Helgarpósturinn - 19.10.1979, Blaðsíða 11

—hgÍgarpásturinrL- Föstudagúr 19. október 1979
11
,,É:g hef skömm á málaralist — hún er yfirstéttarlist. Þa6 er hinsvegar
þjóhlegt aö vefa”. óskar Magnússon i stofu sinni að Garöstungu, innan-
um nokkur verk þeirra hjóna, sem prýöa hfbýlin.
reisti ég dálitinn skúr, en byggöi
siöan viö, og ég var sifellt að taka
húsinu tak, utan og innan. Undir
þaö siöasta voru formin oröin
ágæt, þótt húsiö væri lélegt. Viö
ræktuöum heilmikinn garö
kringum húsiö, meö heilum skógi
af trjám og stórum kálgarði.
Hann var partur af myndinni. Nú
trónir mynd af húsinu á Þjóö-
-Reykjavik er ágæt fyrir Krist
og englana hans, en fyrr færi ég
til helvltis en þangað, segir
Óskar ákveöinn. Ég lasta ekki
rafmagniö I verksmiöjum. Þar
getur þaö veriö gott. En þaö hefur
ekkert inná heimili aö gera. Þessi
ópersónulegu rafmagnstæki gera
oröiö alltfyrir fólk, og þaö er hætt
aö hafa samneyti hvert viö annaö,
Blómey viö stóra vefstólinn i Vefstofunni, þar sem þau halda til og
stunda vefnaö megin part vetrar.
minjasafninu og út um allan
heim.
— Hversvegna fluttiö þiö ykkur
hingaö inn á heiöi?
- Ég er aö gefa gott fordæmi. Þaö
er ekkert annaö aö gera en flýja
og nema land aö nýju, segir
Óskar. Viö vissum, aö viö yröum
aö vlkja úr „dýröinni” I Reykja-
vik, og ég sem er alinn upp á f jós-
lofti, haföi enga löngun til aö
lenda I hinni „löglegu dýrö”.
-Mér leist vel á þennan staö
hérna og byggöi þetta hús án þess
aö spyrja nokkurn um leyfi
heldur Óskar áfram. Húsiö sást
ekki frá gamla veginum, en þegar
nýi vegurinn var lagöur kom þaö I
ljós. Þá komst ég aö raun um, aö
tólf bændur I Arnessýslu eiga
þetta land, og ég sótti um leyfi
fyrir húsinu' Mér til undrunar
fékk ég þaö. „Ætli þú fáir ekki aö
vera á meðan enginn sækir um
lóöir hérna”, sagöi oddvitinn
þeirra.
Húsiö byggöi hann einn og án
allra nútlma hjálpartækja. Bar
allt byggingarefni, sem hann
þurfti, á sjálfum sér neöan frá
veginpm. Hluta af timbrinu I hús-
grindina fékk hann úr gömlum,
norskum sklöastökkpalli, sem lá
á hvolfi skammt frá. Þaö er ekki
aö tala um rafmagn þarna langt
frá mannabyggöum og vatn
veröur aö sækja i brunn spölkorn
frá húsinu.
-Viö vorum hérna á sumrin I
fimm ár. Eftir þaö stóð húsiö autt
I tvö ár vegna þess aö þeir voru I
svo miklu harki hjá Vegagerðinni
hérna fyrir neöan. Það var ólift
vegna mengunar af steinryki.
Núna höfum við búiö hér I fimm
ár samfleytt.
„Lasta ekki rafmagnið"
—Saknið þiö ekki rafmagnsins og
annarra þæginda, sem þiö heföuö
i Reykjavik?
segir Óskar og lltur út um
gluggann þar sem hrimaöir
móarnir á Hellisheiöinni blasa
viö. En ég er myrkhræddur út I
kjarnorkuna bætir hann viö
hugsi.
-Þaö þarf enginn aö vorkenna
okkur aö búa hérna, ég er alinn
upp á fjóslofti. Og heiöin er falleg,
sérstaklega á veturna, þegar
snjórinn er yfir öllu. A sumrin
rignir of mikiö.
-En ekki hefur þú dregiö þig
alveg til baka frá menningunni.
Þú vinnur stundum i Reykjavik.
