Þjóðviljinn - 01.03.1945, Blaðsíða 1

I
10. árgangur.
Fimmtudagur 1. marz 1945.
50. tölublað.
Eru bomníir yíír ána Erfí, « siðtasíu varnarÉínuna vesían Kðflnar
1. bandaríski herinn er kominn yfir ána Erft á
tveimur stöðum og er kominn á stöðvar, sem eru 10
km. frá stórborginni Köln.
Síðasta öfluga varnarlína Þjóðverja vestan Köln
er við Erft. — Virðast Bandaríkjamenn komnir góðan
spöl gegnum hana á a. m. k. tveimur stöðum.
Norðar er 9. bandaríski herinn kominn inn í út-
hverfi borgarinnar Miinchen-Gladbach.
Bandaríkjamenn eru byrjaðir að skjóta með fall-
byssum á Köln og Dusseldorf. Er það í fyrsta skipti
síðan árið 1795 að þessar borgir verða fyrir slíkri árás.
Útvarpsstöðin í Luxemburg
útvarpaði í gær ávarpi Eisen-
howers til íbúanna í Trier. —
Var þeim sagt, að þeir mættu
búast við áköfum loftárásum á
jámbrautarstöðvar borgarinnar.
íbúamir voru áminntir um að
hlýða ekki fyrirskipunum naz-
ista um að yfirgefa borgina.
1 fyrrinótt varð Berlín fyrir 9.
næturloftár'ásinni í röð.
Rauði herinn tekur
Neustettin og Prechlau
Stalín marskálkur tilkynnti í
gær, að hersveitir Rokossovskis
marskálks hefðu tekið borgina
Neustettin í Pommern og 50
aðra bæi, m. m. Prechlau.
Rauði heriim er kominn enn
lengra norðvestur og mun vera
um 50 km. frá Eystrasaltsströnd
andspænis Bomholm.
Hersveitir Rokossovskis tóku
allmarga bæi á bökkum vatna,
sem skýla vinstra fylkingar-
armi hans.
Hersveitir Konéffs tóku enn-
þá eitt af úthverfum Breslaus
f gær og 10 húsasamstæður í
borginni, m. a. stóra vélaverk-
smiðju og gasstöð borgarinnar.
Bandarískir skriðdrekar brun-
uðu í gærkveldi yfir brú á Erft,
sem 1. herinn hafði náð óskemmdri
á sitt vald. Fótgönguliðið fór yfir
ána á sundi eða í bátum.
Herstjórnin leynir aðgerðum 9.
hersins að mestu, en fréttaritarar
segja, eins og áður er getið, að
hann sé kominn inn í úthverfi
MunohenHlladbachs og skjóti á
Dusseldorf. — Hann tók 4000
fanga í gær. — Þjóðverjar segja 9.
herinn .kominn inn í Rheydt, fæð-
ingarborg Göbbels, skammt frá
Múnohen-Gladbacli. — Flugvélar
Bandamarma gerðu árásir á síðar
nefnda borg í gær.
CALKAR.
Þjóðverjar hafa nú verið hrakt-
ir algerlega úr Calkar. Bandamenn
eru komnir yfir járnbrautina á
milli Údem og Xanten.
Farið er að draga úr mótspyrnu
Þjóðverja víðast á milli Maas og
Rínar.
NÁLGAST TRIER.
3. herinn undir stjórn Pattons
nálgast borgina Trier við Mosel
frá tveimur hliðum. — Hann sótti
fram á 90 km víglínu í gær og tók
15 bæi,- m. a. bæinn Bitburg. —
Er hann þarna kominn gegnum
Siegfried-línuna.
SVEIT flugvirkja úr 8. hernum yfir Þýzktdandi. A myndinni
sjást gufuslóðir sem bandgrískar orustuflugvélar hafa skilið
á eftir sér í leit sinni að óvinaflugvélum.
•
Norðmenn fagna ákvörðunum Krím-
ráðstefnunnar
Fregn frá norska blaðafulltrúanum.
Norsk tidend, málgagn norsku stjómarinnar, birtir ritstjóm-
argrein um Krím-ráðstefnuna, og segir þar m. a.:
*
„Ráðstefnan á Krím er af mörg- ( ins. Norska stjórnin hefur í utan-
um ástæðum einn ánægjulegasti
stjórnmálaviðburður stvrjaldarinn-
ar. Hún er í fyrsta lagi nvr vottur
ríkispólitík sinni á stríðsárunum
talið það aðalverkefni sitt að koma
á nánu og góðu samstarfi við
um einingu stórveldanna þriggja, 1 Bandamannastórveldin, og
og sú eining er skilyrði bæði fyrir'
sigri yfii' hinum sameiginlega óvini
ogvfyrir friðsamlegri þróun í fram-
tiðinni. í Öðru lagi samþykkti ráð-
stefnan skýra ste'fnu Bandamanna-
stórvelda gágnvart hinum * leystu
löndum. Því er slegið föstu, að sú
stefna á að mótast af virðingu fyr-
ir þjóðasjálfstæði og frjálsri þjóð-
stjórn. Fyrir þessu tvennu berst
einnig* norska þjóðin. Loks náðist
á ráðstefnunni samkomulag um
ákveðin mál, sem hugsanlegt var
að orðið gætu að ágreiningsmálum.
