Ráðunautafundur - 15.02.1998, Qupperneq 222

214
Hámarksgildi
Á íslandi er í gildi reglugerð um aðskotaefni í matvælum og þar kemur fram að hámarksgildi
fyrir kadmín í innmat er 500 (Jg/kg. f rannsókn RALA á lambainnmat var ekkert gildi fyrir
kadmín hærra en 51% af hámarksgildinu. Við eftirlit yfirdýralæknis hefur verið sjaldgæft að
kadmín fari yfir hámarksgildið. Hrossanýru eru þó undantekning en þau fara hvort eð er ekki
til manneldis. Engin gildi fyrir kadmín í lamba-, svína- og nautgripalifur hafa farið yfir há-
marksgildið.
Á Nýja-Sjálandi hefur kadmín í nýrum sauðfjár farið yfir leyfilegt hámark í 22-28% til-
fella á síðustu árum en hámarksgildið þar í landi hefur verið 1000 pg/kg (Roberts o.fl. 1994).
Styrkur kadmíns í nýrum fór effir aldri skepnanna. Þannig innihélt 1% af nýrum lamba og
30% af nýrum fullorðins íjár meira en leyfilegt magn kadmíns. í ástralskri rannsókn fóru 2%
sýna af lambanýrum yfir 1000 pg kadmín/kg (Morcombe o.fl. 1994).
Víða erlendis er mælt með því að fólk takmarki neyslu á innmat sláturdýra vegna þung-
málmamengunar. Því er nokkurs virði að eiga völ á innmat sem er langt undir settum mörkum
fyrir þungmálma enda er hér um mjög næringarríkar afurðir að ræða.
Samanburður við önnur lönd
Kadmín í lifur og nýrum íslenskra lamba er með því
lægsta sem þekkist og mun lægra en þekkt er í ýmsum
löndum. Meðaltöl fyrir kadmín í lambalifur koma fram
í 4. töflu (Vos o.fl. 1988; Salisbury 1991). Há gildi frá
Suður-Noregi vekja athygli en verið getur að sýrustig
jarðvegs hafi þar áhrif. Allur samanburður milli landa
er varasamur vegna þess að aldur sláturdýra hefur áhrif
á kadmín í lifur. Engu að sfður er réttlætanlegt að bera
saman afurðir sem ætlaðar eru til neyslu.
Neysla á kadmíni
Samkvæmt erlendum rannsóknum kemur mest af kadmíni í fæðunni úr kornvörum en síðan
koma garðávextir. Kjöt og innmatur gefa oft 5-15% af kadmíninu en mjólkurvörur leggja til
óverulegan hluta (Evrópusambandið 1997). Algengt er að neysla kadmíns sé 10-20 pg á dag
og einstakling. Fyrir einstakling sem er 70 kg verða 20 pg/dag jöfn 2 pg/viku og kg líkams-
þunga. Þetta er vel undir neyslugildi fyrir viku (Provisional Tolerable Weekly Intake) sem er
7 pg/viku og kg líkamsþyngdar. Neysla íslendinga verður reiknuð á næstunni.
LOKAORÐ
Meira kadmfn hefur mælst í íslensku umhverfi, fiski og kræklingi en reiknað var með og
hefur það ekki verið skýrt á fullnægjandi hátt. Þau gögn sem til eru um kadmín í búfjáraf-
urðum benda til að styrkur þess sé lágur og stundum lægri en algengt er í grannlöndunum.
Kadmín vhðist ekki berast í lifur og nýru lamba í eins miklum mæli og greiningar á mosum
4. tafla. Meðaltöl fyrir kadmín í lamba- lifur í nokkrum löndum.
Land Fjöldi sýna Kadmín pg/kg votvig
ísland 96 45
Þýskaland 207 48
Kanada 152 60
Holland 123 89
N-Noregur 15 180
S-Noregur 15 390