Þjóðviljinn - 06.12.1940, Blaðsíða 2

Föstudagur 6. desember 1940.
O IOOVIUJINN
þjófnnuiNH
| rtgefaadi:
Sameiningarflokkur alþýftu
— Sósíalistaflokkurinn.
Kitstjórar:
Einar OlgeirsBon.
Sigfús A. Sigurhjartarson.
Ritstjóra:
Hverfiagötu 4 (Víkings-
prent) sími 2270.
j Áfgreiðsia ög augíysingas&4t
stofa: Austurstræti 12 (1.
hæð) sími 2184.
Askriftargjald á mánuði:
Reykjavík og nágrenni kr.
2.50. Annarsstaðar á land-
inu kr. 1,75. I lausasölu 10
aura eintakið.
Víkingsprent h.f., Hvierfisgöt u
„Vífað cr"
Það er eitt táknið um öngþveiti
burgeisastéttarinnar nú á tímum,
að hun er hætt við að reyna að
rökstyðja mál sitt. Þessi stétt,
sem eitt sinn tilbað og tignaði
hina „eilífu skynsemi“ og grund-
vallaði kenningar sínar á rökum
mannlegrar skynsemi, er nú flú-
in af þeim hólmi, sem hún sjálf
hafði haslað sér.
„Enginn maður skal álítast sek-
ur fyrr en hann er sannuir að sök
fyrir dómstóli og skal hann ei-ga
kost á að verja sig“, — svo var
forðum daga sá grundvöllur rétt
vísinnar, sem borgarastétSn barð-
ist fyrir til þess að afmá gerræði
aðals og einvaldskonunga.
Og nú! Hvert stefnir nú á
þessu sviði um aðgerðir borgara
stéttarinnar á Islandi?
Jónas frá Hriflu ber fram frum
varp á Alþingi, sem stefnir að
því að hindra vöxt og útbreiðslu
sósíalismans með ofbeldi rikis-
íns. Ákvörðunin um hvenær of-
sóknarákvæðunum skuli beitt,
. hljóðar þ.ar að það skuli gert,
þegar „vitanlegt sé“ að menn séu;
svona og svona. — Og um leið
lýsir Jónas frá Hriflu því yfir,
að vitanlegt sé að Vilmuridur Jóns
son, Árni frá Múla o.fl., o.fl. séu
gengnir kommúnistum á hönd.
Allir þingm. þjóðstjórnarflokk-
anna gáfu endemisyfirlý.singu
sína 4. deis. i fýrrá í blindu hatri
og heift, án þess að rannsaka
málið eða leyfa umræður og
settu þarmeð smánarblett á Al-
þingi. Þeir breyttu eftir reglunni
„vitanlegt er“.
Sjálfir hafa svo þessir hræsn-
arar • verið að lá Hitler Gyðinga
•fsóknirnar. Eins og þýzku auð-
mennirnir og embættismenn naz-
ismans, þegar þá langaði í auð
Gyðinganna, hafi ekki líka breytt
eftir reglunni „vi.tanlegt er“ (og
Jogið því upp, að Gyðingarnir
eyðilegðu hinn „þýzka kynstofn")
og rænt Gyðingana mannréttind-
umoglagt undir sig eignir þeirra,
— rétt eins og þjóðstjórnarliðið
hóf hina opinberu þjófnaðarher-
ferð á rikissjóðinn, með því að
lýsa því yfir og framkvæma það
að auglýsingar hins opinbera
skyldu héreftir skoðast sem styrk
ir til stjórnarblaða og embætti
hins opinbera bitlingar til þeirra,
er þægir væru þjóðstjórninni.
Og nú feta þjónar atvinnurek-
endanna í verklýðsfélögunum i
fótspor herra sinna. „Rökin“ fyr-
ÆSKULÝÐSSÍÐAN
Mrlil Ensels
Friedrich Engels.
Um þessar mundir eru liðin
120 ár frá fæðingu Friedrich Eng-
els. Hann var fæddur 28. nóv.
1820 í Barmen í Þýzkalandi.
Hann var sonur efnaðs verzl-
unarmanns, sem var m. a. með-
eigandi í verksmiðjia í Mnnchest-
er, sem Engels stjórnaði 1842—45.
