Lögberg - 27.09.1928, Blaðsíða 1

41. ARGANGUR
WINNIPEG, MAN., FIMTUDAGINN 27. SEPTEMBER 1928
NÚMER 39
Helztu heims-fréttir
Canada
Á þriðjudaginn í vikunni sem
leið fluttu bændurnir í Sléttufylkj-
unum til markaðar 10,340,566 mæla
af hveiti og öðrum kortnegundum.
Er það miklu meira en dæmi eru
til nokkurn tíma áður, á einum
degi.
* * *
Byrjað verður nú um mánaða-
mótin, að borga ellistyrkinn í
Manitoba, eins og fyr hefir verið
getið hér í blaðinu. Alls hafa bor-
ist um þrjú þúsund umsójtnir, en
'þeir, sem styrkinn fá í þetta sinn,
eru þó ekki nema um seytján
hundruð. Þær umsóknir, sem
vísað hefir verið algerlega frá,
eru samt ekki rhargar, en margar
þeirra eru ekki algerlega full-
komnar, eða sanna ekki fullkom-
lega, að umsækjandi eigi heimt-
ingu á styhknum samkvæmt elli-
styrkslögunum. Sjálfsagt verða
margar þeirra samþyktar síðar,
þegar frekari upplýsingar þeim
viðvíkjandi fást. Gamla fólkið,
sem ekki fær sína tuttugu dali í
þetta sinn, skyldi því ekki kvíða
að svo stöddu, því margar um-
sóknirnar hafa enn ekki verið af-
greiddar að fullu, samþyktar eða
vísað frá
* * ■*•
“Af öllum þeim löndum, sem eg
hefi enn komið til, er Canada hið
æskilegasta , til að fara til, sér til
hvíldar og hressingar,” sagði Hon.
J. Ramsay MacDonald, þegar hann
kom heim úr ferðalagi sínu um
þetta land. Hann sagðist nú
nauraast hafa kannast við ýmsa
staði i Canada, þar sem hann
hefði komið fyrir rúmum 20 ár-
um, svo mikil væri breytingin
orðin og sú breyting væri öll til
batnaðar.
* * <•
Lady Willingdon, landstjórafrú,
lagði á stað ástamt föruneyti sínu
til Englands um síðustu helgi, og
býst við að koma aftur til Canada
fyrir miðjan nóvembermánuð.
* * *
Hinn 25 apríl í vor hvarf fimm
ára gömul stúlka, Julia Johnson,
frá heimi-li foreldra sinna, 138
Austin Str, Winnipeg. Enn hefir
ekkert fundist og ekkert til henn-
ar spurst. Bærinn hét $150 hverj-
um þeim, sem fyndi barnið eða
gæfi upplýsingar, sem leiddu til
þess að það fyndist. Foreldrarn-
ir hétu $50 og blaðið Tribune
$500. Nú hefir fylkisstjórnin
heitið $500 hverjum þeim, sem
kynni að finna litlu stúlkuna eða
gefur upplýsingar um það, hvar
hún sé niður komin.
* * *
Sir William Clark, hinn nýi
sendiherra (high commissioner)
Breta í Canada, kom til Ottawa á
laugardagskveldið í síðustu viku,
með konu sinni og dætrum tveim-
ur. Þetta er nýtt em'bætti og Sir
William fyrsti maðurinn, sem það
skipar. Hingað til hefir land-
stjórinn verið eini brezki fulltrú-
inn hér í landi, en á hann ber að
líta sem fulltrúa konungsins, en
ekki stjórnarinnar brezku. Þessi
æmbættismaður er því nýr millilið-
ur milli stjórnarinnar í London
■og stjórnarinnar í Ottawa. Þess
verður nú vafalaust ekki langt að
T>íða, að margar fleiri þjóðir, held-
ur en Bandaríkjamenn og Bretar,
hafi sína sendiherra í Ottawa, og
stendur til, að Frakkar og Japan-
ar skipi þar sendiherra irtnan
skamms.
* * *
Alberta fylki hefir selt allar
járnbrautir sínar, E. D. and B. C.
