Forspil - 01.11.1958, Blaðsíða 7

Myndlistarsýningar
Sýníng Guðmundar Einarssonar
írá Miðdal.
Guðmundur frá Miðdal hneig-
ist að háleitri tvíhyggju. Hann
málar ýmist sætt oní sætt eða saur
oní saur. Þessar andstæður eru
lykillinn að hinni þjóðlegu list
hans. Oft fléttast þessir tveir
meginþættir saman á áhrifaríkan
hátt í einni og sömu mynd.
Þegar ég sá sýnínguna, lá
kvöldhiminninn á glugganum,
blár og tær. í myndum Guð-
mundar eru eingir tærir eða
hreinir litir. Slíkt er ekki í sam-
ræmi við hina þjóðlegu hugsjón
listamannsins: að rægja íslenzkt
landslag.
Vatnslitamyndir eru í meiri-
hluta á sýníngunni. Um skyn-
samlega myndbyggíngu er hvergi
að ræða, og listamaðurinn hefur
ekki haft fyrir því að kynna sér
eiginleika innihaldsins í litakass-
anum sínum. (Vatnslitum er eðli-
legt að vera gagnsæir. Þeir deyja,
ef eðli þeirra er misboðið).
Olíumálverkin eru enn litlaus-
ari en vatnslitamyndirnar. Er þá
lángt til jafnað.
Fáeinar þúnglamalegar högg-
myndir eru á sýníngunni, þará-
meðal ein af erni. Er örninn
keimlíkur fálka þeim, sem trón-
ar í gamla kirkjugarðinum við
Aðalstræti.
Guðmundur frá Miðdal býr
yfir óvenjulegum hæfileikum.
Það er á fárra færi að misþyrma
Snæfellsjökli um sólarlagsbil
jafn ógeðslega og honum hefur
tekizt.
Vér hörmum, að hann skuli
hafa sett markið of hátt. Hann
getur hvorki drepið fegurð fjall-
anna né vatnslitanna. Snæfells-
jökull er jafn fallegur eftir sem
áður, og fleiri eiga litakassa en
Guðmundur frá Miðdal.
Dagur Sigurðarson.
Aímælissýníng Sigurjóns Olaissonar.
Sumir myndhöggvarar fara
með tré einsog gibs, grástein eins-
og marmara, misþyrma efninu.
Þeir hegða sér líkt og túlkandi
tónlistarmaður sem leikur á
fiðlu verk sem er samið fyrir
píanó. Sigurjón dettur ekki í það
díkið. Hjá honum hættir tréð
aldrei að vera tré, og járnið er
aldrei annað en járn.
Á sýníngunni eru bæði högg-
myndir og ljósmyndir af högg-
myndum. Þarna eru sterkar and-
stæður: Annarsvegar eru real-
istískar mannamyndir, það bezta
sem íslendingar eiga af slíkú.
Hinsvegar eru vandaðar, næstum
nonfígúratívar myndir, þar sem
myndtáknið ríkir ofar öllu öðru.
Öllu ónauðsynlegu hefur verið
fleygt fyrir borð.
Myndirnar Boltaleikur og
Markmaður eru formalistískt
fullkomnar. Þar gæti ekkert far-
ið betur.
Finngálkn og Kría eru meist-
araverk.
Fugl er ekki eins vel unninn.
Grímurnar eru eðlilegar og ó-
þvíngaðar, skemmtilegar.
Sjómaðurinn er stórkostlegur
í prófíl, en mætti vera svipmeiri
að framan.
Fáeinar myndir eru á sýn-
íngunni, sem ástæða er til að
setja útá. Maður gerir miklar
kröfur til meistarans.
Þar skal fyrst nefna Verka-
manninn. Það er gullmedalíu-
mynd.
Uppkastið að minnismerki
Knud Rasmussen lifir ekki. Mig
grunar, að hún sé gerð aðallega
til að vinna samkeppni. Portrett
Sigurjóns af heimskautafaranum
er ólíkt betra.
Himnastiginn er uppátæki,
sem listamaðurinn hefur ekki
feingið nóg útúr.
Ég óska Sigurjóni til hamíngju
með að vera svona úngur um
fimmtugt.
Dagur Sigurðarson.
Nýjar ljóðabækur
Væntanlegar eru á markaðinn sex nýjar
ljóðabækur: Erlend nútímaljóð hjá Máli
og inenningu,.eru þetta þýðingar erlendra
ljóða á þessari öld. Þýðendur ljóðanna
eru tólf, en Einar Bragi og Jón Óskar
hafa valið úr ljóðaþýðingum þeim, sem
til álita komu, og séð um útgáfuna að
öðru leyti.
Kristinn Pétursson mun gefa út ljóða-
bók fyrir jólin, hann hefur áður gefið út
þrjár ljóðabækur.
Fjórar byrjendabækur eru væntanlegar.
Bækur eftir Arnfríði Jónatansdóttur, Dag
Sigurðarson, Jón frá Pálmholti og Sigurð
A. Magnússon.
Arnfríður Jónatansdóttir hefur áður
birt ljóð í Ljóðum ungra skálda 1954, er
gleðilegt til þess að vita að okkar fáskrúð-
ugu bókmenntir hvað kvenhöfunda snert-
ir, skuli eignast nýjan liðsmann.
Dagur Sigurðarson hefur birt eftir sig
nokkur kvæði, sama er að segja um Jón
frá Pálmhöjti og Sigurð A Magnússon.
Um allar þessar bækur mun verða
skrifað síðar í ritinu, ef þess verður nokk-
ur kostur.
Ritvélar
frá
BORGARFELLI
Erlenda bókadeildin er á annarri hæð
Nýkomið mikið úrval af
LEIKRITUM
°g
LISTAVERKABÓKUM
Bókaverzlun Isafoldar
Austurstræti 8 . Sími 14527