Þar kynntist hann enskum verk-
iýðsmálum, og .skipaði sér í flbkk
verkamanna. Hann hætti verk-
smiðjustjórninni og tók að hefja
áróður fyrir sósialismann aðal-
lega í París og Brussel. Hann
hafði þá kynnzt Karli Marx og
árið 1847 sömdu þeir i félagi
Kommúnistaávarpið, sem síðan
hefur verið nefnt fæðingarvott-
orð sósíalismans. Það náði geysi
mikilli útbreiðslu, var þýtt á
flest öll menningarmál og tákn
jjr í rauninni nýjan þátt í verk-
lýðsbaráttunni, þátt hinnar virku
baráttu. Engels var samverkamað
ur Karls Marx við blaðið „Neue
Rheiniche Zeitung" 1848—49. —
Hafði hann þá safnað sér tölu-
verðum eignum og gat því ein-
beitt huganum að aðaláhugamáli
■•T-arnhald é 4. aíðu.
ir því að Jón Rafnsson er rekinn
eru þau að „vitað sé“ að hann
hafi staðið fyrir óspektum á Dags
brúnarfundi. Þeir þorðu ekki að
ræða máhð, þessir ræflar, — þeir
þorðu ekki og gátu ekki leitt rök
og votta, — þeir þorðu ekki fyr-
ir all.a muni að gefa ákærðum
rétt til að verja sig, — nei, þessir
aumingjar, sem bisa við að stela
nafni lýðræðisins til að breiða
það yfir gerræði sitt, gerðust sjálf
ir ákærendur og dómariar í sömu
persónu og ráku Jón Rafnsson
í nafni Jónasar og Hitlers af því
„vitað sé“!
Og nú híma þessar rottur at-
vinnurekendanna í skúmaskotum
sínum, hræddar við verknaðinn,
og þora ekki að halda Dagsbrún
arfund.
Burgeisarnir og þjónar þeirra
óttast nú rök og umræður um
málin. Þeir treysta á gerræðið
eitt saman til að halda uppi sið-
spilltu valdaskipulagi sínu.
„íEshan er fFamir
En því láta valdhafarnír þá æshuna
hafast víð í skólahúsum sem jafnvel
rotturnar hafa flúíð ?
Á hverjum tíma eru alltaf
mörg og mismunandi vandamál
fyrir hendi, sem v.aldhafarnir
verða að leysa úr, ef vel á að
fara. En meðal þessara mörgu
mála er það þó eitt atriði, sem
alltaf kallar að, og sem er grund
völlur undir því, hvort hugsan-
legt er að leysa hin vandamálin
á komandi árum.
Þetta .atriði er æskulýðsmálin.
Æskan er framtíðin!
Þessvegna hlýtur það að verða
fyrsta verk hverra þeirra, sem
tryggja vilj.a þjóð sinni bjarta
og gæfuríka framtíð að tryggja
hag æskunnar. Það verður að
sjá um, að hún hafi greiðan að-
gang bæði að skólum og öllum
öðrum hugsanlegum menningar-
tækjum, þar sem hver einasti
æskumaður, jafnt fátækur sem
ríkur getur öðlazt þá þekkingu,
þann þroska, sem honum er nauð
synlegur i lífinu.
Og í öðru lagi þarf að sjá til
þess, að þegar maðurinn hefur
náð fullum þroska, þá sé honum
fengið eitthvað starf að vinna,
• starf, sem er við hans hæfi, starf
sem hann getur lifað af. Æskan
er undirstaðan, þessvegna verður
aö gera hana trausta, ef yfirbygg
ingin á ekki að fjúka.
En hvað h.afa nú okkar „kæru“
stjórnarvöld gert í þessum mik-
jilvægu málum? Hvað hafa nú
okkar „elskuðu" „föðurlandsvin
ir“ unnið að uppbyggingu þjóð-
arinnar á komandi árum? Verk-
in tala!
Eldgamall barnaskóli og Iðn-
skóli er löngu eru óhæfir, leikvel I-
ir ekki fyrir nema ca. 1 <y0 bæjar-
ins, enginn nothæfur íþróttavöll-
ur, þúsundum unglinga neitað
um framhaldsnám, vegna hús-
næðisvandræða, og þeir sem
menntunar verða aðnjótandi,
verða að beygja sig undir skoð-
anakúgun og hýrast í hreysum
eins og Stýrimannaskólanum og
Franska spítalanum, sem eru svo
bölvuð að jafnvel rotturnar hafa
flúið þau. Ög ofan á allt þetta
Æskulýðsfélagar úf
á Iandi
Nokkrir áhugasamir félagar í
Reykjavíkurdeildinni vilja kom-
ast í bréfasamband við Æsku-
lýðsfylkinguna úti á landi.
Skrifið við fyrsta tæJtifæri:
„Æskulýðssíða ÞjóðvUjans"
Þjóðviljinn
Reykjavik.
bætist svo það, að unglingarnir
hafa orðið að ganga atvinnulaus-
ir svo þúsundum skiptir, og at-
vinnuleysið er vísasti vegurinn
til óreglu og glæpaverka. — Þann
ig er þá ástandið!
Á þennan hátt fer fram upp-
bygging æskunnar, meðan vald-
hafarnir stunda veizlur og þjór
í villum sínum og græða miilj-
ónir á örbyrgð annarra!
Hver dirfist svo að efast um
föðurlandsástina?
