Tímarit hjúkrunarfræðinga - 01.12.2000, Blaðsíða 21

LANDSSPÍTALINN
FRAMHLID
JV- •
Teikning Guðjóns Samúelssonar af Landspítalanum sem hann gerði í desember árið 1922. Samkvæmt þessari
teikningu átti Landspítalinn að vera mun stærri en úr varð.
Myndin er i eigu Ijósmyndastofu Landspítalans.
anum var spítali í burstastíl þar sem fimm burstir vissu
fram og miðburst gnæfði yfir þakbrún. Mun Guðjón hafa
horfið frá þessari teikningu og teiknaði hann síðan fjögurra
hæða stórhýsi með tvennum svölum á framhlið og risi,
háum kúpli á hvorum enda og turnspíru á miðju hússins á
framhlið yfir aðaldyrum (Gunnar M. Magnúss, 1981).
Ekki varð þessi teikning Guðjóns til frambúðar og gekk
hann frá endanlegri teikningu Landspítalans árið 1925
(Gunnar M. Magnúss, 1981).
Fyrir þennan tíma hafði „Landspítalanefndin" sent
skýrslu til Alþingis og gert grein fyrir störfum nefndarinnar.
Þó að endanleg teikning af spítalanum væri ekki tilbúin
hafði nefndin ákveðnar hugmyndir um húsakynni spítal-
ans. Á fyrstu hæð spítalans átti að vera deild fyrir 38
sjúklinga með innvortissjúkdóma, þ.e. lyflækningadeild. Á
annarri hæð var 40 sjúkrarúma deild fyrir sjúklinga með
útvortissjúkdóma, þ.e. handlækningadeild, og á þriðju
hæðinni sérstök 10 sjúkrarúma deild fyrir sængurkonur. Á
sömu hæð og handlækningadeildin skyldi vera skurðstofa.
í áætlun nefndarinnar um fjölda starfsfólks var gert ráð fyrir
að þrjár yfirhjúkrunarkonur yrðu ráðnar við spítalann, ein á
lyflækningadeildina, ein á handlækningadeildina og ein á
skurðstofuna. Þá kom einnig fram að átta hjúkrunarnemar
yrðu að jafnaði við nám og störf á spítalanum þannig að
þar átti að fara fram kennsla hjúkrunarnema. Töldu
nefndarmenn nauðsynlegt að áætla þennan fjölda
hjúkrunarnema því að landið allt þyrfti á hjúkrunarkonum
að halda. Af þeim sökum töldu þau eitt af nauðsynja-
störfum spítalans vera kennslu hjúkrunarnema. Engar
heimildir finnast um að „Landspítalanefndin" hafi á þessum
tíma haft samráð við stjórn Félags íslenskra hjúkrunar-
kvenna um tilhögun hjúkrunarnámsins eða annað varðandi
hjúkrunarstörf á Landspítalanum (Erla Dóris Halldórsdóttir,
2000).
Um miðjan október árið 1925 var gerður verksamn-
ingur um gröft fyrir Landspítalanum. Skyldi honum lokið
fyrir 15. febrúar árið 1926 (Þjóðskjalasafn íslands. Gögn
frá embætti húsameistara ríkisins). Með þessum verk-
samningi hófst bygging Landspítalans.
í apríl árið 1925 var gerður samningur á milli lands-
stjórnarinnar og stjórnar „Landspítalasjóðs íslands".
Skuldbatt stjórn „Landspítalasjóðs íslands'1 sig til að leggja
fram á þremur árum allt að 300.000 krónur til spítala-
byggingarinnar. Eftir það átti sjóðurinn að leggja fram fé á
meðan entist úr honum á móti ríkissjóði. Á sama tíma
skuldbatt landsstjórnin sig til að Ijúka byggingu Landspítal-
ans árið 1930. Fjárveitingar Alþingis til byggingarfram-
kvæmda Landspítalans hófust árið 1926 (Þjóðskjalasafn
íslands, Db. 8, nr. 19).
Það var svo um miðjan júní árið 1926 að drottning
Danmerkur og íslands, Alexandrína, lagði hornstein að
Landspítalanum. Eftir það hófst vinna við spítalann af
fullum krafti. íslenskar hjúkrunarkonur virðast lítið hafa
komið við sögu Landspítalans í fyrstu. Búið var að ákveða
Landspítalinn i byggingu. Þessi mynd er tekin einhvern
tíma á árunum 1927 til 1929.
Myndin er geymd i gögnum frá húsameistara ríkisins i
Þjóðskjalasafni íslands.
Tímarit hjúkrunarfræðinga • 5. tbl. 76. árg. 2000
261