—Já, ég hef lögheimili I
Reykjavik til þess aö geta unniö
þar. Ég hef alltaf unniö á sumrin
á eyrinni, ýmist hjá Rlkisskip eöa
Togaraútgeröinni. Ég sé enga
ástæöu til þess aö draga mig
alveg I hlé. Þaö er ótryggt meö
sölumennskuna á því sem viö
vefum, en á eyrinni veit maöur
hvaö dagurinn gefur af sér. Mér
finnst heldur engin ástæöa til aö
nota ekki þá möguleika sem
bjóöast til aö vinna.
„Hef dálæti á Sölva"
Það er kominn tlmi til aö halda
i bæinn, og þau ætla að fá að fljóta
meö. Ætlunin er aö lita á sýning-
una I Listmunahúsinu hjá honum
Knúti Bruun þar sem teppm
þeirra hanga viö hliöina á
myndum Sölva Helgasonar og
Isleifs Konráössonar.
- Ég hef alltaf haft dálæti á
Sölva, enda hef ég alltaf haft til-
hneigingu til aö hafa samúð meö
þeim, sem eru haföir fyrir rang-
indum, segir Óskar þegar viö
spyrjum hvort hann finni til ein-
hvers andlegs skyldleika meö
þeim ágæta manni, sem hann nú
er I félagi meö á sýningu.
— Ætli viö séum nokkuö andlega
skyldir, bætir hann viö. Hann var
flækingur, en þaö var ég aö
minnstakosti ekki. Ég er
hinsvegar sami einstaklings-
hyggjumaöurinn og Sölvi. Þaö
sést kannski best á þvi, aö þótt ég
yröi snemma marxisti gekk ég
aldrei I neinn flokk. Ég hef alla tíö
veriö tortrygginn á alla flokka.
— Hvaö hefur haft mest áhrif á
þig I listinni?
— Ég tel mig hafa oröið fyrir
áhrifum af sveitinni. Lands-
laginu. Ég var alla tlö frjáls og
gat gefiö hlutunum gaum og legið
i bókum. Þaö skapaöi hjá mér
allskonar hugmyndir, sem ég
ræktaöi meö mér. Þaö getur haft
sina galla og kosti aö fá aö ala sig
upp sjálfur, eins og ég fékk aö
gera, segir þessi aldraöi lista-
maöur, sem ekki hefur látiö
nútlmann kúga sig. Hefur alla tlö
gengið slnar eigin leiöir, án þess
nokkru sinni aö láta beygja sig
fyrir nútima samfélagi og byggöi
sinn eigin heiöarbæ á seinni hluta
tuttugustu aldar.
Ferðast á puttanum
Þau eru létt I spori bæöi hjónin
þegar viö göngum i áttina aö
bllnum, þrátt fyrir háan aldur.
Hann 85 ára, hún ári yngri. Og
þegar viö brunum I áttina til
Reykjavikur finnst mér næsta
ótrúlegt, aö þessi gamli maöur
skuli fara daglega til vinnu sinnar
á eyrinni alla þessa leiö.
— Blessaöur vertu, ég geri
bara svona, segir Óskar og réttir
upp vísifingur hægri handar. Þaö
er alltaf einhver sem stoppar og
tekur mig upp. Fólk er yfirleitt
afskaplega alúölegt.
Nú er hann farinn aö hugsa til
þess að hæta aö vinna aö sinni.
Þaö er komin sláturtlö, og tlma-
bært fyrir þau að fara aö draga aö
sér vistir til vetrarins. Eldiviö
þurfa þau llka aö flytja heim, og
þaö er erfiöast. Áöur fyrr skrapp
hann á hjólinu sinu niöur aö
Kolviöarhóli og fékk þar I eldinn.
Nú þurfa þau aö skrapa eldi-
viönum saman hingaö og þangað.
En þau eru hvergi bangin, og
innan skamms hefst veturinn hjá
þeim, með innisetum og vefnaöi
frá morgni til kvölds. Enginn
félagsskapur nema kettirnir niu,
og tvær geitur I kofa bakviö hús.
En þau vilja hafa þetta svona,
og þaö þarf enginn aö vorkenna
þeim. „Ég ber fyllstu viröingu
fyrir heimilinu. Þaö er miö-
punktur alls, og þar eiga allir aö
fá aö vera I friöi. En þau þurfa
ekki aö vera neinir herkastalar.