Central Canada og Alberta and
Great Waterways, C. P. R. félag-
inu, fyrir tuttugu og sex miljónir
dala. Er fylkisstjórnin í Alb'erta
mjög ánægð með þessa sölu og lít-
ur svo á, að hún hafi fengið sann-
gjarnt verð fyrir járnbrautir sín-
ar og að fylkið losni með þessu
við mikla útgjaldabyrði og hag
íylkisins sé að öllu leyti betur
borgið með því að selja braut-
irnar, heldur en að hafa þær sjálft.
Canadian National kerfinu er gef-
inn kostur á að taka þátt í kaup-
um þessum til helminga við C.P.R.
fél., en segja verður það til þess
fyrir næstu áramót, hvort að vill
það eða ekki. Margir líta svo á,
að þetta verði til þess að bæta
mjög samgöngur í fylkinu, sér-
staklega hvað snertir Peace Riv-
er héraðið.
Bretland.
Þrátt fyrir það, að enn er talað
um atvinnubrest á Bretlandi og
hefir verið nú lengi, þá er því þó
haldið fram, að atvinnuvegirnir
séu þar nú í betra lagi heldur en
þeir hafa verið í síðast liðin tíu
ár. Er það meðal annars til fært,
að þeir, sem lítið eða ekkert geta
fengið að gera, séu nú töluvert
færri heldur en verið hefir lengi,
þó margir séu enn vinnulausir.
Annað er það, að nú er nokkurn
veginn friður í iðnaðarmálunum,
ekki þessi endalausu verkföll og ó-
friður, sem átt hafa sér stað á
undanförnum árum. Veðrátta
hefir verið einstaklega hagstæð í
sumar og uppskera um alt Iand-
ið ágæti. Sumar iðnaðargreinar
hafa tekið miklum framförum, sér-
staklega bílagerð. En það sem
mestu þykir Valda, er það, að nú
sé fólkið vonbetra og öruggara
heldur en það hefir verið i mörg
undanfarin ár.
* * *
Lady Byng, fyrverandi land-
stjórafrú í Canada, hefir orðið
fyrir því happi, að stórauðugur,
grídkur kaupmaður, hefir arfleitt
hana að $3,750,000.
i---------------------
Bandaríkin.
Um tvö þúsund skólasveinar og
skólastúlkur í miðskóla einum í
Chicago, gengu út úr skólanum
einn daginn fyrir skömmu og neit-
uðu þverlega að eiga nokkuð meira
við nám þar. Var ástæðan sú, að
25i negrar voru teknir inn í skól-
ann í einu frá öðrum skóla. út af
þessu verð töluvert þras, svo að
lögreglan varð að skerast í leik-
inn og stilla til friðar.
* * *
Fellibylur og flóð hafa enn vald-
ið afar miklu tjóni á Florida skag-
anum. Það var hinn 16. þ.m., sem
þetta kom fyrir. Fyrstux fréttirn-
ar gerðu ekki mikið úr mann-
tjóninu, en eftir því sem lengra
líður, er það betur og betur að
koma í Ijós, að manntjónið hefir
orðið ákaflega mikið. Síðustu
fréttir segja, að þeir sem farist
hafi, séu að minsta kosti 2,200 og
geti vel verið, að þeir séu fleiri.
* * *
Hoover forsetaefni hefir lýst
yfir því í einni af ræðum sínum,
að hans flokkur ætlaði sér að
vernda verkalýðinn, sjá svo um,
að verkafólkið hefði nóg fyrir sig
og gera skortinn útlægan, með því
að haga svo til, að alt vinnufært
fólk gæti haft nægilega atvinnu.
Smith forsetaefni leggur þar á
móti mesta alúð við bændurna og
segir, að úrlausnin á því vanda-
máli, að bæta verulega hag þeirra
sé sú, að sjá um að þeir fái gott
verð fyrir það, sem þeir' fram-
leiða og telur það vel mögulegt.
* * *
Búist er við, að Byrd leiðangur-
inn til suður heimskautsins, muni
kosta svo sem eina miljón dala.
