Morgunblaðið - 13.06.1995, Blaðsíða 8

8 ÞRIÐJUDAGUR 13. JÚNÍ 1995
MORGUNBLAÐIÐ
FRÉTTIR
Áfram, ráðherra
"G MUKJD-
Þér er óhætt að halla þér áfram á þitt græna eyra, þetta er bara sami brandarinn og
við notuðum á síðasta kjörtímabili.
Jón Steinar Gunnlaugsson lögmaður
Skaðabótalögum
breytt í haust
ÓSK allsheijarnefndar Alþingis um
að Gestur Jónsson, hrl., og Gunn-
laugur Claessen, hæstaréttardómari,
skoði að nýju athugun sína á skaða-
bótaiögunum felur að mati Jóns
Steinars Gunnlaugssonar, hæsta-
réttarlögmanns, í sér ákvörðun um
að flytja frumvarp til lagfæringar á
skaðabótalögunum strax í haust.
Jón Steinar telur óhjákvæmanlegt
annað, miðað við nýlegan hæstarétt-
ardóm, en að tvímenningarnir kom-
ist að þeirri niðurstöðu að enn þurfi
að hækka margföldunarstuðui bót-
anna miðað við fyrri athugun.
Fimm lögfræðingar gerðu athuga-
semd við skaðabótalögin þegar þau
tóku gildi árið 1993 á þeim forsend-
um að lögin mæltu ekki fyrir fullum
slysabótum. Allsheijarnefnd Alþingis
fékk þriggja manna nefnd til að
kanna ábendinguna og lagði meiri-
hluti hennar til að margföldunarstuð-
ullinn yrði hækkaður úr 7,5 í 10.
Andlát
INGIBJORG
J ÓH ANN SDÓTTIR
INGIBJÖRG Jóhanns-
dóttir hússtjómar-
kennari lést föstudag-
inn 9. júní sl., níræð
að aldri.
Ingibjörg fæddist á
Löngumýri í Skaga-
firði þann 1. júní árið
1905, dóttir hjónanna
Siguriaugar Ólafsdótt-
ur og Jóhanns Sigurðs-
sonar bónda á Löngu-
mýri. Hún iauk hús-
stjómamámskeiði frá
kvennaskólanum í
Reykjavík árið 1927 óg
garðyrkjunámskeiðum
1930 og 1936. Ingi-
björg lauk kennaraprófi árið 1936.
Arið 1938 fór hún í námsferð til
Noregs og Svíþjóðar og heimsótti þar
bamaskóla og húsmæðraskóla og
dvaldi við nám í húsmæðrakenna-
raskóla í Noregi. Árið 1954 fór hún
til Danmerkur og Þýskalands á kenn-
aranámskeið og sótti einnig húsmæð-
raskóia.
Þegar heim kom gerðist Ingibjörg
kennari í Norðurárdal veturinn 1936
- 1937. Hún varð
skólastjóri við hús-
mæðraskólann á Stað-
arfelli árið 1937 en
árið 1944 lét hún þar
af störfum og stofnaði
húsmæðraskólann á
Löngumýri sama ár og
sat þar skólastjóri til
ársins 1967. Á Löngu-
mýri hélt hún sum-
arnámskeið fyrir stúlk-
ur 1955 og 1956 og
var forstöðumaður fyr-
ir barnaheimili RKI á
Staðarfelli eitt sumar
og á Löngumýri átta
sumur. Ingibjörg var
formaður skógræktarfélags Skag-
fírðinga í sjö ár og formaður Kvenfé-
lags Seyluhrepps um skeið. Hún var
einnig gjaldkeri kvenfélagasam-
bands Skagafjarðar um tíma.
Ingibjörg flutti til Reykjavíkur
árið 1967 og lét sér alla tíð annt um
uppeldis- og skólamál og ritaði grein-
ar í blöð og tímarit þess efnis á efri
árum. Ingibjörg var ógift og barn-
laus.
Nú hefur allsheijarnefnd óskað
eftir því að meirihluti nefndarinnar,
Gestur Jónsson, hrl., og Gunnlaugur
Claessen, hæstaréttardómari, taki
að nýju til skoðunar fyrri athugun.
