Fram - 13.04.1918, Page 3

Nr. 11
FRAM
41
Fréttir frá Rvík.
Vestur-Skaftafellssýsla er veitt yfirdóms-
lögmanni Qísla Sveinssyni.
Bátur með 9 mönnum fórst úr Ólafsvík,
er ætlað að stórfiskur hafi grandað honum.
Nýlega var gerð tilraun til að kveykja í
Álafossverkstniðjunni, var próf haldið í
málinu, og maður settur í gæsluvarðhald.
Konan sem varð fyrir gaseitrinu, er á
batavegi.
Hlutafélagið »Kol og Salt,« hefir gefið
1000 kr. til Landsspítalans.
Afli er góður, en gæftir litlar vegna stór-
viðris á austan.
Síðastliðinn sunnudag fórust 2 bátarfrá
Akranesi, 5 menn druknuðu.
Breiðafjarðarbáturinn »Svanur« strandaði
við Krossnessbjarg hjá Grundarfirði, menn
björguðust. Björgnnarskipið »Geir« er far-
inn á stað til þess að reyna að ná bátn-
um út.
Alþingi var sett kl. 2 í fyrradag, 6 þing-
menn ókomnir, fyrir lieigi byrja engin
þingstörf.
Botnía á að fara frá Khöfn 14. þ. m.
Gullfoss væntanlegur um helgina.
Kuldinn og skaplyndið.
Eg veit ekki með vissu hvort það
hefir verið svo með aðra menn hér,
en eg man ekki eftir að eg hafi ver-
ið jafn skapvondur og í vetur. Veit
eg ekki hvernig í fjáranum getur á
þvi staðið, nema ef kenna skyldi kuld-
anum um. Þarnahefirekki máttorðinu
halla, svo hefi eg rokið upp og orð-
ið ösku vondur, útaf eintómum smá-
munum, og er mér það þó ekkr
gjarnt. Ekki svo, að nokkur skap-
aður hlutur hafi gengið að mér, eða
eg verið í nokkrum vandræðum, nei
öðru nær, við búum ekki við ill kjör
hér Siglfirðingar, fyrir því er séð af
okkur sjálfum hverjum fyrir sig, og
— já — af öllum öðrum sem fyrir
okkur eiga að sjá. En svona var nú
skapið hjá mér, og mér er nær að
halda, þó eg viti það ekki með vissu,
eins og eg sagði áðan, að það hafi
verið svo hjá íleirum, og það mestu
stillingarmönnum, ræð eg það af
ýmsu sem eg heíi frétt — með
símanum skulum við segja — og
svo hafa hér verið með mesta móti
ósamlyndi í vetur útaf litlu, og hót-,
anir um málaferli hjá þeim sem fljót-
ir hafa orðið til stóryrða framar venju,
en svo séð að sér eins og góðu
fólki sæmir, þegar reiðin hefirverið
runnin. þetta er svo óvanalegt hér,
því sveitarvenja er, að taka með jafn-
aðar geði því sem að höndum ber,
nema helst þegar sannleikurinn hef-
ir verið sagður, því hann á ekki
upp á pallborðið hér framar en ann-
arstaðar í heiminum.
Má vera að kuldinn hafi orsakað
meiri noktun sannleikans í veturen
vant er.