Hefir Byrd fengið $237,000 í pen-
inum til fararinnar og $435,000 í
ýmsu öðru, er til fararinnar þarf,
alt gefins. Það er gert ráð fyrir,
að leiðangurinn standi yfir í tvö
ár og hafa þeir félagar tvö skip,
uCity of New York” og “The Chel-
sea”. Laun þeirra, sem þátt taka
í þessum leiðangri, eru áætluð um
$90,000 í tvö ár.
Canada framtíðarlandið.
Víðáttumikil flæmi í Alberta,
einkum í suður og suðaustur hlut-
anum, eru því nær skóglaus, eða
skógurinn þá svo smáger, að lítt
hæfur getur talist til húsagerðar.
Talsvert er þar þó um allhátt
kjarr sumstaðar, er veitir búpen-
ingi sæmilegt skjól. Með fram
ánum, er aftur á móti víða tals-
verður skógur, einkum greni. í
hinum norðlægari héruðum fylk-
isins er timburtekja mikil og góð.
iSkóglendi það, er mesta hefir
timburtekjuna, er um 5,160.000
ekrur að ummáli og er gizkað á,
að timbur á þeirri spildu muni
nema nálægt 21,000,000,000 feta.
Aðaltimburtegundirnar, er fram-
leiddar eru, sem verzlunarvara
eru greni, birki, fura, tamarac
og willow (víðir). — Mest er um
timburtekju, í Crow’s Nest héruð-
unum, með fram >01d Man ánni í
Porcupine hæðunum, einnig við
River, Red Deer, Athabaska, Sas-
katchewan, Brazeau, Pembina og
Macleod. — Ganga má út frá því
sem gefnu, að í hinum norðlægari
héruðum muni timburtekjan auk-
ast mjög, er fram líða stundir, og
fleira fólk tekur sér (þar bólfestu.
S!ú deild sambandsstjórnarinn-
ar, er annast um eftirlit með skóg-
um, hefir í vörslu inni víðáttu-
mikið skógflæmi. Er þar gætt
sérstakrar varúðar, að því er
eldshættu snertir, og ströngum
fyrimælum fylgt í sambandi við
beit og grisjun. Þessi eru aðal-
svæðin, sem stjórnin hefir eftir-
lit með: Crow’s Nest, Bow River,
Clearwater, Brazeau, Cooking
Lake, Athabaska og Lesser Slave.
Réttindi til timburtekju á stððv-
um þessum, eru seld við opin-
beru uppboði á skrifstofu umboðs- i
manns Sambandsstjórnarinnar í
umdæmi því, sem um er að ræða.
Fiskiveiðarí Alberta fylki, eru
all - þýðingarmikill atvinnuvegur,
Er þar mikið um fiskigöngur,
bæði í fljótum og stöðuvötnum.
Megin-veiðistöðvarnar eru í efri
hluta miðfylkisins og í norður-
hlutanum. Er þar mest um hvít-
fisk, pike, pickerel, tulibee og
gullaugu. Silungsveiði er að eins
í fáum vötnum fylkisins.
Mikið ,er um dýraveiðar og loð-
skinnavöru í Alberta fylki, og
hefir fjöldi manna austan um haf
fluzt þangað, til að njóta góðs
af þeirri auðlegð. Upphaflega
voru þar víða smáar vöruskifta-
stöðvar, er keyptu loðvöru í stað
annars varnings. Mest eru það
þó Indíánar og kynblendingar, er
dýraveiðar stunda, er það í flest-
um tilfellum þeirra aðal at-
vinnugrein. Er áætlað, að loð-
skinna framleiðsla fylkisins, nemi
árlega hátt á fjórðu miljón dala.
Algengustu dýrategundir, sem
sózt er eftir sökum dýrmætra
felda, eru muskrat, refir, mar-
ten, bifur, fisher og lynx. Er mest
af þessum dýrum í hinum norð-
lægari héruðum fylkisins. Af öðr-
um dýrategundum, sem veiddar
eru og dreifðar meira um fylkið,
má nefna timburúlf, refinn, sléttu-
úlfinn, wolverine, svarta, brúna
og gráýrótta birni, weasel, skunk
og badger.
