Morgunblaðið - 11.07.1950, Blaðsíða 7

| Þriðjudagur 11. júli 1950.
MORGV ISBLAÐIÐ
Fyrsto landsmót hestamannaíjelagannn á Þingvölluin
FYRIR OG UM síðustu helgi var
óslitinn straumur fólks að Þing-
yöllum. Fór það til að vera við-
statt fyrsta landsmót hestamanna
fjelaga, sem þar fór fram laug-
ardag og sunnudag. Sá var mun-
íurinn á þessari Þingvallasam-
komu og öðrum, sem þar hafa
verið haldnar, að nú var fólks-
straumurinn ekki aðeins í bifreið
um frá Reykjavík, heldur komu
menn úr öllum áttum niður á
Þingvelli — um Stíflisdal vestan
úr Kjós, um Botnsdal af Skaga,
úr Lundareykjadal frá Borgar-
firði. Svo komu hópar langleið-
is að yfir Kaldadal frá Húna-
vatns-, Skagafjarðar- og Eyja-
fjarðarsýslum og yfir Lyngdals-
heiði frá Suðurlandsundirlendi.
Þeir sem komu úr nærsveitum
voru flestir einir sjer, en úr fjar-
lægum sveitum skipuðu menn
sjer í hópa og sögðu mjer marg-
ir þeirra, að þessi ferð hefði
xninnt þá á frásagnir úr fornsög-
um af þingreið, ekki síst vegna
þess, að áætlunarstaður voru
sjálfir Þingvellir.
Yndisleg ferð á
gæðingum.
Veður var yfirleitt gott um
land allt s. 1. viku og má nærri
geta, að ferðalangarnir hafa notið
ferðalagsins vel í heiðskíru og
tæru fjallaloftinu, ríðandi gang-
fimum gæðingum. Voru hesta-
mennirnir allir sammála um hvað
slíkt ferðalag er hollara og frjáls-
ara en að sitja inni í þungu lofti
bifreiðanna. En þó varð þessi
ferð erfiðari fyrir það, að gaml-
ar reiðgötur á fjallvegum hafa
af áratuga brúkunarleysi faliið
saman og orðið grjóti orpnar.
Framþróun hrossarækt-
unar hjer.
Allur þessi mannfjöldi stefndi
nú til Þingvalla með hesta sína
til að taka þátt í fyrsta lands-
móti hestamannafjelaganna og
skal nú segja, hvernig það mót
er til komið.
Allir helstu gæðingar
landsins samankomnir
manna ekki síðri fyrir þessu at-
riði, enda sjálfsagt að hafa bæði
hestasýningar og kappreiðar. Við
sýningar er einkum gætt fegurð-
ar hestanna, en við kappreiðar
einkum hraða og þols.
Sýningar fóru fram á sýningar
velli við dómhring. Voru sýn-
ingarhestar sýndir hver fyrir sig,
riðið um dómhring ýmist á töiti,
eða þeir látnir grípa til
skeiðsins, og að lokum var
farið á þeim öllum nokkra
liringi. Söínuðust áhorfendur
mjög að þessu atriði, enda besta
tækifærið til að sjá úrvalið af
íslenskum hestum.
Stóðhestasýning.
Þar komu fram 23 stóðhestar.
Voru þeir dæmdir fyrir bygg-
ingu,- reiðhesthæfileika, hraða
og afkvæmi. Almenningi fannst
erfitt að gera upp á milli margra
hestanna, en dómnefnd ákvað að
1. verðlaun og Sleipnisbikarinn
skyldi fá Hreinn úr Skagafirði,
10 vetra, brúnn. Eigandi er Hann
es Stefánsson frá Þverá, Blöndu-
hlíð. Hannes sagði mjer að lítið
væri vitað um ætt Hreins. Hann
myndi vera undan rauðbiesótt-
um hesti frá Egg í Hegranesi og
grárri stóðhryssu frá Ríp. Hreinn
Ier fæddur hjá Jóni Björnssyni á
Sauðárkróki. Hannes bóndi sagð-
ist ekki vera i neinu hestamanna-
ið glæsilegur, ef þeir veita um, lýstu hestunum fyrir ahorf- fjelagi, en keypti Hrein þegar
Svala fjekk 1. verðlaun á hryssusýningunni. Hún er 9 vetra
af hinu kunna Kjalardalskyni í Borgarfjarðarsýslu. Eigandi
liennar Jón Jósefsson, bóndi að Núpi í Dölum er með hana.
hrossarækt sinni meiri athygli en
áður.
Hundruð hesta í girðingu
við Brúsastaði.
Á fimmtudag—föstudag voru
allir helstu hestamennirnir komn
ir á Þingvelli. Þeim dögum vörðu
þeir til að æfa og reyna gæðinga
sína, en þess á milli voru hest-
arnir geymdir í girðingu við
Brúsastaði. Skiptu hrossin, sem
þar voru hundruðum.
