Jökull


Jökull - 01.12.1982, Blaðsíða 35

Jökull - 01.12.1982, Blaðsíða 35
vances were recorded in 1942/43, 1949/50 and 1953/54. The largest was 133 m in 1953/54 which took the ice edge back to its 1949/50 position. In the west, the only readvance recorded was in 1953/54 which amounted to 7 m. SEDIMENTS AND LANDFORMS IN THE PROGLACIAL AREA The retreat of Breidamerkurjökull over the past ninety years has resulted in the accumulation of vast quantities ofglacial and fluvioglacial sediments and the creation of an intricate landform assembl- age which contains classic examples of most of the principle landforms associated with glacial and ílu- vioglacial deposition. There can be few proglacial areas in the world where such a wide variety of features can be studied within an area of about 60 square km. Little is known about the sediments which have accumulated prior to the last advance of the glacier. Boulton (1977), by means ofa geophysi- cal traverse of Jökulsárlón has identified a “lower- till” which he suggests pre-dates the Holocene clim- atic optimum. It is likely that the valley now occupi- ed by Breidamerkurjökull and its proglacial area is underlain by many hundreds of metres of sediment accumulated during the many and sometimes very rapid advances and retreats oftheglacierduring the Quaternary climatic oscillations.The very recent sediments (post-1890) have been mapped and exa- mined indetail (Fig. l).Therearelargeareascover- ed by glacial till, the surface of which is often “flut- ed” (Howarth 1968, Price 1969, 1970, Boulton\9T6, Boulton and Dent 1974, Boultonet al 1974). There are also many well-developed moraine ridges 10-20 m high (Howarth 1968, Price 1969). and numerous small “wash-board” and “annual” moraines (Price 1970). The present distribution of “ground mor- aine” and moraine ridges is largely the result of the lack of meltwater erosion in the areas where they exist. The large and migrating meltwater rivers have removed large areas ofground moraine and of segments of the moraine ridge system. The most extensive surface material in the pro- glacial area is fluvioglacial sand and gravel. Mass- >ve sandar have been built up by the numerous anastomosing meltwater streams issuing along the ice front. These sandar can be divided into two groups. Firstly, the sandar beyond the 1890 mor- atne were mainly developed in the early years ofthis century and although major streams still crossed the western half of the system in 1951 (Price and Howarth 1970), the concentration of meltwater dis- charge into the Stemma, Jökulsá and Fjallsá rivers meant that the proximal parts of the older sandar became incised by these rivers and little sediment was added to these sandar surfaces after 1945. Secondly, the sandar inside the 1890 moraine are smaller and more complex in their development. Many of them were related to englacial and sub- glacial streams so that esker ridges are now seen leading into the proximal parts ofsandar. Extensive areas of fluvioglacial sedimentation took place against or on top of glacier ice so that when the buried ice eventually melted, extensive areas be- came pitted with kettle holes. The availability of good quality aerial photography since 1945, taken on 7 occasions, has allowed the detailed study of the evolution of the sandar, eskers and drainage syst- ems (Howarth 1968, Price 1969, Price 1971). The rate of change of landforms in this low altitude, wet and relatively warm proglacial area consequent upon the melting ofburied ice has been quite remarkable. Smooth sandar surfaces have become extensively pitted with little of the original surface remaining within 10 to 15 years. The detailed photogrammetric maps and ground surveys of the proglacial area near the Máva- byggdarönd medial moraine (Figs. 4 and 5), have permitted the study of the evolution of one esker (E5 of Price 1969) between 1965 and 1977. Maps and profiles of this esker have been made on four occas- ions (Price 1969, Pennington 1978). Altitudinal changes in the profile (Fig. 4) reveal continuous loweri.ig of the esker crest of some 8 m at the distal end between 1965 and 1977 and of 20 - 25 m at the proximal end. The base of theesker has been lower- ed by some 2 m at the distal end and by 10 — 15 m at the proximal end over the same period. It is remark- able that an englacial esker with an ice core has survived such rapid lowering and has been preserv- ed as a distinct gravel ridge 4 — 10 m high. Other eskers have been studied (Howarth 1971) and new eskers have emerged in the area to the north of the Stemmulón during the last few years. PROGLACIAL RIVERS AND L/\KES The evolution of the drainage system in front of Breidamerkurjökull between 1904 and 1965 has been described by Price and Howarth and a des- cription of the proglacial lake basins has been pro- JÖKULL 32. ÁR 31
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84
Blaðsíða 85
Blaðsíða 86
Blaðsíða 87
Blaðsíða 88
Blaðsíða 89
Blaðsíða 90
Blaðsíða 91
Blaðsíða 92
Blaðsíða 93
Blaðsíða 94
Blaðsíða 95
Blaðsíða 96
Blaðsíða 97
Blaðsíða 98
Blaðsíða 99
Blaðsíða 100
Blaðsíða 101
Blaðsíða 102
Blaðsíða 103
Blaðsíða 104
Blaðsíða 105
Blaðsíða 106
Blaðsíða 107
Blaðsíða 108
Blaðsíða 109
Blaðsíða 110
Blaðsíða 111
Blaðsíða 112
Blaðsíða 113
Blaðsíða 114
Blaðsíða 115
Blaðsíða 116
Blaðsíða 117
Blaðsíða 118
Blaðsíða 119
Blaðsíða 120
Blaðsíða 121
Blaðsíða 122
Blaðsíða 123
Blaðsíða 124
Blaðsíða 125
Blaðsíða 126
Blaðsíða 127
Blaðsíða 128
Blaðsíða 129
Blaðsíða 130
Blaðsíða 131
Blaðsíða 132
Blaðsíða 133
Blaðsíða 134

x

Jökull

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Jökull
https://timarit.is/publication/1155

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.