Voröld - 12.03.1918, Blaðsíða 1

UOMANDIFALLEGAR SILKIPJOTLUR
til aö búa til úr rúmábreiöur —
“Crazy Patchwork.”—Stórt úr-
val af stórum silki-afklippum,
hentugar í ábreiöur, kodda, sess-
ur og fl.—Stór “pakki” á 25c,
fimm fyrir $1.
PEOPLE’S SPECIALTIES CO.
Dept. 23. P.O. Box 1836
WINNIPEG
Branston
Violet-Ray
Generators
Skrifiö eftir bæklingi “B” og
verðlista.
Lush-Burke Electric Ltd.
315 Donald St. Phone Main 5009
Winnipeg
I. ÁRGANGUR
WINNIPEG, MANITOBA, 12. Marz, 1918
NÚMEU 5
FRÉTTIR
Stríðið.
Þar gerist ýmislegt, þótt ekki
viröist enn draga til úrslita.
Rússar hafa þegar samiö frið
við Þjóðverja aö nafninu til, en
þó eru enn skærur milli þeirra.
Þykir þeim sem þjóöverjar hafi
svo þröngvaö kosti þeirra að ekki
sé viöunandi, en munu þó tæpast
treysta sér til alvarlegra árása
eöa einbeittrar mótstööu.
Sannleikurinn er sá að hinir
svo kölluöu friöarskilmálar milli
Rússa og Þjóöverja virðast vera
allóljósir, þó er þaö víst að hinir
síöartöldu hafa sett Rússum afar
kosti að mörgu leyti. Ottast
sumir aö Þjóðverjar muni þegar
minst varir setja gamla keisar-
ann til valda aftur, og hin síðari
villan verða verri hinni fyrrx aö
því er sjórnarfar snertir. Við
þessu er þó tæplega hætt; þjóðin
virðist vöknuð fyrir alvöru eftir
hundruð ára svefn, þótt hún láti
illa í svefnrofunum og stirur
viröist vera í augum hennar.
Hún þolir það tæplega héðan af
tii lengdar, þótt lömuö sé, aö
önnur eins stjórn eigi sér stað
og verið hefir að undanförnu.
Síberíu dómarnir með öllum
sínum leyndu og ljósu hörmung-
um eru að líkindum úr sögunni,
hvað sem öðru líöur.
Einkennilegt er það að eftir að
Finnar hafa barist fyrir sjálf-
stæði o gþjóöstjórn. og þegar þeir
að síðustu gátu fengiö kröfum
sínum framgengt, þá segja fregn
ir þaðan að þeir hafi beðið Þýzka
landskeisara aö útnefna Oskár
son hans fyrir konung þar í
landi. Er það illa fariö ef satt
er að þjóðin hverfi þannig til
baka og yfirgefi þær þjóðstjórn-
ar hugmyndir sem hún hefir bar-
ist fyrir.
Lengi hefir verið haldið aö
Þjóðverjar myndu gera stórkost-
lega árás á vesturstöðvunum, og
hafa iamið svo á Rússum að þeir
móttöku. Nú eru menn farnir
að halda að þessari árás verði ef
til vill frestað og að Þjóðverjar
muni ráðast á ítalíu, þegar þeir
hafa lamað svo á Rússum að þeir
þori ekki að hreifa sig.
Samt sem áður er talið víst að
eitthvað sögulegt gerist áður en
langt liði, og svo er frá skýrt í
blöðunum að bandamenn séu orö-
nir sterkir á vesturstöðvunum og
aukist lið þeirra óðum, sérstak-
lega frá Bandaríkjunum.
Tveir menn hafa nýlega komið
fram á Englandi sem tala mjög
um friðarsamninga, og telja það
sjálfsagt að allar þjóðir eigi að
vera til þess viljugar að semja
um frið, sem fyrst, ef sanngjarn-
ir kostir fáist. Þessir menn eru
þeir Lansdowne lávarður og
Henderson, verkamannaforingi.
Sum blöðin á Englandi taka þessu
vel, en önnur fordæma friðarpost-
ulana sem landráðamenn.
Loftskipa skotum Þjóðverja
heldur áfram. Á föstudaginn
réöust þeir þannig á England og
deyddu allmarga menn en særðu
fleiri í Lundúnaborg. Sömuleið-
is er neðansjávarbáta farganið
sama og fyr, t.d. söktu þeir á
miðvikudaginn stóru skipi sem
“Calgarian” hét; fórust þar 48
manns en 500 varð bjargað. Að
meðaltali söktu þeir 70,000 smá-
lestum á viku í janúar, en 80,000
á viku í febrúar.
Mikið hefir verið um það rætt
að Japanar mundu skerast í leik
og ganga í lið með bandamönn-
um; hafa þeir boöist til þess, en
bandamenn virðast hikandi að
samþykkja það. Spá sumir að
gulu þjóðirnar muni hafa eitt-
hvað annað á bak við eyrað en
uppi sé látið og þess vegna sé
varasamt að bindast sömu bönd-
um og þær. Svo langt hafa
menn fariö i getgátum og grun-
semd að óttast samtök gulu þjóð-
anna allra til þess að ráöast á
hvíta flokkinn þegar hann sé
orðinn svo lamaður að hann eigi
erfitt til mótstöðu. Vonandi er
þetta ekki nema hræðsludraum-
ur; tíminn sýnir það.
