Saga - 2007, Page 13

um. Hún eign a› ist tvö börn á fleim tíma en var um lei› a› vi›a a›
sér heim ild um um fla› hvern ig börn dóu úr hungri í örm um
mæ›ra sinna í fanga bú› un um; hún fer› a› ist til Vor kúta og allra
hinna sta› anna og skrif a›i svo stór kost lega bók.6 fiví lík harka,
vegna fless a› ma› ur get ur aldrei lát i› eins og sú saga sem ma› ur
er a› skrá hafi eng in áhrif á mann.
Ann ars er fla› líka flannig a› bæk ur mín ar hafa ekki not i› veru -
legr ar vel gengni í fi‡ska landi. A› hluta til er ástæ› an sú a› fijó› -
verj ar líta ö›r um aug um á sagn fræ›i en Bret ar, sem eru enn und ir
áhrif um frá Gibbon og leggja mest upp úr gó›ri og gríp andi frá -
sögn.7 Í fi‡ska landi hef ur aft ur á móti ver i› ger› ur sk‡r grein ar -
mun ur á hin um akademíska sagn fræ› ingi og flví sem mætti lík lega
helst kalla bla›a mennsku, flótt einn helsti sagn fræ› ing ur fijó› verja
sí› ustu ára tugi, Joachim Fest, hafi reynd ar ver i› bla›a ma› ur. En
hann gagn r‡ndi Fall Berlín ar líka har› lega og eitt af flví sem hann
fann bók inni og höf und in um til for áttu var a› fla› væri enga meg -
in kenn ingu a› finna í verk inu. Ég held aft ur á móti a› sagn fræ› ing -
ar sem sty›j ast vi› eina meg in kenn ingu — og flá er Gold hagen og
bók hans Hitler’s Will ing Ex ecutioners versta dæm i›8 — velji heim -
ild ir til a› sty›ja hana og ég held a› fla› sé ein fald lega rangt. A›
mínu mati felst skylda sagn fræ› ings ins í flví a› reyna a› skilja li›na
tí›, koma fleim skiln ingi til skila og auka flannig vi› flekk ingu okk -
ar á sög unni. Ég held a› sagn fræ› ing ar eigi ekki a› stefna a› meiru
en flví.
En sagn fræ›i er ekki vís indi. Hún get ur ekki ver i› vís inda grein
held ur hljót um vi› a› skil greina hana sem eina teg und bók mennta;
mér s‡n ist fá rán legt a› halda ö›ru fram. Ma› ur get ur aldrei rann -
sak a› mann legt e›li og fram komu í til rauna stofu og jafn vel flótt
sagan séð að ofan og neðan 13
6 Anne App lebaum, Gulag: a hi story (New York 2003). Sjá einnig vef sí›u Ap -
plebaums, <http://www.ann eapp lebaum.com>.
7 Eng lend ing ur inn Ed ward Gibbon var uppi á átj ándu öld, sat á breska fling inu
en er frægast ur fyr ir stór virki sitt um hnign un Róma veld is, Hi story of the
Decline and Fall of the Rom an Emp ire. Stutt yf ir lit yfir frá sagn ar hef› ina í breskri
sagn fræ›i veita t.d.: Vita Hope, „The Past in the Pres ent“, Ox ford Today,
Mikjáls messu hefti (2001), bls. 18–21, og Alun Munslow, „Where does Hi story
come from?“ Hi story Today 52: 3 (2002), bls. 18.
8 Dani el Jonah Gold hagen, Hitler’s Will ing Ex ecutioners. Or din ary Germans and the
Holocaust (New York 1997). Gagn r‡ni á verk Gold hag ens í flá veru sem Beevor
tæp ir á má t.d. finna í: Norm an G. Fin kel stein og Ruth Bett ina Birn, A Nation
on Tri al. The Gold hagen Thes is and Hi stor ical Truth (New York 1998).
Saga vor 2007_Saga haust 2004 - NOTA 1/28/12 7:56 PM Page 13