Ráðunautafundur - 15.02.1989, Qupperneq 271

-263-
raun um sama númer að ræða.
Kostir framangreinds kerfis í skýrsluhaldi í hrossarækt eru:
1. Öruggari og auknar ætttengingar hrossa við útreikning kynbótaeinkunna,
sjá síðar.
2 . Aukin festa og hagræðing við skráningu kynbótahrossa til dóma, vegna
i) Folaldaskýrsluhaldið tölvuvætt, nákvæmni við færslur aukin og þeim
fjölgað, gefin fæðingarnúmer folaldsveturinn og útgefin nafnskírteini.
ii) Sem flest, helst öll ásett folöld verði frostmerkt. iii) Við
skráningu hrossa til sýninga nægi að gefa upp fæðingarnúmer og við
hverja nýja sýningu bætist einungis við gagnasafn hvers hross en
ekki þurfi að byggja gagnakerfið upp frá grunni hverju sinni.
Vinnubrögð í samræmi við þennan lið (2) myndi flýta verulega verkum frá því sem
nú er, sé til lengri tíma litið.
3. Auðveldari og markvissari útgáfa upprunavottorða útfluttra hrossa. í lið
2 i) fælist verulegur vinnusparnaður en liður 2 ii) myndi fyrirbyggja
ýmiss konar óreiðu og svik.
KYNBÓTAGILDISMAT
Á árinu 1986 tók Búnaðarfélag íslands í notkun nýja aðferð til að spá fyrir um og
meta kynbótagildi undaneldishrossa út frá svipfarsdómum hrossa á sýningum frá árinu
1961 og síðan. Aðferðin sem notuð er, er svokölluð BLIJP - aðferð. Það er ein tegund
kynbótaeinkunnar, hún tekur mið af eins og aðrar sambærilegar aðferðir; arfgengi
eiginleikanna sem ganga inn í dómstiga kynbótahrossa en einkunn er reiknuð fyrir þá
alla, innbyrðis fylgni eiginleikanna og hlutfailslegs mikilvægis þeirra eins og það
birtist í vægistuðlum dómstigans.
í nafni aðferðarinnar Best Linear Unbiased Prediction (BLUP) má segja að lýsing
helstu eiginleika hennar felist. Þetta er línulegt model sem hámarkar fylgnina á
milli spáðs og sanns kynbótagildis (almennt mat á öryggi kynbótaeinkunnar). Einnig
eru líkurnar á réttri uppröðun gripa eftir kynbótagildi hámarkaðar. Reiknitæknilega
séð er megin munur á BLUP og venjulegri kynbótaeinkunn (SI) fólginn í því að BLUP
krefst ekki vitneskju um hið sanna stofnmeðaltal og við útreikningana má taka
samtímis tillit til allra þeirra kerfisbundnu umhverfisþátta sem innifaldir eru í
reiknimódelinu. í reiknimódelið sem hér er notað ganga inn þrír kerfisbundnir
umhverfisþættir; sýningarár, kyn og aldur hvers hross. Notað er animal model sem
þýðir að lausnir fást fyrir hvert hross en ekki einungis stóðhesta með afkvæmum eins
og væri ef látið yrði nægja að nota feðra-model (sire-model). Þetta eykur aftur á
reiknivinnuna.
Samanburðaraðferðina mætti hugsanlega kalla BLUP á íslensku þar sem hún metur