Tekið ofan fyrir
allsherjarnefnd
Jón Steinar Gunnlaugsson,
hæstaréttarlögmaður og einn áður-
nefndra fimmenninga, sagði að í ósk
allsheijarnefndar væri falin ákvörð-
un um að bregðast við athugasemd
lögmannanna. Hann sagðist taka
ofan fyrir allsherjarnefnd. „Ekki síst
formanni nefndarinnar Sólveigu Pét-
ursdóttir fyrir að láta ekki karp um
aukaatriði villa sér sýn en ráðast
frekar í að gera þær réttarúrbætur
sem nauðsynlegar eru. Með þessu
sýnir hún að hún vill framar öðru
gæta þeirra almannahagsmuna sem
henni hefur verið trúað fyrir."
Enn hærri stuðull
Jón Steinar kvað óhjákvæmilegt
að tvímenningarnir kæmust að því
að hækka þyrfti margföldunarstuð-
ulinn enn meir. „Nefndin komst að
því að stuðullinn ætti að hækka upp
í 10. í þeirri niðurstöðu reiknuðu
þeir með, rétt eins og við þegar við
gerðum okkar athugasemdir, að
framtíðarávöxtun svona bóta væri
6% en það hafði Hæstiréttur notað
í dómum. Þessari forsendu breytti
Hæstiréttur í dómi 30. mars síðast-
liðnum og taldi að framtíðarávöxtun
bótanna ætti að vera 4,5%. Þetta
þýðir að bætur hækka verulega.
Þarna cr gert ráð fyrir því að þetta
komi til viðbótar inní þeirra athugun
sem óhjákvæmiiega hiýtur að þýða
að þeir leggi til að stuðullinn verði
hærri en 10. Hversu miklu hærri
veit ég ekki. Hann getur orðið 12,
13 sem dæmi,“ sagði hann. Hann
minnti á að fyrir utan bótafjárhæðir
væru nokkrir minniháttar annmark-
ar á lögunum sem vonandi yrðu iag-
færðir í leiðinni.
Ráðstefna Skotveiðifélags Islands
Skotveiðar í nú-
tíma samfélagi
Ólafur Karvel Pálsson
SKOTVEIÐIFÉLAG
íslands stóð fyrir ráð-
stefnu um síðustu
helgi undir yfírskriftinni
„Skotveiðar í nútíma
samfélagi". Rætt var um
skotveiðar á breiðum
grundvelli og til þess
fengnir fulltrúar flestrá
stjórnmálaflokka, Bænda-
samtaka íslands, Land-
verndar og loks skotveiði-
manna sjálfra.
„Starfsemi félagsins
hefur aukist mjög undan-
farin ár,“ segir Olafur Kar-
vel Pálsson, formaður skot-
veiðifélagsins, en hann var
á meðal þeirra sem héldu
erindi á ráðstefnunni. Hann
segir að þar hafi lög um
fuglavernd og fuglafriðun,
sem voru sett í fyrra, vegið
þungt á metunum. Þá hafi
skotveiðimenn gert sér
grein fyrir því að þeir yrðu
að taka höndum saman til að öðl-
ast hljómgrunn, ekki aðeins á Al-
þingi heldur líka meðal embættis-
manna. '
„Þetta kom skýrt fram þegar
við stóðum fyrir sambærilegri ráð-
stefnu um ijúpnaveiðar í fyrra,“
segir Ólafur. „Hún hafði veruleg
áhrif og í kjölfarið tókst meðal
annars að koma í veg fyrir þau
áform að stytta ijúpnaveiðitímann
að hausti."
Það kom fram í máli þínu á
ráðstefnunni að Skotveiðifélag ís-
lands var stofnað árið 1978 vegna
átaka um landréttarmál eða rétt-
inn til að ganga um afrétti, a 1-
menning og ríkisjarðir til veiða.
Hefur eitthvað þokast í þeim mál-
um?
„Þrátt fyrir ítrekaða gagnrýni
á stefnu stjórnvalda í þessum efn-
um hefur okkur miðað lítið áfram.
Þeir stjórnmálamenn sem voru á
ráðstefnunni tóku hins vegar vel
í að greiða fyrir aðgangi almenn-
ings að ríkisjörðum, hvað svo sem
það þýðir. Þá var það jákvætt
þegar Hrafnkell Karlsson, vara-
formaður Bændasamtakanna
stakk upp á að bændur og skot-
veiðimenn ynnu saman að því að
finna lausnir á þessum málum.
Er þá að takast sátt milli bænda
og skotveiðimanna?
