Þjóðviljinn - 03.01.1937, Blaðsíða 1

2 ARGANGUR SUNNUDAGINN 3. JAN. 1937 1. TÖLUBLAÐ
Fellið einræðistil-
lögurnar í Dagsbrún
Aðalatriöið í tillögum Héðins
Valdimarssonar er:
1 stað Dagsbrúnar á að lcoma
hundrað manna ráð — sem »kos-
ið« er á l»ann Jiátt, að l>að er al-
gerlegra nndir náð foringrja AI-
þýðusambandsins komið, liyort
• aðrir en þeir fá að leggja fram
uppástungrur um menn í ráðið.
Ef tillögumar verða að lögum
verður ekkl framar liægt að halda
Dagsbrúnarfund, sem liefir úr-
skurðarvald í nokkru máli.
Verndið frelsi verkalýðssamtak-
anna, verndið lýðræðið í landinu!
Fjölmennið á skrifstofu Dagsbrún
ar og greiðið atkvæði á móti ein-
ræðistillögunum.
Kjörseðillinn litur þannig út,
þegar búið er að greiða atkvæði
á móti tillögunum:
lá
X Nei
Setjið X fyrir framan Nei.
Frá Akureyri.
Barátta yerkamanna
gegn atvinnuleysinu
skipulögðí sameiningu
EINKASKEYTI TIL ÞJÓÐVILJANS
AKUKEYEI í GÆRKVÖLDI
1 dag var haldinn liér fjiilmennur
atvinnuleysiugjafundur að tilhlutun
V crkamannaf élagsins.
Fundai-stjórl var kosinn í elnu
hljóði Jón Anstfjörð og Björa Jóns-
son fundariitaii.
Samþyktí fundurinn cinum rómi:
1. Að krefjast þess af ríkisstjóra-
Inni, að hún v»eitti minst 50 þús. kr.
af atvinnubótafé ríkislns á þessu ári
til Akureyrar.
2. Að krefjast þess af bæjarstjóm,
að liún hefji strax atvinnubótavinnu
fyrir 60 manns.
3. Að krefjast þess af bæjarstjórn,
að hún leggi þegar á þessn árl grund-
völl að' varanlegum atvlnnurekstrl
svo sem:
a) Með byggingu nýrrar rafveitu.
b) Með togaraútgerð frá Akureyii.
c) Með því að auka tunuusmíðið
U]>p í miust 100 þús. tnunur árlega.
d) Með því að stuðla að aukinni
matjurtarækt og byggja geymsluhús
fyrir matjurtir bæjai'búa.
í> rnanna atvinnuleysingjanefnd var
kosin í fundarlok, skipuð meðlimnm
frá Bílstjórafélaglnu, Verklýðsfélag-
inu og Sjóniannafélaginu, til að
skipuleggja áframhald atvinnuleys-
Ingjabaráttunnar. Heíir atvinnuleysi
aldrei verið jafn alment og nú hér á
Akureyri. Fréttaritari.
Þýskn fasistamir gerast
nú einnig sjópæningjar
Fram að þessu liafa þeir látið sér nægja að
að ræna sjóðum og eignum vcrklýðslélagaima.
Nú stígnr aríablóðið þeim svo til höfnðs, að
þeir leggjast nt á höf til rána
London í gærkveldi.
Flugufregn, sein barst út seint í
gærkvöldi, um að þýska herskipið
Königsberg liefði skotið á spánskt
skip Soton, út af Horðurströnd Spán-
ar, og að spánska skipið lieíði siglt
upp á grynningar cn skipsliöfn þess
vcrið bjargað, er nú staðfcst.
f Santander er sagt, að þýska lier-
skipið Königsberg liafi stöðvað Soton
Það er álitið, að skip það, sein
þýska stjórain tilkynti í morgun að
tekið liefði verið, liafi verið spáuska
flutningaskipið >;Arragon« og að
þýska lierskipið »Adiniral von Spey«
hafi farið með það tii elnliverrar
liafnai' á valdi uppreistannanna.
(Fú).
