Samfylking - 11.04.1936, Side 3

Samfylking - 11.04.1936, Side 3
SAMFYLKINGIN 3 Hvers vegna? Eftir Sveinbjörn Guðlaugsson, íormann Yörubílastöðvarinnar ,,Þróttur“. Sameiniið atlþýHaii vecðnr aH gdpa til bfargráða, sem duga, til að afstýra Imigmiii aSdnuuvegaima. Samfylkingin og verklýðsfélögin. Eftir ASalheiði S. Hólm, form. starfstúlknafélagsins „Sókn“. Eitthvert átakanlegasta dæm- dð um sundrung og samtakaleysi íslenzku alþýðunnar virðist mér vera það, að á hátíðisdegi verka- lýðsins (1. maí) skuli verkalýð- urinn ganga í tveim hópum um götur bæjarins. Stefna og til- gangur beggja er að mestu leyti hinn sami, en það, sem aðskil- ur, eru smávægileg formsatriði, sem foringjar verkalýðsflokk- anna hafa ekki komið sér sam- an um, og leitt hefir til þess, að úr sameiginlegri baráttu hef- ir ekki orðið; og stór hluti verkamanna og verkalýðssinna hefir staðið álengdar og ekki tekið virkan þátt í frelsisbar- áttu verkalýðsins, hvorki 1. maí né við önnur tækifæri. Hafa verkamenn efni á því að láta mismunandi pólitískar skoð- anir verða þess valdandi, að þeir verða að heyja sína bar- áttu sundraðir og með marg- falt minni þátttöku en annars mundi verða? Hvers vegna myndar verkalýðurinn ekki alls- herjar samfylkingu um öll at- riði hagsmuna- og menningar- baráttu, á sama hátt og tekizt hefir á sviði neytendahreyfing- arinnar, með stofnun og starf- semi Pöntunarfélags Verka- manna, sem samanstendur nú af 12—1300 alþýðumönnum ? — Vill nokkur halda því fram, að allir þessir menn hafi eina og sömu skoðun á þjóðmálum? Nei, því fer mjög fjarri. I Pöntunar- félagi Verkamanna eru menn af öllum pólitískum flokkum, og í stjórn þess eru menn með mjög mismunandi pólitískar skoðanir. Hvorki innan stjórnarinnar eða annarsstaðar í starfsemi félags- ins hefir komið fram minnsti flokkadráttur og ekki verið minnst á pólitík, enda væri þá félagið lítils virði neytendum. Hvernig hefði árangurinn af kröfu félagsins um innflutnings- leyfi í hlutfalli við meðlimatölu orðið, ef kröfurnar hefðu verið jafn margar og mislitar eins og stjórnmálaskoðanir meðlim- anna? Eða mundi félagið yfir- leitt nokkru hafa áorkað, ef pólitísk klíkustarfsemi hefði átt sér stað í félaginu? Eg held ekki. En hvers vegna hefir sam- starfið þá verið svo gott innan Pöntunarfélagsins? I fyrsta lagi vegna þess, að stofnendur og forgöngumenn þess gengu svo frá lögum og reglum þess, að fullkomins lýðræðis væri jafnan gætt og engin sérstök pólitísk afstaða kæmi þar til greina- Og í öðru lagi vegna þess, að með- limir félagsins, hvaða flokki sem þeir hafa tilheyrt, hafa fljótt komist að raun um, að með því eina móti að leggja pólitísku ágreiningsatriðin á hilluna, þá væri hægt að vinna neytenda- hreyfinguna upp úr því ó- fremdarástandi, sem hún áður var í. Og þetta hefir tekizt. Með starfsemi Pöntunarfélags Verka- manna hefir það verið sýnt og sannað, að alþýðan getur starf- að sameinuð að sínum hags- Eftir llunólf Péfursson, formann „Ið|u“. Runólfur Pétursson. Nú, þegar verkalýðurinn býr sig undir að ganga sameinaSúr út á götuna 1. maí, verður hann líka að gera sér það ljóst hvað það er, sem hann verður að berjast á móti, og hvað það er, sem hann verður að samein- ast um. Þegar litið er yfir ástand at- vinnuveganna í landinu, verð- ur hver maður að játa, að það er allt annað en bjart yfir. At- vinnuleysið meðal hafnar- verkamanna og sjómanna er mjög mikið. Sala afurðanna hefir gengið mjög treglega. Innlendi iðnaðurinn, sem margir hafa byggt miklar von- ir á, að bætt gætu úr atvinnu- leysinu, er mjög lamaður og sumstaðar að stöðvast vegna gjaldeyrisvandræða. Vöruverð hækkar, vöruskort- ur er yfirvofandi og verzlunar- fólki er sagt upp í stórum stíl. Alþýðan sér fram á vaxandi neyð og atvinnuleysi, ef ekki muna- og menningarmálum, án