Svo að segja allar tegundir
hinna stærri dýra, sem sózt er
eftir til veiða, er að finna í fjalla-
héruðunum, milli International
Boundary og Smoky River, að
undanteknum buffolos og antilóp-
um. Allmikið af villifé og villi-
geitum, er að finna kringum Pin-
cher Creek, Banff og Jasper.
Banff og Jasper liggja innan
vébanda svæða þeirra, er Dom-
ion Parks nefnast, og eru veiðar
þar því bannaðar, en frá stöðvum
þessum leggur fjöldi manna ár-
lega upp í veiðifarir. í hæðunum
með fram Athabaska ánni er
krökt af alls konar dýrum. Einnig
ermikið af dýrum í skógarbeltun-
um beggja megin Saskatchewan-
árinnar hinnar nyrðri. — Mesti
sægur músdýra hefst við í skóg-
arbeltunum og er mikið veitt af
þeim. Á fjall-lendinu norðan við
Jasper Park, er talsvert af Cari-
bou dýrum og yfirleitt á svæðun-
um norðan og vestan við Saskat-
chewan ána. Antilópar hafa og
fundist með fram Canadian Paci-
fic járnbrautinni, um hundrað
mílur austur af Calgary.
Fuglaveiði er mikil hvarvetna
í fylkinu. Er þar einkum mikið
um anda og gæsaveiði. Við Less-
er Salve og Athabaska vötnin, er
slík veiði mjög alment stunduð og
með bezta árangri.
Veiðilöggjöf fylkisins bannar
með öllu, buffalo, elks og anti-
lópuveiði. Músdýrin má að eins
skjóta á tímabilinu mijli 1. nóV-
ember og 14. desember. Endur
og gæsjr má skjóta tvær fyrstu
vikurnar í desember, sléttuhænsn
og partridge frá 1. október til 1.
nóvember, en Hungarian part-
ridge- að eins út októbermánuð.
Veiðileyfi til að skjóta stór
dýr, kosta búsetta menn innan
fylkis $12.50, (>en aðkomumenn
$25.00; fuglaleyfi $2.25 fyrir inn-
anfylkismenn, en $5.00 fyrir að-
komumenn.
Leyfi þarf einnig fyrir leið-
sögumenn og þjóna þá, er í veiði-
stöð vinna.
í flestum ám og lækjum Suður-
fylkisins, er a'llmikið af silung og
stunda margir þar Isilungsvetði,
bæði sér til gagns og gamans.
Jóns Bjarnasonar Skóli
verður að fylgja ráðum yfirvald-
anna, eins og hinir miðskólarnir í
Winnipeg, hvað byrjun snertir. í
samræmi við æðri skólana er
kensla hjá oss hafin í efsta bekkn-
um (Grade xii og First Year), en
miðskólabekkirnir verða að bíða
þangað til aiþýðuskólarnir hefja
göngu sína. Af ensku blöðunum
geta menn séð, hvftnær þeir verða
apnaðir. Búist er við, að það
verði 1. okt. Vér byrjum um leið
og þeir. Þetta biðjum vér alla að
taka til greina, sem ætla að senda
oss nemendur. Á móti nemend-
um, svo lengi sem rúm leyfir,
verður tekið eins fyrir því, þó þeir
hafi ekki sent umsóknir; en auð-
vitað sitja þeir fyrir, sem sótt
hafa, ef að um rúmleysi skyldi
vera að ræða. Það er rúm fyrir
80 nemendur í skólanum, að öllum
líkindum nægilegt fjrrir alla, sem
vilja koma.
•
Hvað sem öllu öðru líður, fyll-
ið skólann nemendum, þegar hann
hefur göngu sína innan skamms.
Rúnólfur Marteinsson,
skólastjóri.
Ekki myrkur máli
Sökum þess að jþað hefir verið
gefið í skyn við ýms tækifæri, að
engin vissa sé fyrir því, að próf.
Halldór Hermannsson við Cornell
háskólann sé andstæður styrk-
beiðninni * til heimferðarinnar,
birti eg hér stuttan kafla úr bréfi
frá honum til mín, dagsettu í
Kaupmannahöfn 3. júlí í sumar.
