
fyrir, að þetta gefi góða raun. Má því vænta,
að í framtíðinni taki gervitungl eins konar
álestra á vatnshæðarmæli nr. 158 í Grænalóni.
Hér skal til fróðleiks getið tveggja mynda: Hin
fyrri er frá 30. júlí 1973, þ. e. a. s. viku fyrir
jökulhlaupið. Mælist stærð Grænalóns á henni
12,6 km2. Hin síðari er frá 22. sept., einmitt
deginum, þegar við þrímenningarnir unnum
að hallamælingunni við Grænalón. Sú mynd
sýnir vatnsflöt Grænalóns 9,7 km2. Séu nú
myndirnar bornar saman og fundin hreyfing
strandarinnar að norðvestan, þar sem við halla-
mældum aursléttuna, sést, að hinn 30. júlí náði
vatnið 900 m lengra til vesturs og 1400 m
lengra til norðnorðvesturs en það gerði 22.