nokkurs áreksturs vegna mis- munandi stjórnmálaskoðana. Og það liggur í augum uppi, að enginn verulegur árangur get- ur orðið af baráttu verkalýðs- ins, meðan stjórnmálaflokkar þeir, sem hyggjast að vinna að velferðarmálum verkalýðsins, geta ekki komið sér saman um tilhögun og baráttuaðferðir, •— ekki einu sinni á hátíðisdegi verkalýðsins um allan heim, 1. maí. Það verður að vera krafa allra verkamanna og verkalýðs- sinna, að þeir, sem standa í vegi fyrir fullkominni samfylk- ingu og lýðræði fyrir alla aðila 1. maí, hætti allri klíkustarf- semi og viðurkenni rétt beggja flokka og allra verkalýðsfélaga til þátttöku í hátíðahöldum verkalýðsins þennan dag. Verkamenn og verkalýðssinn- ar! Kynnið ykkur samfylking- una í Pöntunarfélagi Verka- manna og athugið, hvort ekki er tími til kominn að mynda álíka samfylkingu á öðrum svið- um. Sveinbj. Gúðlaugsson. verður tekið í taumana. Um þetta munu flestallir vera sammála. En það er ekki nóg að lýsa ástandinu með svört- ustu litum, og hafa opin augu fyrir hruninu, sem fram undan er, ef haldið er svona áfram. Alþýðan má ekki undir nokkr- um kringumstæðum örvænta og vantreysta kröftum sínum til að ráða fram úr þessu. Landið okkar er nógu ríkt, möguleikarnir til velmegunar vinnandi stéttanna nægir, svo 'alþýðan þyrfti ekki að hungra í þessu landi eða ganga atvinnu- laus, og biðja um að fá að leysa óleystu verkefnin og fá það ekki. Fyrir hvern Alþýðuflokks- mann er það augljóst, að auð- valdsskipulagið er orsök þessa ástands, en hins vegar þurfum við að athuga nánar í næsta blaði, hvað það er í íslenzka atið- valdsskipulaginu, sem sérstak- lega veldur núverandi hruni í atvinnulífinu. Við erum þess fullvissir, að íslenzka alþýðan býr yfir nægum ráðum til að leysa úr yfirstandandi vandræð- um, og inn á þau ráð verður líka nánar komið í næsta blaði. En ráðin verða ekki það erf- iðasta. Aðalatriðið er krafturinn til að framkvæma þau. Og meðan vinstri flokkarnir í landinu hnakkrífast sín á milli um, hvað gera skuli, standa þeir máttvana gagnvart hruninu í ís- lenzku atvinnulífi, sem auðvald- ið veldur og íhaldið hælist .um af. Þessi sundrung vinstri flokk- anna verður að hverfa, og þeir verða að samstilla alla sína krafta um sameiginleg, róttæk bjargráð fyrir íslenzku þjóðina. Það dugar ekki að láta neinn flokkaríg sitja í fyrirrúmi fyrir sameiginlegum hagsmunum allr- ar íslenzkrar alþýðu og sameig- inlegum áhugamálum vinstri flokkanna. Þegar líf og framtíð íslenzku vinnandi stéttanna er í veði, þá dugar ekki að láta sameiningu alþýðunnar um stórmálin stranda á neinum smáatriðum. Látum 1. maí verða upphafið að sameiningu alþýðunnar á Is- landi um róttækar ráðstafanir landi og lýð til bjargar. amfylkina er rððið til þe§s að brfóta alþýðunni lcið til §igur§ úf úr þrengingum aivinnuícysisins. Eftir Þorbjörn Sigurðsson, deildarstj. í „Dagsbrún,, Eg get trauðla látið hjá líða að minnast á þær hörmungar, sem nú ríkja í atvinnulífi Reykjavíkur. Fólkið gengur hér nú atvinnulaust svo hundr- uðum og jafnvel þúsundum skiptir og fjöldi annara bæjar- búa hefir mjög takmarkaða vinnu. Allir geta gert sér i hugarlund, hvernig lífskjör þessa atvinnulausa fólks muni vera. Þegar verkalýðsfélögin krefjast úrræða af yfirvöldum bæjarins, til þess að draga úr atvinnuleysinu og firra fólkið sárustu neyð, þá er svar þeirra ætíð hið sama: Engir peningar til. Kröfur verkalýðsfélaganna (t. d. í vetur) um atvinnu, er þó svo í hóf stillt, að þær svara ekki til hálfs þeim atvinnufyrir- heitum, sem yfirráðaflokkur bæjarins gefur fólkinu fyrir allar kosningar. Miklu fúsara er íhaldið að veita úrlausn úr bæj- arsjóði og gera þá að styrkþeg- um sínum. Eru slíkar aðgerðir yfirvaldanna ærið torskildar þeim, sem í alvöru hugsa um hagsmuni fólksins og framtíð atvinnuveganna. En