Ummæli hans eru þannig:
“......Eg hefi fylgst með því,
sem skrifað hefir verið um heim-
ferðarmálið í Winnipegblöðunum,
og er eg ykkur alveg sammála í
því, að það væri ekki einungis
minkunn fyrir Vestur-íslendinga
að fá opinberan styrk til heim-
ferðarinnar (með það auðvitað á
bak við eyrað, að gera ferðina að
útflutninga - .agitation), heldur
væri það líka undirferli gagnvart
íslendingum, sem ekki hefir grun-
að, að þessir gestir væru úlfar 1
sauðargærum.
Dr. Brandson og aðrir, sem hafa
gengist fyrir að mótmæla þessu
og að stofna aðra nefnd, eiga
miklar þakkir skilið og vona eg að
allir dvenglyndir Vestur-íslending-
ar fylgi ykkur og ykkar nefnd.”
Enginn mun dirfast að gefa það
í sky, að Halldór Hermannsso sé
skynskiftingur, sem ekki skilj^
þau mál, sem á dagskrá eru; tæp-
ast mun heldur um það efast, að
honum sé i raun og sannleika ant
um heiður íslendinga og ættjarðar
vorrar. Hann er viðurkendur einn
hinna merkustu íslediga, sem nú
eru uppi, fyrir margra hluta sakir.
Sig. Júl. Jóhannesson.
Silfurbrúðkaup
Söngmaðurinn góðkunni og vin-
sæli, Mr. Halldór Thorolfsson, að
728 Beverley Str. hér í borginni,
og frú hans, áttu silfurbrúðkaups
afmæli á föstudaginn í vikunni
sem leið. Milli sjötíu og áttatíu
af þeirra mörgu vinum fóru þá um
kvöldið heim til þeirra, óboffnir áð
visu og án þess að gera boð á und-
an sér, til að óska þeim til ham-
ingju og til að sýna þeim vott vin-
áttu sinnar og virðingar. Dr.
Björn B. Jónsson hafði orð fyrir
gestunum og þakkaði þeim ágæta
samfylgd og samvinnu og færði
þeim hamingjuóskir sinar og ann-
ara vina. Einnig afhenti hann
þeim, sem gjöf frá vinum þeirra,
mjög vandaðan og fallegan silfur-
orðbúnað; börn þeirra gáfu þeim
vandaða klukku. Enn fremur var
frúnni gefinn einstaklega falleg-
ur blómvöndur. Bæði hjónin þökk-
uðu með stuttum tölum fyrir vin-
áttuna og hlýhuginn, sem sér
væri sýndur með þessari heim-
sókn og því sem henni fylgdi.
Gestirnir dvöldu lengi fram
eftir kveldinu og skemtu sér við
rausnarlegar veitingar, en sér-
staklega við mikinn og góðan söng.
eins og nærri má geta og vel við
átti, þar sem Halldór Thorolfsson
var annars vegar. Mr. Paul Bar-
dal söng sóló, og Miss Violet John-
ston lék á fiðlu og gestirnir allir
sungu marga söngva.
Mr. og Mrs. Thorolfsson hafa
lengst af átt heima í Winnipeg
síðan þau giftust og reyndar miklu
lengur, því þau munu bæði vera
hér að miklu leyti uppalin og eru
þau hér bæði vinsæl mjög. Þeir
munu fáir íslendingar í Winnipeg,
sem Mr. Thorolfsson hefir ekki
mörgum sinnum veitt mikla á-
nægju, með sínum ágæta söng.
Ur bœnum.
Systrakvöld verður í stúkunni
Heklu No. 33, I.O.G.T., núna á
föstudaginn þann 28. þ.m. — Stúk-
an Skuld og allir G. T. velkomnir.
Til leigu, herbergi með hús-
gögnum. Hentugt fyrir einn eða
tvo einhleypa menn. Fæði ef ósk-
að er eftir. Sími 80 528.
