Saga - 2007, Blaðsíða 246

Andrew Welch, THE ROYAL NAVY IN THE COD WARS: BRITA IN
AND ICELAND IN CON FLICT 1958–1961, 1972–1973, 1975–1976. For -
mál ar eft ir Gu› mund Kjærne sted skip herra og James We ather all und ir -
a› mírál. Maritime books. Cornwall 2006. xii + 324 bls. Skrár og mynd -
ir ásamt tíma ás yfir at bur›i florska strí› anna.
fiorska strí› Breta og Ís lend inga hafa fram a› flessu ver i› nær ein göngu á
áhuga svi›i Ís lend inga og ekki a› ástæ›u lausu. Fyr ir fla› fyrsta skiptu flau
okk ur mun meira máli en Breta auk fless sem vi› bár um hinn efri skjöld
fleg ar upp var sta› i›. fiótt nokk u› hafi ver i› rit a› um florska strí› in á ensku
er fátt af flví eft ir Breta ef frá eru tald ar bla›a grein ar sem ur›u til í hita
leiks ins og svo op in ber ar heim ild ir, svo sem hvít bæk ur breskra rík is stjórna.
fia› eina, flar fyr ir utan, sem í hug ann kem ur er bók Sir Andrew Gilchrist
fiorska strí› og hvern ig á a› tapa fleim (1977), en Gilchrist var sendi herra Breta
á Ís landi á fyrstu miss er um 12 mílna deil unn ar.
Nú hef ur ver i› bætt úr flessu. Ári› 2006 kom út í Bret landi bók in The
Royal Navy in the Cod Wars eft ir Andrew Welch skip stjóra í flota henn ar há -
tign ar. Welch tók flátt í 50 mílna deil unni sem und ir for ingi og get ur flví tal -
a› út frá per sónu legri reynslu af átök un um. Eins og tit ill inn ber me› sér er
hér fjall a› um 12 mílna, 50 mílna og 200 mílna deil urn ar en fremst í bók inni
eru stutt ir yf ir lit skafl ar um sigl ing ar Breta til Ís lands í ald anna rás og fisk -
vei› ar fleirra á Ís lands mi› um, auk fless sem fjall a› er um al fljó› lega flró un
haf rétt ar mála. Welch sn‡r sér sí› an a› átök un um á mi› un um og rek ur flau
nokk u› ná kvæm lega frá degi til dags og sty›st eink um vi› heim ild ir frá
breska flot an um. Welch hef ur ekki vald á ís lensku flannig a› hann hef ur af
skilj an leg um ástæ› um ekki tök á a› n‡ta sér ís lensk ar heim ild ir nema flær
séu á ensku. fia› sk‡t ur flví skökku vi› a› hvergi kem ur fram a› hann noti
op in ber ar heim ild ir ís lenskra stjórn valda sem gefn ar voru út á ensku og
ættu flví a› vera hon um a› gengi leg ar. Né held ur vir› ist hann n‡ta heim -
ild ir frá bresk um stjórn völd um, svo sem ut an rík is- og land bún a› ar rá›u -
neyti, sem var› veitt ar eru í fijó› skjala safni Breta, National Archi ves, í Kew.
fiessi tak mark a›a heim ilda notk un ger ir frá sögn ina meira ein tóna en hún
hef›i or› i› ef net um hef›i ver i› ví› ar kasta› í heim ilda leit. fia› veg ur
nokk u› upp á móti a› Welch hef ur tek ist a› hafa uppi á ‡ms um per sónu -
leg um heim ild um frá bresk um sjóli› um sem fljón u›u á Ís lands mi› um,
dag bók um, bréf um og frá sögn um. Mik ill feng ur er a› flessu efni flví fla›
gef ur frá sögn inni ekki a› eins a›ra vídd en hin op in beru gögn flot ans, held -
ur er margt af flví brá› skemmti legt og sumt jafn vel spreng hlægi legt. Bók -
in er ríku lega mynd skreytt og gef ur fla› henni tví mæla laust auk i› gildi.
Aft ast eru svo ‡m iss kon ar skrár sem koma a› gó› um not um vi› rann sókn -
ir á florska strí› un um, svo sem upp l‡s ing ar um flau her skip sem flátt tóku
í átök un um, yf ir menn á fleim, út halds daga á Ís lands mi› um og marg hátt -
a› ar tækni leg ar upp l‡s ing ar. fiar er einnig a› finna skamm staf ana skrá sem
ritfregnir246
Saga haust 2007 nota:Saga haust 2004 - NOTA 11/19/07 4:33 PM Page 246