Neísfar
Lögin, sem eru jöfn fyrir alla,
banna í hátign sinni jafnt fá-
tækum sem ríkum að sofa undir
brúm, betla á götunni og stela
brauði.
Anatole France.
1 næstum hverri, ef ekki hverri
einustu, meiriháttar stjórnmála-
deilu síðustu 50 ára, hvort sem
deilt var um kosningaréttinn,
verzíunina, trúarbrögðin, hið illa
og fyrirlitlega þrælahald, eða
hvað sem um hefur verið að
gera, þá hafa þessar yfirstéttir,
Jæssar menntuðu stéttir, þessar
hátt-titluðu stéttir, sifellt haft á
röngu að standa.
Gladstone.
Þjófarnir eru ekki dæmdir eft-
ir stærð þjófnaðarins, heldur eft-
ir því frá hverjum þeir stela.
„Eining æskunnar“
Örlagadisir Iands okkar hafa
flett blaði í bók sinni. 1 5. línu
til vinstri á bls. 1940 stendur
skrifað með feitum penna: „ís-
lenzha fjall/mnan reyrd i bönd
híns enska audvalds, með dólg,s-
legri árás á hina tignu konu“.
Þetta, þessi árás á okkar hjart
kæru fjallkonu heitir á skítugu
máli „ástand". Og vegna „ásitands
ins“ efndu nokkur æskulýðsfé-
Iftg í Reykjavík til almenns æsku- >
lýðsfundar í stórhýsi einu hér I
í Reykjavík.
Á þesisum fundi áttu kraftar
reykvískrar æsku að stillast saxn
an og þessi fundur átti að votta
fjallkonunni samúð æskunnar,
þar sem hún lá böndum reyrð
í dýflissu enska drottnunarvalds-
ins.
En þar sem yngsti hluti ís-
lenzka drottnunarvaldsins hafði
íorustuna í þessum málium, varð
andinn, sem átti að ríkja á þess-
um fundi máttlaus og hikandi
sem og við var að búast.
Þessi hluti æskunnar kallar sig
„Heimdellinga". Og þessir Heim-
dellingar safna svo ópólitískum
og ágætis félögum með í hóp-
inn til þess að halda þennan
fund. í leit sinni að æskulýðsfé-
lögum sniðgengu þessir „Heim-
dellingar" tvo stærstu hópa æsk-
unnar: hinn byltingarsinnaöa og
hmn bindindissinnaða.
Heimdellingar hræðast nefnil.
hinn byltingarsinnaða hluta æsk-
unnar, því hann gat komið með
á þessum fundi óhikandi og djörf
mótmæli gegn innrásinni, mjög
svipuð orðum Jóns Sigurðssonar.
Og þegar þetta kom illa við
hina góðu sambúð íslenzka og
brezka auðvaldsins, sögðu Heim
dellingar: „Nei, slíkur andi má
ekki dafna meðal æskunnar'".
En þeir gerðu meira, þeir létu
hin æskulýðsfélögin segja það
sama — þeir gerðu' stjórnir hinna
félaganna samábyrga sér um úti
lokun hins bindmdissininaða og
byltingarsinnaða hluta æskunnar.
Þeir hræðast byltingarsinnaða
hlutann, Æskulýðsfylkinguna,
fyrir skapfestu og kjark á slík-
um ólgutímum sem þessum.
Þeir hræðast hinn bindindis-
sinnaða hluta æskunnar, Sam-
band bindindisfélaga í skólum,
fjölmennustu æskulýðshreyfingu
skólanna, fyrir óhikaða baráttu
með íslenzka málstaðnum jafn-
framt baráttu sinni gegn Bakk-
usi.
Svo ekki skal mig furða þó
samvizkan klóri þeim á nóttunni
eftir slika „landráða“-starfsemi.
Nokkru eftir þennan fund mót-
mælti Æskulýðsfylkingin þessari
„landráða'-starfsemi, sem hún og
gerði á fundinum sjálfum. Æsk»
lýðsfylkingin skoraði Heimdell-
ingana á hólm í kappræður, en
hinn brezki málstaður Heimdell-
inga var aumari en það, að þeir
treystust til að ber,a hann fyrir
framan mælskumenn Æskulýðs
fylkingarinnar, fánabera hins is-
lenzka málstaðar.
Heimdellingar neituðu, likt ag
ragmenni gerðu forðum, þegar
þeim var boðið að etja kapp við
einhvern hraustan.
Og svar Heimdellinga bar ljós-
an vott um aðdáun þeirra og
einhug með brezka málstaðnum
og sýndi að þeir voru svo ó-
þjóðlegir, A,ð þeir gátu ekki tal-
að við réttsýna, íslenzka menn,
á islenzku máli, sem búsettir eru
á íslemkri grund!
Svo lengi getur vont versnað.
Nani Háleggur.