Og I listinni er ekki hægt annað en
vera einstaklingshyggjumaöur. 1
flestum öörum verkum vinna
menn saman I hópum. Ekki
listinni”, segir Óskar Magnússon,
bóndi og listamaöur aö Garös-
tungu á Hellisheiöi.
eftir Þorgrim Gestsson myndir: Friðþjófur
Ræktaðu garðinn þinn,
leiðbeiningar um trjárækt
eftir Hákon Bjarnason fyrrum skóg-
ræktarstjóra. Hér segir reyndasti skóg-
ræktarmaður landsins í skýru máli frá
ræktun og hirðingu trjágróðurs (
görðum og lýsir mörgum tugum trjá-
tegunda. Næsta ár verður ár trésins.
Nú er rétti tíminn fyrir ræktunarmenn
að hyggja að vorinu.
Leióbeiningar um plöntusöfnun
eftir Ágúst H. Bjarnason menntaskóla-
kennara. Leiðarvfsir handa þeim sem
vilja kynna sér plönturíkið. Hvernig er
best að safna plöntum? Og hvernig á
að búa um safnið? Nú er tlmi til að
ganga frá plöntum sumarsins.
Ómissandi handbók fyrir alla sem vilja
fást við slíka tómstundaiðju.
Dagvistarheimili,
geymsla eða uppeldisstaður
eftir sænska barnasálfræðinginn
Gunillu Ladberg. Guðrún Jónsdóttir
félagsráðgjafi þýddi. Bókin er byggð á
rannsókn á starfsemi dagvistarheimila
og samstarfi eða samstarfsleysi for-
eldra og starfsfólks. Þessi bók á erindi
til allra foreldra sem börn eiga á dag-
vistarheimilum.
Við erum saman,
um ungt fólk og kynlif.
Nýstárleg bók, tekin saman af sjö
norskum læknanemum og þýdd af
Guðsteini Þengilssyni lækni. Hispurs-
laus umfjöllun um ýmsar hliðar kynlffs
og kynhegðunar, prýdd mörgum mynd-
um. Tilvalin jafnt til skólanota og sem
almennt lestrarefni og umræðugrund-
völlur.
Inngangur að námstækni
fyrir unglinga og fullorðna.
■ Bók eftir norskan kennara og uppeldis-
fræðing, Per Dalin, þýdd af Jörundi
Hiimarssyni. Handhægt leiðbeiningar-
rit fyrir nemendur eldri og yngri, f skól-
um, á námskeiðum, við sjálfsnám og f
bréfaskólum. Hjálpartil að læra betur,
hraðar og af meira öryggi. Nýjung á
fslenskum bókamarkaði.
Hugmyndin að félagsvisindum
eftir breska heimspekikennarann Peter
Winch. Jónas Ólafsson þýddi. Bókin
fjallar um stöðu félagsvísinda gagn-
vart heimspeki og náttúruvfsindum.
Mjög umrætt og umdeilt rit meðal
fræðimanna. Fyrsta bókin f nýjum
flokki heimspekirita.
Þroskahömlun barna,
ellefu erindi, samin af jafnmörgum sér-
fræðingum. Bókin er gefin út á barna-
ári að tilhlutan Landssamtakanna
Þroskahjálpar. Margrét Margeirsdóttir
annaðist útgáfuna. Nauðsynleg bók
fyrir alla sem á einhvern hátt sinna
málefnum þroskaheftra eða vilja vita
deili á þeim.
Um iestrar- og skriftarörðugleika
eftir Kristinu Björk Gunnarsdóttur.
Kennslufræðileg ritgerð, gefin út I
flokki smárita Kennaraháskóla íslands
og Iðunnar. Nljög fróðleg athugun og
nauðsynleg öllum lestrarkennurum.
Að lokum minnum við á Stjórnskipun
íslands eftir Ólaf Jóhannesson. Önnur
útgáfa endurskoðuö f umsjá Gunnars
G. Schram. Sjálfsögð bók á borðum
allra sem vinna að stjórnsýslu.
Nýiar bækur
frá Iðunni