Jökull


Jökull - 01.01.2010, Blaðsíða 118

Jökull - 01.01.2010, Blaðsíða 118
P. Einarsson fault systems (Einarsson, 2008). In this paper the tec- tonic fault pattern in one of these branches, the South Iceland Seismic Zone (Figure 1), will be described. This branch is a transform zone and takes up the trans- form motion between the oblique Reykjanes Penin- sula rift and the Eastern Volcanic Zone. A long-term project has been conducted in this zone since 1977 to map all surface faulting structures. This paper is based on results of that project. TECTONIC FRAMEWORK OF THE SOUTH ICELAND SEISMIC ZONE The complexity of the Icelandic plate boundary is par- ticularly apparent in South Iceland where a microplate has been defined between two sub-parallel rift zones, the Western and the Eastern Volcanic Zones (Einars- son, 2008, Sinton et al., 2005, Einarsson et al., 2006). This microplate, the Hreppar Microplate, is consid- ered to have formed when the Eastern Volcanic Zone began propagating away from the center of the hotspot at about 3 Ma. This crustal block is gradually be- ing transferred from the Eurasia Plate to the North America Plate as the Eastern Volcanic Zone takes over from the Western Volcanic Zone as the main rift in South Iceland. The spreading rates across the Western and Eastern Volcanic Zones are estimated from GPS- measurements to be 1–5 mm/a and 14–19 mm/a, re- spectively, varying along the zones (LaFemina et al., 2005). The rate increases southwards along the west- ern zone but decreases southwards along the eastern zone. This leads to rotation of the microplate with the pole of rotation slightly north of the end of the West- ern Volcanic Zone in West-central Iceland (Einarsson, 2008). The total spreading rate between the two ma- jor plates is consistent with the rate estimated from the pole of rotation of the Nuvel-1A model of DeMets et al. (1994) for the Eurasia and North America Plates, about 19 mm/a (Geirsson et al., 2006, Árnadóttir et al., 2009). The South Iceland Seismic Zone is the source area of most destructive earthquakes in Historic Time in Iceland (Einarsson et al., 1981, Tryggvason et al., 1958, Thoroddsen, 1899, 1905). This zone is a 70 km long branch of the plate boundary, has an E-W ori- entation and separates the Hreppar Microplate from the Eurasia Plate. The relative plate movement across the zone is left-lateral transcurrent motion, at a rate of about 15 mm/a. Volcanism in this zone is mini- mal so one must assume only a small amount of di- vergence across the zone. The only expression of recent volcanic activity is the late Pleistocene activ- ity at Hestfjall (Kjartansson, 1943) and the Gríms- nes volcanic system, a group of monogenetic lava and cinder cones at the northern boundary of the zone (Jakobsson, 1966, Sinton et al., 2005) from the early Holocene. The South Iceland Seismic Zone as defined by destruction areas of historical earthquakes, Holocene surface ruptures and instrumentally determined epi- centers (Einarsson et al., 1981, Stefánsson et al., 1993) is 10–15 km wide. Destruction areas of in- dividual earthquakes and surface faulting indicated rather early on that each event is associated with fault- ing on N-S striking planes, perpendicular to the main zone (Einarsson et al., 1981, Einarsson