Þjóðviljinn - 08.05.1960, Blaðsíða 2

2)
ÞJÖÐVILJINN
Sunnudagur 8. maí 1960
Eyjólfur EygóEfsson
_F-_3^2._apríl Í905.— _ D. 8. apríl 1960
Eyjólfur Eyjólfsson kom la-
tækur piltur austan af iandi
til Akureyrar, settist í Gagn-
fraqðaskólann og lauk þaðan
prófi. Las utan skóla ásamt
bekkjarbræðrum sínum, tók
síðan stúdentspróf við Mennta-
skólann í Reykjavík.
Að stúdentspróíi loknu hélt
Eyjólfur aftur austur til móð-
ur sinnar, stjúpíöður og sex
yngri hálfsystkina sinna — og
þar með var skólanámi lokið.
Efni í bókmenntafræðing eða
íræðimann á hvaða sviði öðru,
er vera skyldi, settist við talna-
dálka í Landsbankaútibúinu á
Eskifirði — og þar með hafði
fátæktin íslenzka brugðið fæti

Lyjálfur Eyjólfsson
fyrir einn efniiegan námsmann-
inn, enn sem oft fyrr og síðar.
Eftir nokkur ár þar eystra
fltittist Eyjólfur til Reykjavík-
ur og gerðist starfsmaður aðal-
bankans þar. Var hann þar um
margra ára skeið gjaldkeri í
vixladeild.
Á heimsstyrjaldarárunum síð-
ari kemur Eyjólfur tii Vest-
mannaeyja ásamt konu sinni,
Steinunni Pálsdóttur og ungum
syni þeirra hjóna. Tók hann
þar við starfi kaupfélagsstjóra
við Kaupfélag verkamanna. Var
hann og brátt kjörinn í bæjar-
stjórn af hálfu Sósíalistaílokks-
ins.
Ég kynntist EyjóJfi fyrst á ár-
um hans í Eyjum, og vorum
við þar samstarfsmenn. — Ekki
þurfti langa viðkynningu til að
sannfærast um, hvílikt prúð-
menni Eyjólfur var í hvívetna,
hógvær og háttvís, svo að af
bar. Þekking hans á bókmennt-
um, smekkvísi og glöggskyggni
í þeim efnum, fór heldur ekki
milli mála. — Já, Eyjólfur Eyj-
ólfsson var hættulegur maður
— hvað nætursvefninn snerti.
Það var freistandi að vaka með
_ &
SKkPAUTGCRÐ
RIKISINS
Esja
vcstur um land í hringferð 11.
þ.m. Tekið á móti flutningi á
mánudag til Patreksfjarðar,
Bildudals, Þingeyrar, Flateyrar,
Súgandafjarðar, ísafjarðar,
Sigulufjarðar, Dalvíkur, Akur-
eyrar, Húsavíkur, Kópaskers,
Ilrufarhafnar og Þórshafnar.
Farseðlar seldir á þriðjudag.
honum eina stund —• og aðra,
og ræða við hann um bókar-
mennt og annað í þeim dúr. Og
svó átti Eyjólfur þennan bless-
unarlega húmor, sem er balsam
og krydd tilverunnar, hverjum
átrúnaði betri.
Heimili þeirra Steinunnar og
Eyjólfs var mikið menningar-
heimili, og þar ríkti sú gest-
risni, sem aðeins verður til
jafnað með Unuhúsi.
Eftir Eyjadvölina gerðist Eyj-
ólfur um skeið blaðamaður við
Þjóðviljann, en síðan starfs-
maður Loftleiða, fyrst hér
heima en loks um sex ára bil
fulltrúi þess félags í Osló.
Áður .en þau Steinunn og
Eyjólfur fluttust til Noregs,
misstu þau einkason sinn,
Konráð, mesta efnismanu, af
slysförum, aðeins 17 ára að
aldri. í>au hjónin eru hvorugt
þess háttar manneskjur, sem
bera hárm sinn'á torg, og hef-
ur:,þeárm.iV;afalaust. hentað v.el
dvöl í öðru landi, meðal ókunn-
ugra. meðan nokkuð dróiúr gáp-
asta ■: sviðanum eftir sonarmiss-
inn. En þegar árunum fjölgaði
erlendis, stóð hugurinn heim.
