Archaeologia Islandica - 01.01.2015, Blaðsíða 44

Archaeologia Islandica - 01.01.2015, Blaðsíða 44
Elín Ósk Hreiðarsdóttir, Guðrún Alda Gísladóttir, Kristborg Þórsdóttir And Ragnheiður Gló Gylfadóttir In the valley of Þjórsárdalur farm aban- donment has been directly linked to the eruptions of Hekla. Þjórsárdalur is about 15 km northwest of Hekla, further away from the volcano than Rangárvellir, but much more seriously affected by early historic eruptions due to the generally northerly di- rection of Hekla’s tephra fall-out. The idea of Þjórsárdalur as the Pompeii of the north was promoted by Daniel Bruun in 1896 (Bruun 1897, 24) and in 1939 a Nordic archaeologi- cal expedition excavated five farm sites in the valley (Stenberger ed. 1943). The Þjórsárdalur project was a milestone in the development of archaeology in Iceland and from the mid- dle of the 20th century onwards the focus of Icelandic archaeologists was very much on marginal settlements and their abandonment (See e.g. Eldjárn 1949, 1951, 1961; Rafnsson 1977,1990; Sveinbjarnardóttir 1992). Sigurður Þórarinsson was the first to demonstrate extensive farm abandonment in the highland periphery in Iceland dur- ing the llth and 12th centuries and in the 1970s he proposed a hypothesis explaining the abandonment of peripheral settlements in Iceland. In Þórarinsson’s view single dev- astating events such as volcanic eruptions and glacial outburst floods may have af- fected geographically limited areas but the extensive farm abandonment during the llth and 12th centuries was due to an over- estimation of land quality in marginal areas resulting in overgrazing and loss of vegeta- tion (Þórarinsson 1977). For a long time it was believed that the settlement in Þjórsárdalur had been com- pletely destroyed in a major volcanic erup- tion of Hekla. The debate was about whether this was the eruption of 1104 or 1300. Ar- chaeologist Vilhjálmur Örn Vilhjálmsson began new research at the site of Stöng in Þjórsárdalur in the 1980s (Vilhjálmsson 1989). He argued that the abandonment of the Þjórsárdalur farms had proceeded gradually up until the middle of the 13th century as a result of complex processes of erosion and loss of vegetation set in mo- tion by volcanic activity, but was not occa- sioned by a single eruption. Vilhjámsson's model of settlement and abandonment of Þjórsárdalur suggested more complexity in the process of abandonment in the area than earlier theories and even if it likely represents a more realistic model of farm abandonment and has received some sup- port (e.g. Dugmore et al. 2007), it has been largely overlooked by Icelandic scholarship (see e.g. Karlsson 2000, 45). During the last 10-15 years there has been greater emphasis on studying the his- tory of settlements in lowland areas. Re- search in northeastern Iceland has revealed up to a 30% decrease in the numbers of farmsteads in the 12th and 13th centuries in areas such as Mývatnssveit and Reykja- hverfi where the abandonments cannot be attributed to obvious environmental changes (Lárusdóttir 2007; Vésteinsson 2008). In general, recent research suggests 42
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84
Blaðsíða 85
Blaðsíða 86
Blaðsíða 87
Blaðsíða 88
Blaðsíða 89
Blaðsíða 90
Blaðsíða 91
Blaðsíða 92

x

Archaeologia Islandica

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Archaeologia Islandica
https://timarit.is/publication/1160

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.