and Eiríks- son, 1982a,b). The over-all left-lateral transform mo- tion along the zone, i.e. between the Hreppar Mi- croplate to the north and the Eurasia Plate to the south, thus appears to be accommodated by right- lateral faulting on many parallel, transverse faults and counter-clockwise rotation of the blocks between them, "bookshelf faulting" (Einarsson et al., 1981, Sigmundsson et al., 1995). Earthquakes in South Iceland tend to occur in ma- jor sequences in which most of the zone is affected. These sequences last from a few days to a few years. Each sequence typically begins with a magnitude 6.5– 7 event in the eastern part of the zone, followed by similar or smaller events farther west. Sequences of this type occurred in 1896, 1784, 1732–1734, 1630– 1633, 1389–1391, 1339 and 1294. Apart from the his- toric gap between 1391 and 1630, the sequences thus occur at intervals that range between 45 and 112 years (Einarsson et al., 1981), and it has been argued that a complete stress release of the whole zone is accom- plished in about 140 years (Stefánsson and Halldórs- son, 1988). The long time since the last sequence led to a long-term forecast published in 1985 (Einarsson, 1985), later refined by Stefánsson et al. (1993), of a 118 JÖKULL No. 60
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84
Blaðsíða 85
Blaðsíða 86
Blaðsíða 87
Blaðsíða 88
Blaðsíða 89
Blaðsíða 90
Blaðsíða 91
Blaðsíða 92
Blaðsíða 93
Blaðsíða 94
Blaðsíða 95
Blaðsíða 96
Blaðsíða 97
Blaðsíða 98
Blaðsíða 99
Blaðsíða 100
Blaðsíða 101
Blaðsíða 102
Blaðsíða 103
Blaðsíða 104
Blaðsíða 105
Blaðsíða 106
Blaðsíða 107
Blaðsíða 108
Blaðsíða 109
Blaðsíða 110
Blaðsíða 111
Blaðsíða 112
Blaðsíða 113
Blaðsíða 114
Blaðsíða 115
Blaðsíða 116
Blaðsíða 117
Blaðsíða 118
Blaðsíða 119
Blaðsíða 120
Blaðsíða 121
Blaðsíða 122
Blaðsíða 123
Blaðsíða 124
Blaðsíða 125
Blaðsíða 126
Blaðsíða 127
Blaðsíða 128
Blaðsíða 129
Blaðsíða 130
Blaðsíða 131
Blaðsíða 132
Blaðsíða 133
Blaðsíða 134
Blaðsíða 135
Blaðsíða 136
Blaðsíða 137
Blaðsíða 138
Blaðsíða 139
Blaðsíða 140
Blaðsíða 141
Blaðsíða 142
Blaðsíða 143
Blaðsíða 144
Blaðsíða 145
Blaðsíða 146
Blaðsíða 147
Blaðsíða 148
Blaðsíða 149
Blaðsíða 150
Blaðsíða 151
Blaðsíða 152
Blaðsíða 153
Blaðsíða 154
Blaðsíða 155
Blaðsíða 156
Blaðsíða 157
Blaðsíða 158
Blaðsíða 159
Blaðsíða 160
Blaðsíða 161
Blaðsíða 162
Blaðsíða 163
Blaðsíða 164
Blaðsíða 165
Blaðsíða 166
Blaðsíða 167
Blaðsíða 168
Blaðsíða 169
Blaðsíða 170
Blaðsíða 171
Blaðsíða 172
Blaðsíða 173
Blaðsíða 174
Blaðsíða 175
Blaðsíða 176
Blaðsíða 177
Blaðsíða 178
Blaðsíða 179
Blaðsíða 180
Blaðsíða 181
Blaðsíða 182
Blaðsíða 183
Blaðsíða 184
Blaðsíða 185
Blaðsíða 186
Blaðsíða 187
Blaðsíða 188
Blaðsíða 189
Blaðsíða 190
Blaðsíða 191
Blaðsíða 192
Blaðsíða 193
Blaðsíða 194
Blaðsíða 195
Blaðsíða 196
Blaðsíða 197
Blaðsíða 198
Blaðsíða 199
Blaðsíða 200
Blaðsíða 201
Blaðsíða 202
Blaðsíða 203
Blaðsíða 204
Blaðsíða 205
Blaðsíða 206
Blaðsíða 207
Blaðsíða 208
Blaðsíða 209
Blaðsíða 210
Blaðsíða 211
Blaðsíða 212
Blaðsíða 213
Blaðsíða 214
Blaðsíða 215
Blaðsíða 216
Blaðsíða 217
Blaðsíða 218
Blaðsíða 219
Blaðsíða 220
Blaðsíða 221
Blaðsíða 222
Blaðsíða 223
Blaðsíða 224

x

Jökull

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Jökull
https://timarit.is/publication/1155

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.