Á leirunum ofan við Þingvelli
hafði landssambandið látið gera
skeiðvöll og sýningarvöll og einn
endum. Var lýsing þeirra lifandi hann var þriggja vetra af Jóni.
og skemmtileg, svo allur almenn j g
ingur gat haft ánægju af.
Inn á milli fóru fram kapp- hann hestinn og hvatti Hannes
reiðar bæði í 250 metra skeiði jtil að sýna hann. Hreini var ekki
og 350 metra stökki. Var áhugi riðið suður á landsmótið, heldur
1. sumar, þegar H. J. Hólm-
járn var á ferð í Skagafirði, sá
Fyrsta hestamannafjelagíð hjer ig reist þar 30 metra langt tjald,
á landi, Fákur, var stofnað 1922.
Síðan hafa slík fjelög risið upp
víða um land og takmark þeirra
er að rækta hjer sem fullkomn-
, ast reiðhestakyn. Vissulega er ís-
lenski hesturinn annálaður víða
fyrir það, hve þolgóður reiðhest-
ur hann er og þó ef til vill sje
ekki hægt að segja, að hann jafn-
ist í öllu á við útlend hestakyn,
á hann vel við hjer á landi og
hefur til að bera eiginleika, sem
við getum verið hreykin af.
Þarf að rækta fram
góðu eiginleikana.
sem notað var sem hesthús.
Setning mótsins og lielstu
atriði.
Snemma morguns á laugardag
setti H. J. Hólmjárn mótið og
hjelt forsætisráðherra Steingrím-
ur Steinþórsson ræðu, þar sem
hann rakti sögu hrossaræktar og
hvers menn vonuðust af henni.
Síðan hófust atriði mótsins, sem
voru hin íjölbreyttustu, skipt nið
ur á báða dagana.
Fyrst ber að nefna hrossasýn-
ingar, sem mikið þótti til koma.
Þannig er þetta, enda þótt þægí voru þetta sýningar á stóð-
hestakyninu hafi ekki verið sýnd hestum, hryssum og góðhestum
ur sá sómi er skyldi. Sí og æ
hefur verið blandað saman kyni
reiðhesta og vagnhesta o. s. frv.
Úr þessum blendingi koma samt
oft framúrskaranúi reiðhestar.
Sýnir það að undir niðri búa
eiginleikar sem þarf að rækta og
fá betur fram og vinna hesta-
mannafjelögin víða um land að
því með að ala stóðhesta af bestu
ættum.
Fjelögin ákváðu í desember
s. 1. með stofnun landssambands
hestamannafjelaga að samstilla
átök sín í þessa átt og þar var
m. a. ákveðið að efna til lands-
móts í sumar til þess að bera
saman góðhesta og kynna mönn-
úm, hvar við erum á vegi stödd
í þessum efnum í dag.
Komnir víða af landinu.
Á þessu fyrsta landsmóti voru
sýndir og reyndir framúrskar-
andi hestar frá flestöllum sýslum
landsins, frá Skaftafellssýslum,
vestur og norður um land allt að
Eyjafjarðarsýslu og mun aldrei
fyrr hafa verið samankomið á
einum stað slíkt úrval hesta,
aldrei svo margir glæsilegir reið-
skjótar á einum stað. Ekki er
ólíklegt að landsmótið geti haft
mikil áhrif fyrir framtíðar
hrossarækt hjer, t. d. er sennilegt
að margir bændur hafi komið
þarna af forvitni og þá vafalaust
Ejeð, hve árangurinn getur orð-
og voru hestarnir dæmdir sam-
tímis eftir hæfileikum og útliti.
Gunnar Bjarnason, ráðunautur og
Eggert Jónsson frá Nautabúi, nú
bóndi í Kirkjubæ á Rangárvöll- i
Hjer sjást nokkrir helstu gæðingarnir. — Talið frá vinstri
Kópur frá Ártúni, Rang., knapi Magnús Gunnarsson, Höttur,
ættaður úr Skagafirði, sýndur á vegum Fáks, knapi Sigurður
Ólafsson, Þokki frá Sauðárkróki, knapi Pjetur Helgason. Þá
koma feðgamir Gormur og Stormur frá Hofi á Höfðaströnd,
knapar eru bræðurnir Pálmi .Tónsson og Jón Jónsson. Þá
Biesi af Sauðárkróki, knapi Árni Guðmundsson og að lokum
er Kópur frá Fitjakoti í Kjósarsýslu, knapi Þorgeir Jónsson,
Gufunesi.
var harin fluttur með vörubíl að
Þverfelli í Lundarreykjadal. Var
hann alveg jafngóður eftir þessa
erfiðu bílferð.
Nr. 2 varð Blakkur, svártur 10
vetra af Svaðastaðastofni úr
Skagafirði. Hestmannafjel. Fa::4
í Borgarfirði keypti hestinn á s.íl.
vetri af Jóhanni Sigurðssyni,
bónda á Úlfsstöðum í Skagafir&i.