Athygli skal hér með dregin að
aug“lýsingunni frá Miss Rósu
M. Hermannson um söngkenslu
þá, sem hún nú er í þann veginn
að istofna til. Er Miss Hermanns-
son svo vel þekt fyrir list sína
méðal íslendinga hér í borg, sem
og út um nýbygðir vorar, að hún
þarfnast engra meðmæla við. Hef-
ir hún aflað sér mikillar þekk-
ingar á sönglistarsviðinu, og má
því óhætt vænta, að hún reynist
góður kennari. Kenslustofa Miss
Hermannsson er að 48 Ellen St.
hér í borginni.
WONDERLAND.
Colleen Moore hefir lengi þótt
skara fram úr flestum öðrum, þeg-
ar um gamanleiki hefir verið að
ræða, en hvergi hefir henni tekist
betur en í leiknum “Happiness
Ahead”, kvikmyndinni, sem sýnd
verður á Wonderland leikhúsinu
seinni part þessarar viku.
Fyrri hluta næstu viku sýnir
leikhúsið kvikmyndina “Heart of
Maryland”, þar sem Dolores Cos-
tello svo að segja heillar alla með
sinni miklu fegurð.
Messuboð 30. sept.
Mozart kl. 11 f.h., Wynyard kl. 3
og Kandahar kl. 7.30 e. h. — All-
ar guðsþjónusturnar á íslenzku.
Allir boðnir og velkomnir.
Yinsamlegast C. J. O.
Dr. Tweed verðujr staddur í
Árborg, miðvikudag og fimtudag,
10. og 11. október næstkomandi.
Hvernig hinum nýju Cadillacs
og La Salles bílum hefir verið tek-
ið, þann stutta tíma, sem þau hafa
verið til sölu, er óræk sönnun
fyrir því, að bílaeigendur yfirleitt
kunna vel að meta allar umbætur
á vélinni, sérstaklga þegar þær
umbætur miða í þá átt að gera
stjórn bílsins auðveldari og hættu
minni. Þessar umbætur eru mjög
verulegar bæði á Cadillac og La
Salle bílunum. Báðar þessar teg-
undir bíla eru frá General Motors
of Canada.
Mr. Stefán Árnason, Mr. Sig-
urður Anderson og Mr. Jón Jóns-
son frá Piney, Man., voru stadd-
ir í borginni í vikunni sem leið.
Umboðsmenn Jóns Bjamasonar
skóla í Vatnabygðum.
Þegar eg var vestra síðastliðið
sumar, gáfu allmargir mér lof-
orð eða Von um styrk til skólans
í haust. Þeir mega auðvitað
senda tillög sín á hvern hátt, sem
bezt hentar, en sumir óskuðu eft-
ir, að menn væru til nenfndir í
bygðinni, sem fólk gæti afhent
gjafir sínar. Til þess að verða við
þessum tilmælum og í samráðum
við séra Carl J. Olson, leyfi eg
mér að fara bónarveg að þeim
mönnum, sem hér eru nefndir.
Vil eg biðja þá að taka á móti því
sem menn vilja gefa til að styrkja
skólann, og sízt af öllu er eg
móti því, að þeir nefni, á kær-
leiksríkan hátt, málefni skólans
við þá, sem ekki eru búnir að
styrkja hann á þessu ári, eða eru
bundnir loforði um styrk til hans.
Mennirnir eru þessir:
Wm. Anderson í Kanadahar;
Séra Carl J. Olson í Wynyrad;
H. B. Grímson í Mozart;
Henry Björnssón og Ásbjörn
Pálsson í Elfros;
Mrs. Rannveig K. G. Sigbjörns-
son í Leslie;
P. Howe, að Kristnesi;
Helgi Helgason í Foam Lage;
Jón Jóhannsson í Hólabygð.
Heiður þeim, sem heiður ber og
þakkir í þessu máli sem öðrum.
Þeir, sem senda mér peninga,
geta sent þá til skólans, 652 Home
iSt., eða heim til mín, 493. Lipton
St.„ Winnipeg.
Með vinsemd,
Rúnólfur Marteinsson.
Kairo-för.
Eftir Björgúlf Ólafsson,
í “Eimreiðinni”
(Framh.)
