Þjóðviljinn - 12.03.1939, Blaðsíða 1

4. ARGANGJJR.
SUNNUD. 12. MARS 1939.
60. TÖLUBLAÐ 'I
Ræða Stallns nm
I mi
heimsástandið
STALIN OG VOROSJILOFF
EINKASKEYTI TIL ÞJÓÐV. MOSKVA I SÆRKV.
^^ÍEÐAL þingfulltrúanna er fjöldi þehktra manna af
flestum svíðum þjóðlífsíns í Sovétríhjunum. Þar
eru t. d. rithöfundarnír Mihaíl Sjolohoff og Fadejeff,
Papanín, Alexeí Stahhanoff, flugmennírnir Kohhínahi,
Danílín, Bajduhoff Vodopjanoff, og margír fleirí.
Oingift vaidi þrjátíu og scx
manna íorsæti. I því sitja m. a.
Stalin, Mololofí, Yorosilofi.
Kaganovitsj, Kalinin, Mikojan,
Andrejeff, Sdanoff, Krústsjeff.
Bería, Sverník, Skirjatoff,
Jaroslavskí, •Búdjonni, Manú-
ilskí, ' Meklis, Malenkoff, Sjer-
bakoff, Loktjonoff, Tínio-
sjenko, Stern, Nikolajeva.
Kl. 5,55 i gær hóf Stalin
ræ*5u. Var þa5 skýrsla um störf
miðslj. Kommúnistaflokks So-
vétrikjanna. Fer hér á eftir úl-
dráttúr úr fyrri hluta neðunn-
ar:
Stalin hóf r:e5u sína me5 þvi
að minna á að 5 ár væru nú
liSin síðan 17 flokksþingið kom
saman. Benli hann þvinæsl á
liinar miklu breytingar, er orð
ið hafa á þessum 5 árum. Ríki
og þjóðir eru orðnar aðrar en
|)á. Stalin benti á að í kapital-
istisku löndunum hefði þessi
tími veríð umbrolatímar ba>ði
á sviði fjármála- og atvinnulífs
og krepputimar frá árinu 1937.
Á pólitiska sviðinu hala þessir
tímar verið tímar mikjlla á-
rekstra.
I’etta er annað ár nýs slór-
veldastríðs, sem na>r frá
Shanghaj til Gibraltar. lýjóðir,
sem telja meira en 500 milljón-
ir taka þátt i þessu stríði.
Landanneri Evrópu, Asíu og
Afríku hafa tekið miklum
breytingum. Friðarstefna eftir-
:stríðsáranna hefur beðið hinn
alvarlegasta hnekki.
í Sovétríkjunum helur þetta
5 ára skeið verið tími vaxtar o«
þróunar á stjórnmála- og her-
málasviðinu engu síður en á
sviði menningar og atvinnu-
liátta. Lessi ár hafa í Sovétríkj-
unum verið ár baráttunnar fyr
ir fríði.
Hveríum þá að hinu alþjóð-
lega ástandi, segir Stalin.
Ný kreppa er á uppsighngu í
auðvaldslöndunum. Baráttan
skerpist um markaði, hráefna-
lindir og endurskiptingu heims
ins.
Sú kreppa, sem nú er að
heíjast greinir sig frá öðrum
kreppum að þvt leyti, að hún
byrjár áður en blómaskeið er
hafið. Allt bendir til þess, að
kreppa þessi verði verri viður-
eignar en þær fyrri, og ráð
hinna kapitalistisku ríkja enr
færri til að yfirvinna hana. i’á
er það annað, sem einkennir
þessa kreppu sérstaklega, og
það er hve alvarlega hún kem-
ur niður á þeim löndum, sein
bjuggu við • liltölulega heilbrigt
fjármála og atvinnulíf, þeim
löndum, sem ekki miða alla at-
vinnuvegi sína við hernað.
Hernaðarlöndin hafa þá sér-
stöðu, að vegna hergagnafram-
leiðslunnar kenna þau ekki á
neinni offramleiðsl u.
Að þessu loknu gerði Stalin
samanburð á gullforða hinna
ýmsu landa og heildarmagni
hans árin síðan 1936.
FRÉTTARITARI.
Tveír menn farn~
tr fil Aalborg til
þess að sfá um
smídí á hinu nýja
skipí Skípaúf~
gerdarinnar
Tveir menn eru nýlega farn-
ir til Danmerkur til þess að
sjá uin eftirlit á hinu nýja skipi
sem Skipaútgerð ríkisins er að
láta byggja í Aalborg. Eru það
þeir Ásgeir Sigurösson fyrrum
skipstjóri á Esju er fór með
Dionning Aiexandrine síðastog
Aðafstemn Björnsson fyrrum
vélstjóri á Esju. Fór haun utan
með Gullfossi í fyrradag.
Smíði nýja skipsins er nú í
fullum gangi og er gert svo ráð
fyrir, að það komi hingað upp
í bvrjun ágústmánaðar og taki
þá við ferðum bæði hér við
land og‘ eins milli landa.
Nýír ávexfír
fluftír inn sem
refafóður
Nýkga komu hingað frá
útlöadum 100 kassar af sitr-
onum. Ylirvöldín leyfðu að
50 kassar yrðu seldir almenn
iigi, en hitt skyldi notað sem
relafóSur, handa einhverjum
úrvals kynbótarefum.