John Redmond
látinn.
Flestir hafa heyrt getið um
hinn mikla stjórnmálamann, Ira
John Redmond, leiðtoga Nat-
ionalistanna, er tók viö leiðsögn
]xess flokks eftir Parnell.
Redmond var fæddur 1851;
hann var sonur W. A. Redmond
sem var þingmaður um langan
tima. Redmond komst á þing
árið 1881, barðist hann þar fyrir
sjálfstæði fra, og þótti mjög ó-
væginn. 1886 xitskrifaðist hann
í lögfræði, en stundaði aldrei þaö
starf, heldur eyddi allri æfi sinni
i stjórnmál.
Árið 1891 varð allskonar ólag
á flokki þeim er Parnell stjórn-
aði og þá var hann valinn for-
ustumaður, sakir mælsku sinnar
og hæfileika. Nationalista flokk-
urinn var klofinn þar til 1900;
þá tókst Redmond að sameina
hann og var eftir þaö leiðtogi
hinna sameinuðu Nationalista.
Þegar stríðið hófst fylgdi hann
eindregiö stjórninni að málum;
var hann fyrir þá sök kallaður
landráðamaöur af flokki þeim er
“Sinn Fein” nefnist. Hann var
eindregið andstæður upphlaupi
því sem átti sér stað á írlandi,
1916, en þegar það var bælt niður
beitti hann allri sinni mælsku til
þess að afla þeim vægðar sem
þátt höfðu tekið í óeirðunum.
Redmond var talinn einn hinna
allra mælskustu og áhrifamestu
manna er setið hafa á brezku
þingi. Hann lézt á föstudaginn
var af hjartabilun eftir uppskurð
Fríður milli Finna
og Rússa.
land Rússar halda víginu við
Imo. Rússar viðurkenna sjálf-
stæði Finna og deilumálum sem
upp kunna að koma milli þjóð-
anna skal gerðardómur skera
úr málum, en oddamaöur hans
skal vera kosinn af þjóðstjórnar-
flokknum í Svíþjóð.
Islendigar í Vatna-
bygð.
Allmiklar óeirðir áttu sér stað
á Finnlandi að undanförnu. Voru
þeir óánægðir með yfirstjórn
frá Rússlandi. Kvað svo ramt
að því að flokkur manna komst
þar til valda er samþykti á þingi
algerðan aðskilnað, en Kerensky,
sem þá var æðsta ráð á Rússlandi
kvaðst ekki skeyta því, og taldi
Finna háða Rússum eftir sem
áður. Heima í sjálfu Finnlandi
var annar flokkur manna sem
ekki vildi taka til þessara ráða,
heldur fara hægt og gætilega;
kváöust þeir sem honum fylgdu,
trúa því og tresyta að sjálfstæði
fengist meö samningum áður en
langt liði.
Nú hafa samningar verið und-
irskrifaðir af fulltrúum beggja,
sem hvoritveggja gera sig á-
nægöa með, og eru aöalatriöi í j
honum þau sem hér segir:
1. Rússar afsala sér yfirráð-
in yfir öllum eignum, talþraðum,
ritsímum, jixrnbrautum, vitum,
herteknum skipum og viggirð-
ingum við íshafiö.
2. Finnland afsalar sér tilkallitil
járnbrautar er liggur til Peturs-
borgar, og | að hefir áður gert
lilk-.ll til og leyfir Rússu.n . -
hindrað síma : mband við Finn-
Halldór Austmann, sem er einn
af stjórnarnefndarmönnum Vor-
aldar er að leggja af stað til þess
að heimsækja yður í erindum
fyrir blaðið. Mun hann ferðast
um alla bygðina, og er þess vænt
að honum verði vel tekið.
Voraldarmenn hafa einsett sér
að ferðast um allar ísl. bygðir
og halda áfram þangað til ekki
hafi verið skilið eftir eitt einasta
heimili. Þeir tímar munu koma
áður en langt líður að íslendingar
þykjast ekki hafa kastað því í
glæ sem fram var lagt Voröld til
styrktar.
Nú eru mörg veður í lofti, og
áriðandi að búast við að mæta
þeim. Voröld veröur aldrei seld
né bundin á klofa—Munið eftir
því.
Voröld er nú að komast á fast-
a fætur, verður flutt í nýja prent-
smiðju sem “Hecla Press” heitir
í næsta mánuði.
Halldór Austmann skýrir fyr-
ir yður margt sem þér vitið ekki
og aðrir menn ferðast um aðrar
bygöir innan skamms.
Þetta er meira alvöru- og
nauðsynjamál en margur kann
að hyggja.

£
£
Frá “Betel
9?