hvernig verður þessu ástandi breytt? Því verður aðeins breytt með því að öll alþýða standi saman og einbeiti kröftum sínum að bættum lífskjörum, fyrir auk- inni atvinnu og yfirleitt fyrir vellíðan þjóðarinnar allrar. Með slíkri sameiningu getum við bætt úr ástandinu, tryggt okkur lífvænlega afkomu í landinu. Sameinuð alþýða um réttmætar kröfur sínar, sem hún sjálf mót- ar og setur fram, er það afl, sem andstæðingar okkar verða að beygja sig fyrir. í hvert skipti, sem við göngum að kjörborðinu, kjósum við okkur fulltrúa til þess að knýja kröfur okkar fram á opinberum stöðum. Við ætlumst til þess, að þeir fram- fylgi þeim eftir ósk okkar og ákvörðun. Sameining okkar um kröfurnar er trygging fyrir því, að af þeim verði ekki slegið og úrbætur verði á því böli, sem nú þjakar okkur öllum. En standi verkalýðurinn tvískiptur um málefni sín, gildir það aðeins velferð auðvaldsins í Reykjavík og allsstaðar á Islandi, en sömu hörmungarnar og vaxandi neyð meðal verkalýðsins á öllum svið- um. Þess vegna er samfylking alls verkalýðs nauðsynleg. Þorbjörn Sigurðsson. Við vitum öll hverskonar ástand við eigum að búa við. Atvinnuleysið er svo almennt, að sjaldan hefir verið svo fyrr og dýrtíðin og önnur ókjör þrengja meira kosti okkar verkafólksins. Togararnir hafa ekki farið á veiðar fyrr en löngu síðar en venjulega, þannig, að engin vinna hefir verið við þá mestallan vertíðartímann, og ekkert útlit er fyrir, að þau hundruð verkakvenna, sem van- ar eru að vinna við fiskþvott, fái handtak að gera. Svo loks þegar þeir eru að fara út, þá ætlar íhaldsmeirihlutinn í bæj- arstjórn að afnema atvinnubóta- vinnuna, þó að atvinnuleysingj- arnir séu í hundraðatali, eða jafnvel meira. Þegar svona er komið, finnst okkur að eitthvað þurfi að gera, að verkalýðurinn megi ekki lengur dauða hungra í sinni brýnustu lífsbaráttu, heldur verði að standa saman til varn- ar lífskjörum sínum. Við höfum líka séð hvernig samfylkingar- hreyfingin hefir farið dagvax- andi innan verkalýðs og fagfé- laganna, sérstaklega með tilliti til 1. maí. Hvert félagið af öðru hefir samþykkt, að berjast fyrir sameiginlegri kröfugöngu verk- lýðsfélaganna, og hinna tveggja verklýðsflokka, Alþýðuflokksins og Kommúnistaflokksins. — Verkamannafélagið Dagsbrún, V. K. F. Framsókn, Iðja, félag verksmiðjufólks, Járniðnaðar- mannafélagið, Verzlunarfélagið — hafa öll gert samþykkt um sameiginlega kröfugöngu 1. maí, og þessar samþykktir hafa þau gefið fulltrúum sínum í 1. maí nefnd verklýðsfélag- anna, sem grundvöll til að vinna á. Það virðist því, sem ekki ætti að vera mörg vandkvæði á að koma á sameiginlegri kröfu- göngu þessara þriggja aðila. En samt hefir sá róður sókst erfiðlega, þó sárt sé frá að segja. Á fyrsta sameiginlegum fundi 1. maí nefnda verkalýðs og póli- tísku félaganna innan Alþýðu- sambandsins, fór það svo, að til- laga um að kjósa nefnd, til að athuga möguleikana um sam- fylkingu 1. maí, var felld með 23 atkv.gegn 20. Að slíkt skyldi takast, stafar meðal annars af því, að fulltrúar sumra félag- anna gengu fram hjá samþykkt- um félags síns um sameiginlega kröfugöngu 1. maí og greiddu atkv. gegn öllum samfylkingar- tilraunum, og finnst mér mjög vítavert, að bregðast þanníg trausti félagsmanna sinna, og þeim lýðræðisreglum, sem mér finnst eiga að ríkja innan fé- laganna. Auk þess greiddu pólí- tísku félögin atkvæði gegn þvl, að hefja umleitun um samfylking una 1. maí. Mér finnst það því mjög rangt þegar sagt er, að það séu eingöngu verklýðsfélögin, er ráði um tilhögun og innihald 1. maí, því að á þessum fundi var samfylkingartillagan felld,

x

Samfylking

Direkte link

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Samfylking
https://timarit.is/publication/1316

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.