Bændum og skotveiðimönnum
kemur ágætlega saman. Við fáum
oft leyfi til að veiða gæsir og í
sumum tilfellum ijúpur á þeirra
heimalöndum. Það hefur verið
vandræðalaust af beggja hálfu í
iangfiestum tilvikum, þótt auðvit-
að séu alltaf svartir sauðir innan
um.
Hvernig var málatilbúnaði ykk-
ar í landréttarmálum tekið á ráð-
stefnunni?
Mér finnst athyglisvert að
stjórnmálaflokkarnir virðast ekki
hafa markað sér stefnu
í útivistar- og land-
réttamálum. Það eru
um fimm þúsund lan-
deigendur á íslandi,
sem er aðeins lítill hluti
þjóðarinnar, og spurningin er sú
hvort aðrir eigi ekki að hafa rétt
til að njóta útivistar í náttúru
landsins. Að mínu mati er löggjöf-
in löngu stöðnuð og byggir á þjóð-
félagsskipan _sem ekki er lengur
til staðar. Á íslandi er ekki lengur
bændasamfélag, en samt hefur
saklaus notkunarréttur minnkað
með árunum og það er verið að
njörva niður einkaeignasamfélag
á náttúru landsins.
Hvaða kröfur eru það sem þið
setjið helst á oddinn?
Við viljum að réttur manna til
að veiða á afréttum og aðgangur
að ríkisjörðum verði miklu sterk-
Ólafur Karvel Pálsson vinnur
sem fiskifræðingur hjá Haf-
rannsóknastofnun og var kjör-
inn formaður Skotveiðifélags
íslands árið 1994. Hann ólst
upp á Isafirði og lauk stúdents-
prófi frá Menntaskólanum á
Akureyri árið 1966. Þá útskrif-
aðist hann sem fiskifræðingur
frá Háskólanum í Kiel árið
1972. Hann er kvæntur Svand-
ísi Bjarnadóttur og þau eiga
tvær dætur.
ari. Ríkið á átta hundruð jarðir
og við viijum gera samning við
ríkisvaldið um afnot af einhverri
þessara jarða. Það er fyrsta skref-
ið. Þá eiga menn að fá meira svig-
rúm til að velja vopn sem þeir
telja. henta sér best.
Á móti kæmu auknar kröfur til
skotveiðimanna, sem fælust til
dæmis í aukinni þjáifun og fræðslu
skotveiðimanna, en þess er vissu-
lega þörf. Hins vegar má spyija
á móti hvort ekki sé eðlilegt að
ríkið styðji við bakið á þessari
útiíþrótt eins og öðrum og taki
þátt í að reisa og reka æfinga-
svæði. Það mætti til dæmis vera
eitthvað í líkingu við þá aðstoð
sem skíðamenn fá, en þeir greiða
auðvitað ekki raunvirði fyrir þá
aðstöðu sem þeir fá, til dæmis í
Bláflöllum.
Eru veiðimenn sáttir við veiði-
kortin sem tekin voru upp í síð-
asta mánuði?
Við erum mjög sáttir við þann
hluta sem snýr að upplýsingaöflun
og rannsóknum og munum taka
heilshugar þátt í því að leggja
okkar af mörkum til þeirrar vinnu.
Við höfum til dæmis tekið þátt í
talningu og merkingu á íjúpum.
Hvað líður veiðigjaldinu höfum við
ákveðnar efasemdir um réttmæti
þess. Þetta er aðeins
viðbót við önnur gjöld
sem skotveiðimenn
þurfa að standa straum
af til ríkisins og þótt
upphæðin eigi að renna
til aukinna rannsókna, eigum við
eftir að sjá að framlög ríkisins
minnki ekki á móti.
Er ekki eðlilegt að áhugamenn
um skotveiði taki þátt í kostnaði
þar að lútandi?
Það teljum við ekki. Við leggj-
um okkar af mörkum sem skatt-
borgarar og við erum tilbúnir að
ieggja fram fé og fyrirhöfn, en
okkur finnst ekki eðlilegt að við
þurfum að borga fyrir rannsókn-
irnar sérstaklega. Mér finnst það
líka vera hluti af menningarstarfi
hverrar þjóðar, sem vill rísa undir
því nafni, að standa undir öflugu
rannsóknastarfi á náttúruríkinu.
Ríkið styðji
þessa íþrótt
sem aðrar