Breiðfirðingur - 01.04.1998, Síða 112

110
BREIÐFIRÐINGUR
má ráða að hann á þarna við þegar hann bjó í Bjameyjum.
Sigurður fæddist árið 1894 og bjó þar til ársins 1927, en Bjam-
eyingar nytjuðu Stagley á ámnum 1901 til 1947 (Sigurður
Sveinbjömsson 1975: 164, Þorsteinn Jónsson 1996: 17).
Undir lok nytjatímabils þeirra Sviðnafeðga taldi NJ svart-
bakspör hafa verið um 150. Þessi þróun hélst hönd í hönd við
fækkun æðarfugls, og eftir að honum hafði fækkað til muna
var svartbaksvarpið nytjað af reykvískum kunningjum. YK
nytjaði Stagley á árunum 1968 og 1969 og fékk þá 300-400
svartbaksegg sem gæti samsvarað um 150 hreiðrum.
íslenski svartbakastofninn stækkaði mjög á fyrri hluta 20.
aldar (Finnur Guðmundsson 1954) og eflaust hefur sú fjölgun
einnig náð til Breiðafjarðar. Síðustu áratugi hefur Stagley
haldið eitt stærsta svartbakavarp á Breiðafirði, raunar í land-
inu. Árið 1973 voru um 6000 svartbakspör á firðinum og hafði
fjölgað áratugina þar á undan, a.m.k. í Suðureyjum Breiða-
fjarðar (Amþór Garðarsson 1975).
Árið 1975 fundust 191 svartbakshreiður í eynni, þar af 143
með eggjum og 48 tóm (21. maí). Egg höfðu verið tínd 10 dög-
um áður og líkindi til þess að meirihluti fugla með tóm hreiður
hafi orpið aftur í nýtt hreiður (eins og máfar jafnan gera).
Hreiður með eggjum voru með að meðaltali 2,4 egg (1 egg 23,
2 egg 36, 3 egg 84) sem er væntanlega ögn færra en þar sem
varp er óraskað vegna eggjatöku. Fjöldi para hefur þess vegna
verið færri en nemur hreiðrum. Á móti kemur að ósennilegt er
að öll hreiður hafi fundist þótt eyjan hafi verið leituð rækilega.
Ætla ég að varpið hafi verið um 160 pör árið 1975.
Fjórum dögum síðar (25. maí) kom Trausti Tryggvason í
eynna og taldi þar vera rúmlega 60 varppör, hámark 80. Lægra
mat orsakast af því að meirihluti paranna hefur verið burtu frá
eynni enda höfðu öll egg verið tekin aðeins fjórum dögum
áður, öðru sinni þetta ár. Fuglamir hafa verið á ætisslóð til
þess að birgja sig upp til þess að verpa á ný. Þetta dæmi sýnir
glögglega hve rnjög eggjataka getur leitt til rangs mats á stærð
máfavarpa ef það byggir aðeins á einni heimsókn.
Árið 1982 var stærð varpsins metin að nýju. Þá fundust 139