En þegar ríki Egyptanna fór
að hnigna og það tók að leysast
upp, megnuðu þeir ekki'Iengur
að varðveita grafir hinna fram-
liðnu, þó rammbyggilegar væru.
Ræningjar brutust inn í .þær og
höfðu þaðan það, sem fémætt var,
en köstuðu múmíunum fyrir hunda
og hrafna. Á Vorum dögum eru
líkamir Forn-iEgypta komnir á
allskonar söfn, víðsvegar um heim
svo þúsundum skiftir. Þannig
hefir hinn trausti útbúnaður, sem
þeim framliðnu var veittur af trú-
arlegri nauðsyn, orðið til þess að
koma líkömum þeirra á flæking
og tefja fyrir því um þúsundir
ára, að þeir fengju að “hverfa aft-
ur til jarðarinnar.”
Á Egyptalandi er ein einasta á.
Það er áin Níl, og er hún eitt af
mestu fljótum í heimi. Og áin
Níl er svo samrunnin lífi alka
Egyptalandsmanna á öllúm tím-
um, að hún má kallast lífgjafi
allrar þjóðarinnar,. bókstaflega
talað. Hið smjördrjúpandi land
væri ekki anrtað en sandauðn eins
og eyðimerkurnar í kring, ef áin
nærði ekki árlega jarðveginn, sem
fæða mannanna vex upp úr. Áin
ber mönnum byggingarefnið upp
í hendurnar. Og menn segja, að
rekja megi byggingarlist síðari
alda til sólbakaðra leihhnausa frá
Nílárbökkum. Áin er aðalflutn-
ingsbraut landsins. Allir Egypta-
landsmenn sjá hana daglega alt
sitt líf. Allir lauga þeir sig í
vatni hennar, og njóta einungis
þess vatns, er hún flytur þeim.
Formnenn hugsuðu sér, að áin
Níl væri guð, gjafarinn allra jarð-
neskra gæða. Þeir tilbáðu hana
og gerðu myndir af henni í líki
manns, sem kemur með faðminn
fullan af allskonar jarðargróðri.
Og svo ógleymanlega kemur
áin Níl við helgisögur þær, sem
hvert kristið mannsbarn um víða
veröld lærir með því fyrsta af öll-
um fræðum, að jafnvel hér norð-
ur á íslandi kunnum vér að nefna
hana, áður en vér vitum hvað árn-
ar heita í næstu sveit.
Bgyptaland — eða réttara sagt
sá hluti þess, sem bygður er, Níl-
árdalurinn, — er mörg hundruð
km. á lengd, en ekki nema 5—20
km. á breidd, að undanskildri
deltunni og héraðinu Fajjum. Hjá
Kairo er landið um 15 km. breitt.
(Framh.)
Frá Islandi.
Fyrir nokkru var kveikt í tveim
húsum hér í bænum á næturþeli,
en það tókst að slökkva eldínn.
Lögreglan gat haft hendur á þeim,
sem íkveikjunni olli og játaði
hann að hafa kveikt í báðum hús-
unum. Er svo að sjá, sem^hann
hafi gert það í bræði, eða tæplega
vitandi vits.
Skákþing Norðurlanda var hald-
ið í Osló í ágústmánuði. Þangað
fóru þeir Pétur Zwphoníasson og
Eggert Gilfer af hálfu íslendinga.
í þeim hluta 1. flokks, sem Eggert
tefldi, voru 11 keppendur. Hlut-
skarapastir urðu Svíar tveir með
6% vinning hvor, þar næst Norð-
maður einn með 6 vinninga og þá
Eggetr Gilfer og Svíi einn
með 5% vinning hvor, og fá þeir
4. og 5. verðlaun saman. Mega
þessi úrslit kallast góð, svo jafn-
ir, sem keppinautarnir hafa ver-
ið. -Pétur Zjophoniasson var kos-
inn í stjórn Skáksambands Norð-
urlanda. Ráðgert er, að næsta
skákþing fyrir Norðurlönd verði*
haldið í Stokkhólmi árið 1930.