Já, þetta með sannleikann. Fólk
þekkir hann ekki. Eg til dæmis rauk
upp á nef mér þegar eg frétti um
daginn að einn hreppsnefndar mað-
ur hefði sagt, að þeir, hreppsnefnd-
armenn, hefðu leyfi til að fara með
hreppsfé eftir eigin geðþótta, og
þegar þeirri spurningu varbeint að
honum hvort þeir mættu gefa af
hreppsfé til Péturs og Páls, þá svar-
aði hann: Já. Þetta gat eg í fyrstu
ekki álitið satt, og svo var um fleiri,
og hélt að maðurinn hefði fengið
brjálsemiskast, eitt af þeirri tegund,
sem á dönsku er kallað >íHöjheds-
vanvid,«' en svo fékk eg að vita
síðar að þetta var mantisins hjart-
ans samfæring og hann var tal-
inn »normal« af meðnefndarmönn-
um sínum, og eg er ekki svo Iög-
lesinn, að eg þori að bera á móti
þessum ummælum manns í þeirri
stöðu, það geta aðrir gert. En svona
er það, og það kenni eg kuidanum,
að eg fokreiddist, þegar eg heyrði
þessa — sem eg þá áleit —- blábera
flónsku úr manninum. Já, kuldinn
er slæmur. Eg er hræddur um að
hann raski öllu jaínvægi sálarinnar
hjá mörgum, og það jafnvel hjá
þeim, sem hafa reynst bjargfastir \
skoðunum sínum áður. Um eitthvert
los á rökréttri hugsun bera vott
þau ummæli eins Leyningsnefndar-
mannnsins, sem hafa frést, að hann
skuli svo lengi sem hann er í nefnd-
inni berjast á móti því eftir mætti,
að nokkur maður fái leyfi til að rista
torf í Leyningi, en hann skuli jafn-
framt sjálfur rista það af torfi þar
er hann þarfnist, en auðvitað borga
fyrir það.
Jæja, nú fer líklega bráðum að
hlýna, og þá kemst í samt lag alt,
sem raskast hefir í vetur í sálum
manna, er það gleðilegt að hugsa
til þess, því hér hefir ekki verið áð-
ur að venjast öðru en eining, friði
og kærleika, jafnt í orðum sein í
breytni, en í vetur hefir skotist úr
réttu horfi í stöku stað.
En hvernig fer nú ef sami kuldi
verður næsta vetur, og lítið um elds-
neyti? Ætli að þeSsi skapvonsku
sjúkdómur taki sig þá ekki upp aft-
ur og verði enn verri? Eg kvíði
fyrir því. Pá verður bágt að lifa.
Hvað á að gera til varnar gegn
eldsneytisleysinu og kuldanum og
skapvonskunni?
s. m.
Pegar Sterling fór frá Khöfn, var
svo mikill skortur á saumgarni þar,að
tvinni var seldur í álnatölu. Eng-
lendingar takmarka innflutning á
saufngarni til Danmerkur, og er það
mikið bygt á því, að í Danmörku
hafa verið saumaðir einkennisbún-
ingar handa þýskum ’nermönnum,
en það mun Englendingum hafa
virst óþarfi,
Blóð og gull.
—o—
»Manchester Ouardian« hefirgert
tilraun til að reikna saman það blóð
og gull sem farist hefir i stríðinu,
og hefir komist að eftirfylgjandi
niðurstöðu.
Fallnir eru úr Englandi og nýlend-
um þess 400 þús. manns. Frakk-
landi 1 milj. 300 þús. Rússlandi T1/^
milj. Pýskalandi 2a/2 milj. Austur-
ríki í3/4 milj. Tyrklandi 3/4 milj. ít-
alíu 200 þús. Belgíu, Bulgaríu, Ser-
bíu, Rúmeníu og Portúgal til sam-
ans 600 þús. í alt 93/4 milj. manna.
Tal þeirra sem særðir eru álíst vera
21/, sinnum meira, eða um 23þ/a
milj. Par af er ekki búist við að 12
milj. verði hæfar til herþjónustu
framar. "
Herteknir hermenn eru reiknaðir
4 milj. og af borgaralýð "1/i milj.
Beinn herkostnaður reiknast í mil-
jónum sterlingspunda þannig: Eng-
land 5500, Frakkl. 3000, Pýskaland
milli 4 og 5000, Austurríki 2500,
Rússl. 3050, Ítalía 1000, önnur lönd
sem taka þátt í stríðinu til samans
minst 1000. Petta verður til samans
21,500 milj. steriingspd., eða yfir
400,000 milj. kr.
Blaðið dregur útreikninga sína
saman á þennan hátt: Vígbúnir menn
49^2 niilj., drepnir 93/4 milj., særðir
23^2 niilj., þar af 12 milj. örkumla-
menn alla æfi, herteknir 4x/4 milj.
Beinn herkostnaður 400,000 milj.
króna, slit. og eyðileggingar yfir
21,600,000 milj. kr., sökt 9l/a milj.
tonna í skipurn.
Grein þessi er tekin eftir »Roms-
dalsposten« í sept. 1917, geta menn
gert sér í hugarlund, að mörg manns-
líf hafa farist síðan, og mikið gull
eyðst.