— Og' útlegðinni var í þann
veginn að ljúka. Eyjólfur var
kominn heim í byrjun apríl,
til þess að taka við skrifstofu-
stjórastarli hjá Loftleiðum. Að
morgni dags, föstudaginn 8.
apríl, veiktist hann og var lát-
inn að kvöldi sama dags. Eigin-
konan var enn úti í Noregi og
náði ekki að vera við dánar-
beð hans. Kom hún heim dag-
inn eftir.
Það eru mörg ár, s’ðan þau
Eyjólíur og Steinunn hurfu mér
til annars lands. Það var því
ánægjulegt að eiga með þeim
eina kvöldstund á heimili okk-
ar hjónanna um hátíðirnar í
vetur, þegar þau voru hér í
orlofi. Kímni Eyjólfs og and-
ríki var sem fyrrum, framkom-
an jafn hýrleg og prúðmannleg
sem þá og brennandi áhugi
hans í andanum hinn sámi.
Ég veit að margur saknar
vinar :í stað, þar sem Eyjólfur
var, þótt þéir setji ekki sökn-
uð sinn á prent — og ég bið
Steinunni forláts á þessu litla
og sundurlausa skrifi.
Árni úr Eyjum.
Harmleikur Kambans ,,f Skálholti" er sýnt við ágæta aðsókn
um þessar mundir í Þjóðleikhúsinu. Uppse!»t hefur verið á allar
sýningar og leiknum liefur verið ‘tekið forkunnar vel. Næsta sýn-
ing verður í kvöld,. — Myndin er af Kristbjörgu Kjeld og Er-
lir.gi Gíslasyni í hlútverkuin sínum.
Sextugur á morgun
Gisli S. Mognússon
Þeir, sem aldamót.aárið
1900 litu ljós þessa heims,
fylla sjötta áratug ævi .^inn-
ar á þessu ári. Einn í þpirra
'hóþi er Gísli Magnússon á
Bjargi, Stokkseyri.
Viðhorfið í þjóðlífsmálum
okkar íslendinga, um síðustu
aldamót var nokkuð annað en
í dag ríkir, enda lífs'kjör
þjóðarinnar, tækni og aðbún-
aður vinnandi fólks með öðr-
um og ólíkum hætti, því sem
í dag er við að búa. Fátækt
og þröngur kostur var þá
hlutskifti margra alþýðu
manna. Langur vinnudagur,
lág laun og lélegur aðbúnaður
við erfið og áhættusöm störf
íslenzkray sjómannastéttar.
Störf þeirra ára voru mörkuð
þrotlausu erfiði, hvíldarlítils-
strits þess fólks, sem við
tæknivana framleiðslu vann
langt úr hófi fram og bar úr
’býtum allsendis ófullnægj-
andi l'ífeyri til sinna fjöl-
skylduþarfa. í þeim harða
skóla biturrar lífsreynslu og
linnulítils þrældóms, fengu
ýmsir forustukraftar íslenzftr.
ar verkalýðshreyfingar upp-
eldi sitt og mótun.
Gísli Sæmundur Magnússon
er fæddur í Smiðshúsum á
. Stokkseyri 9. maí árið 1900,
sornur hjónanna Magnúsar
Þóðarsonar, Grímssonar frá
Stokkseyri og Ingibjargar
Gisladóttur frá Framnesi ’í
Hraunshverfi, '^óréidra<£ 'GífJá;:
bjuggu við sára fátækt, sem
fleiri á-Stokkseyri í þá daga.
Fékk Gísli þegar á barnsaldfi -
að kynnast lífskjörum fátækt.
arinnar og viðgerningi þjóðfé-
lagsins til þeirra, sem erfið-
Gísli Magnússon
asta höfðu aðstöðuna til að
afla sér gæða jarðlífsins.
