Saga - 2007, Page 138

hér lend is a› sjálf stæ›u op in beru stjórn valdi me› eig in lög og virka
op in bera dóm stóla. Hún ríkti yfir and lega svi› inu á sama hátt og
kon ungs vald i› ré› hinu ver ald lega.
Hlut verk skrifta bo›a í stjórn s‡slu á sí› mi› öld um
A› grein ing in milli hins ytra og hins innra svi›s er eitt af grund vall -
ar at ri› um kirkju stjórn ar sí› mi› alda. Í hinu n‡ja tví skipta stjórn -
kerfi kirkj unn ar lentu sum brot sem á›ur höf›u ver i› tal in í skrifta -
bo› um í hinu ytra kerfi en önn ur töld ust innri mál efni. fiannig var
hór til dæm is op in bert kirkju laga brot á sí› mi› öld um á me› an
sjálfs fró un og ein falt saur lífi töld ust leyni legt brot. fió er mik il vægt
a› hafa í huga a› flótt unn i› hafi ver i› a› fless ari a› grein ingu allt
frá 12. öld hef ur ekki tek ist til fulln ustu a› koma henni í kring. fia›
sést best á flví a› í end ur sko› un laga kafl ólsku kirkj unn ar á ár un -
um 1960–1983 var flessi a› grein ing enn eitt mark mi›a laga breyt -
ing anna, en fló er ekki tali› a› mark mi› i› hafi ná›st a› fullu.4 Í
dokt ors rit ger› minni geri ég grein fyr ir fleirri ni› ur stö›u a› hva›
var› ar dóms mál, fl.e. bann fær ingu og af lausn, sé ekki hægt a› gera
flá a› grein ingu vegna fless a› mark mi› bann fær ing ar er alltaf and -
legt, nefni lega af lausn, flrátt fyr ir a› úr skur› ar a› il ar séu op in ber ir
og brot i› var›i ytra svi› kirkj unn ar. Hug taka notk un frá mi› öld um
sty› ur flenn an skiln ing, en hann s‡n ir jafn framt a› hug tak i› bann -
fær ing vís ar til hvors sem er, hinn ar meiri e›a minni bann fær ing ar,
flótt oft ast eigi hi› fyrra vi› af fleirri ein földu ástæ›u a› hin minni
bann fær ing var leyni leg og kom ekki á bor› op in berra dóm ara e›a
fleirra sem feng ust vi› lög. Blátt bann lá vi› flví a› færa slík mál í
let ur og rit heim ild ir eru flví e›li lega af skorn um skammti um hi›
minna bann, sem féll vegna synd ar en ekki op in bers af brots.
fia› var flví ekki e›l is mun ur á hinu meira banni og hinu minna,
flótt póli tískt hlut verk fleirra og heim ild ir um flau séu mjög mis -
mun andi. Synd in og glæp ur inn voru ná skyld en verk mann anna
flurfti a› greina vel til fless a› ljóst væri hvort um synd væri a›
ræ›a, hvers e›l is hún var og hva› skyldi a› haf ast í flví skyni a›
taka út rétta pínu og ö›l ast af lausn.
Synd ir til heyr›u innra svi› inu og voru flví ekki lög fræ›i legs
e›l is. Á hva›a for send um starf a›i sókn ar prest ur sem dóm ari á
innra svi› inu fyrst lög in sög›u ekki til um fla› og hvern ig gat hann
lára magnúsardóttir138
4 Thom as J. Green, „In trod uct ion“, The Code of Canon Law, bls. 896.
Saga vor 2007_Saga haust 2004 - NOTA 1/28/12 7:57 PM Page 138