Dagsbrúnarmenn I
Fylglendnr lýðræðis og
einingar!
Kjósiö þessa menn:
I formannssæti:
Pétur G. Gnðmnndsson
í ritarasæti:
Arna Agústsson
í gjaldkerasæti:
. Eðvarð Sigurðsson
og liafi skipstjórinn á þýska lierskip-
inu farið um borð í Soton og krafist
þess, að' skipstjórinn á spánska skip-
Inu undirritaði Ioforð um að sigla
því hvert sem lionum væri skipað.
En hann hafi neitað þvf, og e.r skip-
Stjórinn á Königsberg var aftur kom-
inn fit í herskipið liafi verið skotið á
spánska skipið, og það síðan rekið
upp á grynningar, en í því huíi
spánska. hernaðarflúgvél úr loftflota
stjórnarinnar borið þar að, og hal'i
Königsbcrg þá siglt í bnrtu. En Sot-
on hafði sig út af grynningunum
nokkrum klakkustundum síðar og
sigldi til Santander. Spánverjar
lialda því fram að skijiin hafi bæðl
vcrið stödd í landlielgi, enda beri
sjálfur atbui-ðurinn vott um það.
þar sem Soton sigldi í strand. I Höíuðsmaðúr sjóræningjaunn.
Samningar prentara
Þeir fá ca. 5°/0 kauphækkun, en hefðu getað náð betri
kjörum fyrir þá lágt Iaunuðu, ef harðfylgi hefði verið beitt
Samningar' Hins ísl. prentara-
íelags við prentsmiðjueigendur
gengu úr gildi nú um áramótin.
Haí'a samningsumieitanir stað-
ið yfir nú um nökkurn tíma. Á
fundi Prentarafélagsins í sept.
s. 1. var kosin nefnd til þess að
undirbúa samningana. Nefnd
þessi lagði síðan fyrir félags-
fund í nóv. tillögur sínar urn
kjarabætur prentara. Voru tii-
lögur þessar1, með litlum breyt-
ingumi, samþyktar einroma á
þessum fundi, en hann var mjög
fjölmennur, Helstu atriði þess-
ara tillagna um kj.arabætur
voru þessa,r. Kaup skyl,di hækka
um 15% fyrir alla, sem að
prentverki vinna, kaí'fihlé 15
mín. tvisvar á dag, greitt af at-
vinnurekendum, 1. maí algjör
frídagur, aukavinnukaup skyldi
hækka að allveruliegu leyti og að
síðustu: samið til eins árs.
Samningaumleitanir stóðu yf-
ir þar til, á nýjársdag. E>á var
kallaður saman funduir í Prent-
arafélaginu, Á þessum fundi
lagði stjórn félagsins, er með
samninga fór, til að slegið yrði
af öljum fyrri kröfum og að
samið yrði u.m ca. 5% launa-
hækku,n í stað 15%, að kaffi-
tíminn yrði aðsins 10 mínútur í
stað 15, að 1. maí yrði aðeins
4 tíma vinnuhlé og að síðustu að
samið yrði til þriggja ára í stað
eins, himsvegar var með öllu feld
burtu. krafan um hækkun auka-
vinnukaupsins. Mæltu forystui-
menn féi.agsins mjög fast með
því að félagið gengi að þessum
afslætti. Eftir miklar umræður
var síðan samþykt að ganga til
samninga á þessum afsláttar-
gruindvelli. 1 gærkvöfdi munu
svo samningar hafa verið und-
irritaðir.
Eram til þessa tíma hefir ís-
lenskur verkalýður litið til
Prentarafél,agsins sem einnar
styrkustu stoðar í verklýðs-
hreyfingunni, enda hefir Prent-
arafélagið á undanförnum ár-
um sótt einna djarílast fram um
kjarabætux.
En nú við þessa samninga
virðist sem sókn þessa félags sé
farin að linast. Prátt fyrir hið
glæsilega fordæmi járnsmið-
anna nú í vetur l.ætur Prentara-
félagið kúga sig til þess að slá
aí* flestum kröfum sínum um
meira ein helming og sumum
svo sem samningstímanum og
aukavinnunni, alveg.