Fimmtán ára gamall fór
hann til sjós á kútter Sig-
r'íði. En á þeim árum var
fyrsta sjómannaferð margra
unglinga á skúturnar. Aðal-
lífsstarf Gísla hefur verið
sjómennskan, Hefur hann
stundað sjóinn á öllum
tegundum fiskibáta, allt frá
togurum niður í árabáta, Er
Gísli talinn sjómaður góður,
enda prýddur aðalskostum ís-
lenzkrar sjómannastéttar,
drengskap. áræði og harð-
fylgi. Gísli hefur um langt
árabil verið bagaður á fæti
og myndi margur maðurinn
ekki hafa stundað sjórnennsku
við hans aðstæður. En Gisli
stúndar sjóinn með harðfylgi
og karlmennsku og lætur
hvergi á sjá þrátt fyrir sin
60 ár.
Þótt aðalstarf Gisla hafi
verið sjómennska, hefur hann
við ýmis ömiuf störf fengizt
um dap'ana, allskonar verka-
mannavinnu í landi, búskap
og fleira. Hefur Gísli jafnan
verið eftirsóttur til vinnu, þvi
suk dugnaðar síns er hann
viðurkenndur trúmennsku-
maður og vel verki farinn.
Gísli er maður félagslyndur,
samvinnuþvður og greiðvik-
inn, hafa þessir kostir hans
gert hann mjög vinsælan og
ska^að honum traustan fé-
lagshóp, sem metið hefur
drenglund hans og mannkosti,
er sýnt hafa sig í samskipt-
um hans við samferðafólkið I
’ yof'nufn »lipns farsæla lífsstarf.
Gísli er söag- og gleðimaður,
sem hressilegt ér a.ð hitta á
"gofe st’und. Lætur Gísla vel
að miðla öðrum af lífsgleði
sinni og vekja til' áhugít þá,
sem hikandi eru og tvístíg-
andi um afstöðu til mála..
Gísli var um langt áráhil
virkur starfskraftur Ung-
mennafélags Stokkseyrar á
þess beztu sterfsárum Vann
hann þar mikið starf I félagi
við æskulýðskraft’a þorpsins á
þeim árum, fyrir þessa merku
félagsmálastarfsemi. ér á
þeim árum átti mjög gifturík-
. um árangri að fagna í starfi
sínu.
Allt frá fvrstu tið hefur
Gísli verið sterkur og örugg-
ur liðskraftur og málsvari
verkalýðshrevfingarinnar, með
örugga trú á sigur þesS' mál-
staðar. er verkalýðssamtökin
hafa barizt fyrir. Á Gísli að
haki mikið starf í verkalýðs-
og s.jómannafélaginu Bjarma
og hefur notið þar verðugs
trúnaðar. Er hann nú i stiórn
” félagsins í verkalýðsmálum
er Gísli harður baráttumaður,
en íhugar þó af fullri gaum-
, gæfni málefni baráttuimiar og
rasar þar hvergi um ráð fram.
Hefur Gísli sýnt stéttvísi og
félagsþroska þegar tii átaka
hefur komið á þeim vettvangi
Framhald á 4. síðu.
A** "J
KHflKIJ
• / •
Kastari sýndi Þórði landakort. „Þetta virðist nú vera
flóknara, en það er í raun og veru. Fjölskylda mín
á hér mikla landareign, en þar er öll starfsemi á eftir
tímanitm. Þessvegna ætla ég að flytja heim nýjar
vélar og hleypa nýju blóði í atvinnulífið. Þyrlan? Eg
ætla að nota hana gegn skordýraplágunni. Hér sérðu
alla pappíra og tollskjöl“. Já, pappirarnir ern í lagi,
.... en þó getur Þórður ekki varizt grunsemdum.“
En hversvegna er skipið svona unda.rlega byggt ?“
„Bíddu aðeins“, sagði Kastari og brosti, þú gétur
einnig fengið upplýsingar um það“. J