Á sama tíma gengur hér
í bæuum illkyinj'jð kvefsótt
og eru nýiir ávextir taldir
hinir holLustu handa sjúkl-
ingum. Fh 1 þeirra hlut kem-
ur aðeins helm'ngur á mótl
nokkrum refum.
Aflír sósíafisfar
verda að mæfa
á fundínum í
K. R. kL 4ídag
Sósíaiistafélag Reykjavík-
ur boðar tíl sameiginlegs
fundar fyrir allar deildir fé-
'agsins í dag kl. 4 síðdegis
i K. R.-húsinu.
Til umræðu verða aðallega
tvö mál. Annað málið er við-
reisn atvinnulífsins og hef-
ur Héöirm Valdimarsson um
ræður um það. Ilitt málið er.
þjóðmálaafstaðan á Alþingi
og hefur ísleifur Högnason
umræður.
Bæði þessi mál snerta svo
mjög allt áslandið í landinu,
að enginn sósíalisti má vera
ófróður um þau. Pessvegna
vill I’jóðviljinn fastlega
skora á alla meðlimi flokks-
ins og aðra alþýðu að mieta
á fundinum.
TÉKKNESKIR HERMENN
Uppreisnin í Tekko-
slovakíu hefir ver-
ið bæld niður
Arásír á fekkncsku sfjórnína í þýzk-
um biödum. » Samí fónn og í hausf
LONDON
Stjórnin, í Prag er nJá áíundi
og hefur fyrir sér lista af mönn
;um þeirra manna, sem talið er
að geta komið til mála, að skip
Sókn Francos fil Madríd
hófst I gær
Berard, sendimaður Bonnets í Burgos og sendihcrra F-rakk'a
á Spáni.
LONDON I GÆRKV. (F. 0.)
Her Francos hóf i morgun
sókn sína á Madrid. Lýðveldis-
herinn svaraði með þungri fall-
byssúskolhrið, og innan
skamms hætti Burgosherínn á-
rásinni. Ekki verður séð, að
hcrnaðaraðstaðan hafi breyzt
neilt, síðan seinast var barizt á
þessum slóÖum.
Frá Madrid sjálfri koma
hinsyegar fregnir um það í dag
að bardagar eigi sér enn stað
inni í borginni milli komniún
ista og liers Miaja. Sýnast þeir
bardagar vera harðastir í ausl-
u rh vérfum bo rgarinnar.
Æfíntýríð
um Mjallhvít
og dvergana sjö í litmynd-
um Sunnudags er hreinasla
opinberun fvrir krakkana.
Byrjunin kemur í dag. Pau
inega til að fylgjasl með
livit frá upphafi.
í GÆRKVELDI. (F.tJ.)
íáðir verði í nýjá stjóm í Sló-
vakín. Er talið að sú stjóm
verði fullmynduð og skipuð
einhvem,tíma í kvöld.Hefur því
verið lofað opinberlega í út-
varpsræðu, að nýja stjómín
skyldi verða trú mynd af þjóð-
arvilja Slóvaka .ogaðsjálfstórn
l'ilóvaka skyldi virt í öllum
greinum. Svo segir, að allt sé
rólegt í Bratislava í dag, þó
að margar minniháttar skænir
og óeirðir hafi orðið þar síð-
astliðna riótt. ,
í Prag hefur almenriingur
lengið fréttir af ínjög skornum
skammti um þá álburði, sern
gerzt hafa í Slóvakíu, og blöð-
in þar i borginni hafa ekki
skýrt frá þvi, að neinar hand-
lökur hafi farið frarn. að nein-
ar hernaðarlégúr ráðstafamr
hafi verið gerðar né heldur að
búið sé að lcysa upp og banna
þjóðvörð Hlinka.
lývzku blöðin ga>la j>ess vand-
lega í dag að leggja engan dóm
á atburðina, seni gerzt hafa í
Slovakíu, annan en þann, sem
felst i íyrii'sögnum blaðagreina
og Iréttagreina. Birta þau fegn-
ir af alburðunum í Slóvakiu
undir fvrirsögmnn eins og l. d.
þessum: „Ógnarstjórn Tékka ’
„Prag hverfur aftur lil sinna
gömlu aðferða” o. s. lrv. 1 hálf-
opinberri írétt frá Berlin segir
i dag, að sú ráðstölun stjórnar-
innar í Prag að víkja Slóvakín-
stjórn Irá völdum, sé réttav-
brot gegn sjálfstjórnarlöguin
Slóvakíu, og muni þessi ráð-
Slöfun verða til þess að mjóg
svrti nú aftur að i alþjóðamál-
um.
í sömu tilkynningu segir enn
fremur að brezk blöð styöji
Tékkóslóvakiu, eins og þeirra
sé von og vísa, l>cgar svona
standi á.
Sívak færíst undan að
taka vi? stjórnínní
I frctt frá Prag segir að lok-
uni, að Sivak, sem stjórnin i
Prag fól i gær að verða forseti
hinnar nýju stjómar í Slóva-
kíu, hafi færzt undan að tak i
við embættinu.