Saga - 2007, Page 117

fiess ar mis mun andi rann sókn ar a› fer› ir hafa ver i› nefnd ar á
ensku „bott om up“ og „top down“.12 Heit in vísa ann ars veg ar til
fless a› fé lags- e›a menn ing ar leg flró un ar ferli eru sko› u› út frá
gras rót inni og flá hvern ig flau hafa áhrif á sam fé lag i› (e. bott om up)
og hins veg ar til fless fleg ar slík ferli eru sko› u› í gegn um hag ræn -
ar e›a póli tísk ar ákvar› an ir (e. top down) og flá hvern ig flær hafa
áhrif á a›r ar stétt ir vi› kom andi sam fé lags.
Inn í rann sókn irn ar, eink um og sér í lagi flar sem stu›st er vi›
bott om up-sjón ar horn i›, flétt ast jafn framt a› fer› ir míkró forn leifa -
fræ› inn ar (e. micro archaeology).13 And stætt flví sem ein stöku fræ›i -
menn hafa tali›, fel ast for send ur míkrófræ›i legra rann sókna ekki í
hinu smáa e›a litla14 flótt flær geti vissu lega mi› a› a› grein ingu
hins ein staka, til dæm is fleg ar um ein stak lings bund i› at ferli er a›
ræ›a.15 fiær mi›a hins veg ar a› grein ingu mann legra at hafna sem
ein kenn ast af sí end ur teknu at ferli (e. ser i al pract ices), til dæm is hinu
hvers dags lega, jafnt sem hinu óhef› bundna og frá víkj an lega.16 Sem
dæmi um sí end ur tek i› at ferli má nefna mat ar ger›, járn smí›i og
mjalt ir til forna, jafnt sem lík ams rækt e›a fla› a› taka stræt is vagn
reglu lega í sam tím an um, svo eitt hva› sé nefnt, e›a fla› a› i›ka sína
trú me› sí end ur tekn um hætti. Míkró forn leifa fræ›i leg ar rann sókn -
ir á kristni töku ferl inu grund vall ast fless vegna á sjálfri trú ar i›kun -
inni sem sí end ur teknu at ferli mann eskj unn ar.
Bak grunn ur inn
firátt fyr ir n‡j ar nálg an ir er vi› rann sókn ir hér lend is enn oft horft á
kristni tök una sjálfa sem upp haf kristni töku ferl is ins,17 líkt og rit a› -
kristnitakan 117
12 Col in Ren frew og Paul Bahn, Archaeology: The ories, Met hods and Pract ice.
Fjór›a út gáfa (London 2004), bls. 220.
13 fijál fl‡› ing á flessu hug taki hef ur ekki fund ist en or› eins og nær forn leifa fræ›i
hafa ver i› nefnd.
14 Loft ur Gutt orms son, „Smátt og stórt í sagn fræ›i. At huga semd ir í til efni af
ein sögu skrif um Sig ur› ar Gylfa Magn ús son ar sagn fræ› ings,“ Skírn ir 175 (vor
2001), bls. 452–471. — Hjalti Huga son, [Rit dóm ur um dokt ors rit ger› Stein -
unn ar Krist jáns dótt ur, The Awa ken ing of Christ i anity], Saga XLIV:2 (2006), bls.
219–222.
15 Sig ur› ur Gylfi Magn ús son, „The Singul arization of Hi story,“ Jo urnal of Soci -
al Hi story 36: 3 (2003), bls. 709–710.
16 Fred rik Faland er, The Ma ter i a lity of Ser i al Pract ice. A Micro archaeology of Buri al
(Gauta borg 2003), bls. 13 o.áfr.
17 Sjá t.d. Orri Vé steins son, The Christ i an isation of Iceland, bls. 17.— Bene dikt Ey-
Saga vor 2007_Saga haust 2004 - NOTA 1/28/12 7:57 PM Page 117