íslandssundið var þreytt sunnu-
daginn 26. ágúst. Hlutskarpast-
ur varð Jón I. Guðmundssón, er
hlaut Islandsbikarinn og var um
leið kjörinn sundkonungur Islands.
Vegalengdin, sem synt er, er 500
m. Setti Jón nýtt met og svam
þessa vegalengd á 9 mín. og 1.
sek. Gamla rnetið 9 mín. og 6 sek.
átti Erlingur Pálsson og setti
það fyrir 14 árum.
Knútur Arngrímsson hefir ver-
ið skipaður • sóknarprestur í
Húsavíkur prestakalli.
Forseti hæstaréttar fyrir tíma-
hefir verið kjörinn Páll Einara-
son, hæstaréttardómari.
Aðfaranótt fyrra fimfudags var
brotist inn í bæ á Stokkseyri, er
Tjarnarkot heitir, og þar stolið
um 600 kr. í peningum. Eigand-
inn, Gamalíel Jónsson, var ekki
heima þessa nótt og bærinn mpn-
laus. Hafði bæjardyrahurðin
verið sprengd upp og farið þannig
inn. Rannsókn var þegar hafin
út af innbroti þessu. en óupplýst
er um það, hver valdur er að því.
Markús Kristjánsson píanóleikari
er nýkominn heim. Hefir hann
stundað píanónám í Berlín síð-
astliðinn vetur. Dvelur hann hér
í sumarleyfi Sennilega heldur
hann hljómleika hér í bænum,
áður en hann fer aftur.
Einar H. Kvaran rithöfundur
fór með Brúaífossi núna í vikunni
áleiðis til London. Ætlar hann að
sitja þar alþjóðafund sálarrann-
sóknarmanna.—Vörður.
Minningarorð
Á heimili hjónanna Mr. og Mrs.
Th. ísfjörð, vestanvert við Gimli-
bæ, andaðist, þann 6. júlí s.l. öldr-
uð kona, Margrét að nafni, Mikka-
elsdóttir. Var hún fædd. 22. sept.
1842, á Skútum á Þelamörk í Eyja-
fjarðarsýslu. Hún ólst upp við
Eyjafjörð. Varð ung þjónustu-
stúlka á Akureyri, og þjónaði
lengi á ýmsum ágætum heimilum.
Til Vesturheims fór Margrét ár-
ið 1876, og settist að í Winnipeg;
siðar átti hún um hríð heima í
Saskatoon, en efri ár sín dvaldi
hún á Gimli, hjá systurdóttur
sinni, Mrs. Arason; síðustu æfiár-
in var hún hjá fyrgreindum hjón-
um, þar sem dauða hennar bar að
höndum. Er Mrs. ísfjörð einnig
systurdóttir hinnar látnu konu,
hafði Margréfheitin að nokkru
leyti alið hana upp. Einnig átti
Margrét heitin nokkurn þátt í
uppeldi á munaðarlausum dreng.
Margrét var einkar sjálfstæð að
upplagi, snyrtikona í allri fram-
komu, fáorð og vönduð, — og naut
á efri árum, þegar hún helzt við
þurfti, kærleika þeirra, er hun
sjálf hafði áður aðstoðað.
* * *
Látinn á gamalmnna heimilinu
Betel, á Gimli, þann 10. sept., Sí-
mon Páll Sigvaldason, rúmra 75
ára að aldri. Hann var fæddur a
Búastöðum í Vopnafirði í Norður
i Múlasýslu, og voru foreldrar hans
ISigvaldi Jónsson og Arnfríður
Jónsdóttir, er lengi bjuggu á Búa-
stöðum. Hann kom vestur um
haf 1876, dvaldi fyrst í Wmmpeg,
en síðar lengst af í íslendinga-
bygðinni í Minneota, eða því um-
hverfi, hjá frændfólki sínu. Hann
var bróðir Sigurðar Sigvaldason-
ar farandprédikara og bóksala.
Páll var blindur síðustu æfiárin.
Páll var að upplagi fíngerður. og
lítt fallinn fyrir baráttu lífsms,
trúhneigður og prúður 5 fr*m'
göngu allri.