I sama þlaði stendur: Fréttaritari
sem dvelur á ítölsku vígstöðvunnm
skýrir frá því, að frá herlínu ítala
72
eg fái mér far með rafmagns sporvagninum sem þarna
kemur.«
Hann stökk uppá fram pall vagnins, og nokkrum mín-
útum síðar sté hann af honum á horninu á Brandonstræti.
»Klukkuna vantar 8 mínútur í 6, og vagn baronsins
getur ekki verið hér fyr en eftir 5 mínútur,« hugsaði hann.
Síðan gekk hann inn í veitingarhús beint á móti klæða-
verksmiðjunni, þar settist hann við glugga er vissi út að
götunni, og kveykti í vindlingsstubbnum og bað um whisky.
Litlu síðar sá hann baroninn ganga aftur á bak og á-
fram á götunni. Mr. Pemberton sat kyr við gluggann.
Hann vissi að hann var óþekkjanlegur. Whiskyinu hvolfdi
hann í sig, þó vont væri, í því var blásið í verksmiðjunni
og fólkið streymdi út.
Strax á eftir sá hann baroninn hraða sér fyrir gluggann;
hann flýtti sér að borga whiskyið og fór út.
Alt fór eins og kvöldið áður, þeir Mr. Pemberton og
baroninn eltu karlmanninn og kvenmanninn að húsdyrunum
í Furlongstræti, baroninn elti þau að götudyrunum eins og
hann ætlaði inn, en snéri þar við, og gekk eins og hálf-
hikandi fram á götuna aftur, tók síðan vagn, en Mr. Pem-
berton hélt heimleiðis.
Mr. Pemberton hugsaði margt á leiðinni heim. Hver
var meiningin með þessu ferðalagi baronsins? Var það karl-
maðurinn eða kvenmaðurinn sem hann vildi ná í? Skyldi
baroninn hafa séð stúlkuna einhversstaðar og langa til að
ná ástum hennar, en þyrði ekkert fyrir karlmanninum ? Hvernig
sem það væri hugsaði hann sér að gefast ekki upp, þó hann
þyrfti að elta baroninn á hverju kvöldi í heilt ár, skyldi hann
69
kominn roskinn herramaður með gullgleraugu og linan
flókahatt.
»Nú er eg tilbúinn,« sagði Mr. Pemberton og brosti.
Hann leit út um vagngluggann. »Við erum þá á St. Páls-
vegi, og það lítur út fyrir að við séum bráðum komnir alla
leið, því eg sé að vagn baronsins hægir á sér.«
Petta var rétt hjá Mr. Pemberton. Vagn baronsins stað-
næmdist þar sem mætast St. Pálsvegur og Yorkgata, baron-
inn steig út úr vagninum og skundaði inn í Brandonstræti,
það er mjótt stræti, standa þar ýmsar verksmiðjur.
Mr. Pemberton stökk útúr vagninum og snéri sér að
ökumanninum, sem hrökk saman af undrun, þegar hann í
staðinn fyrir kerlingarbjáifa, sem hafði stígið inn í vagninn,
sá roskinn karlmann koma út.
Mr. Pemberton gat ekki annað en brosað að undrun
mannsins, en tíminn var naumur, hann flýtti sér að segja
honum að mæta í Harthstræti morguninn eftir, og taka með
sér fataböggul þann er væri í vagninum, og áður en öku-
maðurinn hafði svarað þaut Mr. Pemberton á eftir baronin-
um inn í Brandonstræti. Hann náði brátt sjónar á baron-
inum, gekk nú baroninn í hægðum sínum.
»Nú erum við víst komnir á ákvörðunarstaðinn,« taut-
aði Mr. Pemberton. »En hvaða erindi á baroninn hér í sót-
ugu verksmiðju hverfinu?«
Pegar baroninn var kominn á enda strætisins, snéri hann
við og kom nú á móti Mr. Pemberton, sem hélt áfram, gengu
þeir hvor fram hjá öðrum.
í því gáfu verksmiðjuflauturnar til kynna að klukkan
væri sex, og vinnutíminn væri úti; fljótlega streymdu karlar,