Þú griðastaður mæðumanns,
sem mörgum ert svo kær
er þverra tekur þróttur hans,
og þunginn færist nær.
Þitt heiti’ er Betel, himinshlið,
og hliðskjálf vona manns,
þar ellin á að finna frið,
og friðar bera kranz.
Þú íslenzk þjóð oss öllum kær
frá unaðs-blíðri fold,
margt fagurt blóm og grasið grær
í gróðrar—þinni—mold.
Sú mold er kennd við kærleiksyl,
og kærleiks—fögur— blóm
nú berast þaðan Betel til,
með blíðum vorsins óm.
Og gamla fólkið gleðst af því
sú gleði’ er ekkert tál,
og vonin gamla verður ný,
og vermir hrygga sál.
Og þaðan gjafir þökkum öll,
sem þessa byggjum grund,
og biðjum þess að blómstra höll
þín bíði’ á dauða stund.
En okkar þökk er ekki neitt,
hjá allri þeirri stærð,
er umbun drotHns ein fær veitt,
og allra hjörtu nærð.
9. Marz, 1918.
J. Briem.
ÍSLENZKUR
I VÍKINGUR
Hér birtist mynd af íslenzkum ungum manni sem
er sex fet og þrír þumlungar á hæð og að því skapi mann-
bórlegur. Pilturinn heitir Leifur Columbus Lindal.
Hann er fæddur 22. október, 1892 og er því 25 ára að
aldri. Foreldrar hans eru þau Björn Lindal, póstmeist-
ari að Markland og Svava kona hans, dóttir hinnar al-
kunnu sæmdarkonu Kristrúnar sál. Sveinungádóttur.
Björn er einn hinna allra fyrstu landnámsmanna í
Marklandbygð, og þar er Columbus fæddur. Björn var
fyrsti maður sem skoðaði þar land til náms.
Columbus innritaðist í 106. herdeildina um miðjan
júní mánuð 1917 og fór til Englands í nóvember sama
ár. Hann hefir stundað nám við alþýðuskóla þar ytra,
en aldrei verið fjárvistum frá heimili foreldra sinna
yr en nú. En vel hefir hann dafnað því auk hæðar-
innar er hann 216 punda þungur; enda stærsti maður
í deildinni, óg því sannnefndur “íslenzki risinn.”
Áritan hans er Pt. L. C. Lindal, No. 2178331, llth
Reserve Can. Batt., Digbate Camp, Shorncliffe, Kent,
England.
ðbinningavorö
Þann 14 ág. f. ár, lézt að heim-
ili sinu skamt frá Gimli Mrs. Sig-
urlaug Thiðriksson Kristmund-
ardóttir, eftir tveggja vikna legu
af heilablóðfalli.
Sigurlaug sál var fædd á Sviðn-
ingi í Kolbeinsdal í Skagafirði á
íslandi um 1855, og fluttist það-
an með foreldrum sinum Krist-
mundi Þorbergssyni og Elínu
Pétursdóttur, vorið 1859, vestur
að Sæunnarstöðum í Hallárdal, og
litlu síðar að Vakursstöðum,
næsta bæ.
Bjuggu foreldrar hennar þar
rausnarbúi fram um síðastliðin
aldamót. Sigurlaug giftist eftir-
lifandi manni sínum Ingimundi
Thiðrikssyni frá Kálfárdal i
Skörðum í Skagafjarðarsýslu um
1884. Bjuggu þau á Hellulandi
í Hegranesi til vorsins 1887.
Brugðu þá búi. Fór hún til Am-
eríku, en hann ári síðar. Fluttu
þau til Nýja íslands og bjuggu
ýmist á Gimli eður þar í kring til
1903, að þau keyptu land eina
mílu norður af Gimli, og bjuggu
þar til þess er hún lézt, 14. ág.
f. ár.
Þau hjón eignuðust 12 börn.
Dóu 5 í æsku, en 7 náðu þroska
aldri. Jóhanna í Vancouver,
Steinunn, dáin, Sigríður, vestur í
Manitoba, Sólveig í Sask. Allar
giftar annarþjóða mönnum;
Marta, alin upp af Mr. og Mrs. G.
Sveinssyni, Loni Beach, dáin;
Margrét Ágúst Elizabet, ógift.
Sigurlaug sál. var sistarfandi
sæmdarkona, og óþreytandi í um-
hyggju og fórnfýsi fyrir börn
sín, og bar velferð þeirra fyrir
brjósti meðan dagur til vanst.
Það sannaðist líka bezt, er hún
sjálf var lögst, og hraðskeyti
voru send til dætra hennar, að
hún hafði áunnið sér eindregna
ást barna sinna, því allar komu
þær þó löng væri leiðin, og óhægt
að yfirgefa heinmili til að hjúkra
ástríkri móður sinni og létta með
því síðustu æfistundir hennar.
er ræktarsemi sú gott fordæmi
öðrum, og því skylt að þess sé
minnst.
Blessuð sé minning Sigurlaug-
ar sálugu.
12-17-5