Mikla athygli vöktu hin mörgu og
myndarlegu afkvæmi Blakks. 3.
varð Gáski, 10 vetra, svartur, aí
Skarð-Nasaætt. Þessi hesttir
vakti sjerstaka athygli fyrir það,
hve vel hann er taminn og ófæl-
inn, enda taminn af hinum al-
kunna hestamanni, Steinþóri
Gestssyni frá Hæli. Eigandi -'i*
Hestamannafjelagið Smári í Ár-
nessýslu. Fjórði var Skuggi, 13.
vetra, dökkjarpur af Hornafjarð-
arkyni. Þessi hestur fjekk 1. verð
laun á landbúnaðarsýnángurmi
1948. Eigandi Hestamannafjelag-
ið Faxi, Borgarnesi. Ari Guð-
mund.sson, verkstjóri í Borgar-
nesi var með hestinn. Fimti var‘3
Nökkvi, 9 vetra, rauðjarpur frá
Hornafírði. Eigandi hrossakyn-
bótabúið á Hólum í Hjaltadal
Hr y ssusýningin.
Þar komu fram nærri 30 hryss-
ur. Fyrstu verðlaun fjekk Svaln,
9 vetra, ljósgrá, lágvaxin, fædá
á Hamri í Mýrasýslu. Önnur
varð Hrönn, 8 vetra, eigandi Pá
Jónsson, Selfossi, 3) Þriðju verð-
laun Fluga, 14 vetra úr Eyjafirði,
4) Drottning, 19 vetra, dóttir
Nasa frá Skarði. Eigandi Þor-
geir Jónsson, Gufunesi. 5. Gígja,
af Svaðastaðaætt, 6 vetra, eig-
andi Óli M. ísaksson, Reykavik.
Góðbestasýning.
Þar komu fram 26 gæðingar,
reiðhestar á ýmsum aldri. Má
segja, að Skagfirðingar hafi þar
unnið fimmfaldan sigur, því að
fimm fremstu hestarnir voru all-
ir úr Skagafirði, af Svaðastaða-
kyni. 1. verðl. fjekk Stjarni, 9. v.,
eigandi Viggó Eyjólfsson, Rvík.
2) Blesi, 7 v. eigandi Árni Guð-
mundsson, Sauðárkróki. 3. Gyll-
ir, 10. v. eigandi Óli M. ísaksson,
Rvík. 4. Stormur, 14 v., eigandi
Jón Jónson, bóndi að Hofi á
Höfðaströnd. 5. Roði, 10 v., eig-
andi Sigurður Arnalds, Rvík.
Þarna voru einnig sýndir þrír
einskonar heiðursforsetar, þeir
Logi, Randver og Neisti. Sá fyrsM
þeirra er 19 vetra en hinir 18. —
Eru þetta víðfrægir hestar og þó
að þeim sje nú farið að hnignil
fyrir aldurs sakir var aðdáanlegt
að sjá, hve gangur þeirra er eraá
mjúkur og fagur.
V1
Kappreiðarnar
Keppt var bæði í 250 m. skeiðfr
og 350 m. stökki. 1. verðl í skeiðl
skyldu þó ekki veitt, nema tím-
inn væri undir 24 sek. og eklÁ
í stökki, nema tíminn væri und-
ir 26 sek. Enginn nógu góður á«
rangur náðist í skeiði enda var
völlurinn þungur á kafla, mosa-
kemba í honum. Fyrstu hestarnir
í báðum þessum greinum vor»
eign Þorgeirs Jónssonar í Gufu-
nesi. Mun hann þannig hafa
fengið í verðlaun samtals 4500
krónur.
Þorgeir Jónsson Gufunesi átti fyrsta hest bæði í skeiði og stökki. Nasi t. v. er sonur Perlu,
sem var dóttir Nasa í Skarði .Hann sigraði í skeiðinu og var Þorgeir sjálfur knapi. T stökk-
ina sigraði Gnýfari t. h. Móðir hans var Ör, kunn veðreiðahryssa. Knapi var Þóra, dóttir Þor-
geirs í Gufunesi. — (ÓI. K. M. tók myndirnar). '
250 m. skeið
Fyrstur varð Nasi, dóttursonur
Nasa frá Skarði, á 25,9 sek. Þor-
geir í Gufunesi var sjálfuf
knapi. 2) Ljettir, á 26,4 sek. Eig-
andi er Jón í Varmadal, Mosfellf?
sveit. bróðir Þorgeirs. 3) Svala
á 26.6 sek. Eigandi Jón Jósefsson,
Núpi, Dalasýslu. Svala fjekk
einnig fyrstu verðlaun á hryssu-
sýningunni.
350 m. stökk'
Fyrstur varð Gnýfari, ættaður
úr. Dalasýslu, á 25,9 sek. Eigandi
er Þorgeir í Gufunesi, en dóttir
hans, Þ'óra var knapi. 2) StíganitiH-
á 26,1 sek., eígandi og knapi Vje-
dís Bjarnadöttir á Laugarvatni.
3) Drottning á 26,4 sek., eigandt
Jón Jósefsson, Núpi, Dalasýslu.
Annars komu Rangæingar á ó-
Fraxnh. á bls. 8, j