Þannig var fundin góð lausn á
málum Póllands og Júgoslavíu.
Norska þjóðin hefur eindregna
samúð með þeim ríkjum, sem
leggja fram úrslitaskerf lil sigurs-
JIERMAtíUR úr 17. fallhlifaher Bandaríkjanna gœtir þýzkra
herfanga, sem teknir voru höndum í orustunum i Ardenna-
sliógi nýlega. <
Rúmenski forsætisráð-
herrann segir af sér
Útvarysstöðm í Búkarest skýrír
svo frá, að forsœtisráðherrann,
Radescu hershöfðingi, hafi sagt af
sér.
Nokkur ókyrrð er í Búkarest og
Árshátíð Sósíalista-
félags Reykjavíkur
Sósíalistafélag /Reykja-
víkur heldur árshatíð sína
annað kvöld kl. 8.30 í
Listamannaskálanum.
Sósalistafélag Reykjavík
ur er nú 6 ára og minnist
Ársæll Sigurðsson afmæl-
isins með ræðu.
Einar Olgeirsson ræðir
um Krímráðstefnuna, en
sú ráðstefna hefur verið á
allra vörum undanfarið og
samþykktir hennar hinar
mikilvægustu fyrir allar
þjóðir.
Sigfús Sigurhjartarson
ræðir um prentsmiðju fyr-
ir Þjóðviljann.
Sif Þórz sýnir listdans.
Ennfremur er. guitarsóló
og að lokum dans.
Aðgöngumiðar seldust
svo ört í gær að þeir félag-
ar sem eiga eftir að fá sér
miða þurfa að hafa hraðann
á í dag áður en þeir
þrjóta.
grundvelli þess samstarfs hafa
Norðmenn komið fram sjónarmið-
um sínum og hagsmunum: Þegar
stórþingsforsetinn C. J. Hambro
skrif^ði í Norsk tidend* í eftirmæl-
um um Neumann, er veiúð hafði
sendiherra Póllands í Noregi, að
Neumann hefði með „alvaríegum
áhyggjum víða séð nýja og grimmi-
lega heimsvaldasteínu vaxa upp í
stað hinnar þýzku“, er það skiln-
ingur, sem ekki er skilningur
norskú stjórnarmnar og norsku
þjóðarinnar.
Það ef afleiðing þeirrar stjórn-
málastefnu sem bæði norska '
stjórnin og Bandamannastjórnirn-
ar hafa haft," að Noregur gat 10.
máí 1944 gert samhljóða samn-
inga um borgaralega stjórn, í þeim
héruðum Noregs, sem leyst yrðu.
við Stóra-Bretland, Sovétríkin og
Bandaríkin. Til þessa hefur ekki
gefizt tækifæri til að framkvæma
þá samninga nema í beim hluta
Finnmerkur, sem rauði herinn haf-
ur leyst. Þar hafa samningarnir
reýnzt báðum aðilum mjög vel í
framkvæmd. og samvinna norskflá
yfirvalda og rauða hersin's orðið til
öðrum borgum landsins, að styrlíja og trevsta vináttusam-
Visjinski, annar af aðstoðarut- i band Norðmanna og Rússa. Þetta
rnríkisþjóðfulltrúum sovétstjórn- er gott dæmi um samvinnu smá- j
arinnar, cr kominn til Búkarest.
þjóðar og stórþjóðar. úkvarðanir 1

Afturhaldstillaga um
Póllandsmál felld í
brezka þinginu
Tveir þingmenn í íhalds-
flokknum báru fram tillögu í
brezka þinginu í gær, sem fól
í sér mikla gagnrýni á ákvörð-
unum Krímráðstefnunnar um
Pólland.
Einn af þingmönnum Verka-
mannaflokksins fór hörðum orð
um um tillöguna og ílutnings-
menn hennar, sem hann sagði
að væru blindaðir af hatri á
Sovétríkj unum og sýndu botn-
lausa fáfræði um alþjóðamál.
Anthoy Eden utanríkisráð-
herra flutti langa ræðu um
þetta mál. — Hann sagði hin
svo kölluðu Curzonlandamæri
vera þau sanngjöi;nustu sem
hægt væri að ákveða. — Bret-
ar hefðu eftir fyrri heimsstyrj-
öldina varað pólsku stjórnina
oftar en einu sinni við því að
ásælast lönd austan þeirra. Pól-
verjar hefðu ekki sinnt því og
lagt undir sig landsvæði, sem
byggð væru erlendum þjóðum,
því að Pólverjar væru þar
hvergi í meiri hluta nema í
Vilnius og Lvoff, sem væru
umkringdar öðrum þjóðum.
Brezka stjórnin hefði viður-
kennt þessi síðari landamæri
Póllands með því skilyrði, að
Austur- Galizía fengi . sjálf-
stjórn, en það hefði aldrei ver-
ið efnt og ákvæðunum um rétt-
indi þjóðabrota hefði heldur
ekki verið fullnægt.
Framh. á 8. síðu.
Knm-i'áðStefnunnar sýna vilja
Bandamannastórveldanna til að
fylgja sömu stefnu í öðrum leyst-
um löndum, og það er eindregin
ætluu vor, að bróunin muni ekki
leiða til andstæðna milli smáríkja
og stórvelda, heldhr til jákvæðrar
samvinnu milli allra hinna samein-
uðu þjóða“.