Pað sem einkum veldur því að
svona er komið mun vera dug-
I.ítiíl forusta, félajgsins, Stjómin
er þar að auki að meiri hluta
Bátasmiðir beita sam-
tökunum og sigra
Undanfarið haí’a staðið yf-
ir samningau,mleitan,ir milli
Sveinafélags bátasmiða og at-
vinnurekenda í bátasmíði.
I gærmorgun hafði sveinafó-
lagið náð samningum við alla at-
vinnurekendur nema Slippinn.
Félagið stöðvaði því alla vinnu
við bátasmíði þar til í gærmorg-
un. En kl- 2 í gær gekk Slippfé-
lagið einnig að samningum.
Aðalatriði þessara samninga
eru,:
Kaup í dagvinnu skal vera kr.
1,75, frá kl. 7 að morgni til kl.
6 að kvöldi, en á laugardögum
er aðeins uinnið til kl. 1. Eftir-
vinna greiðist með kr. 2,75 á
tímann og nætnr- og helgidaga-
vinna með kr. 3.50 á tímann.
Kafí'ihlé er tVisvar á dag, 15
mínútur og er það greitt. Sum-
arleyfi, með fullu kaupi, er 3
dagar fyrir þá sem unnið hafa
0 mánuði samanlagt, en 6 dagar
fyrir þá, sem unnið hafa 12
mánuði. Atvnnurekendur greiða
sveinum full laun ; slysatilfell-
um, þar til slysatryggingin tek-
ur við. Auk hinna almennu
helgidaga fá sveinarnir frí með
tullu kau,pi sumardaginn fyrsta,
17. júní og 1. maí, en þann dag
má ekkert vinna. — Pað er
treistandi að bera þetta santani
við forystumenn prentara, sem
létu sér nægja 4 tíma fri 1. maí.
Samningur þessi er gerður tii
eins árs.
Sveinafélag bátasmiða var
stofnað í fyrra. Gekk félagiö
skipuð þeim félagsmönnum, sem
við best kjör eiga ,að búa. Virð-
ist því áhugi þeirra fyrir því að
bæta kjör þeirra, sem lægst eru
lauinaðir enganveginn svo vak-
andi, sem skyldi.
Okkur rekur öll minni til þess
þegar járnsmiðir fóru, fyrir fá-
urn árum út í mánaðarverkfall
til þess að bæta kjör nemanna.
Slíku, fordæmi heí'ir stjórn
Prentarafélagsins gleymt að
fylgja að þessu sinni.
þegar í Alþýðusambandið. En
fram að þeim tíma voru meist-
arar og sveinar í sama félggi og
gafst það vitanlega illa fyrir
.sveinana. I sveinafélaginu eru
nú 30 meðlimir. Formaður þess
er Sigurður Pórðarson.
Petta eru þeir fyrstu, samn-
ingar, sem gerðir hafa verið í
bátasmiðaiðninni. Verða þeir að
teljanst mjög’ góðir, bæði hvað
kaup og kjör snertir, en stærsti
sigur SveinaféJagsins liggur þó í
því, að atvinnurekendur hafa
orðið að viðu.rken,na samtök
sveinanna, sem samningsaðila.
Félagið naut, sem meðlimur
Alþýðusambandsins, hinnar
fylstu aðstoðar sambandsins í
þessari deil,u um samningaum-
leitanir og samninga.
BertjaTiliirieM Oj.
Fundur
verður haldinn í Alþýðuhúsinu
við Hverfisgötu mánudaginn 4.
janúar kl. 81 (Gengið inn frá
Hverfisgötu).
Fundarefni:
1. Dagsbrúnarkosningin og at-
kvœðagreiðslan um laga-
breytingarnar. (Málshefj-
andi: Eðvarð Sigurðsson).
S. Þjóðviljinn og skylda fiokks-
félaganna. (Einar Olgeirs-
son).
S. Alpýðutryggingamar.
Félagar! Mætið stundvísleg’a
og sýnið skýrteini viið inngang-
inn. Deildarstjómin.