Þjóðviljinn - 14.05.1971, Blaðsíða 1

Föstudagur 14. maí 1971 — 36. árgangur — 107. tölublað
Gylfi Þ. Gíslason
eftir EFTA-fund
Vandi er um
slíkt uð spá
Gylfi Þ. Gáslason við-
skiptamálaráðherra tótk til
máls á hinum sérstæða út-
fararfundi EFTA í gær og
saigði að það gleddi sig
mjög að þessi fundur væri
haidinn einmitt hér.
Hann sagði, að ísiland
miundi keppa að því að ná
svipuðu samkomulagi við
Efnahagsbandalagið og það
hefði áður náð við Frí-
verzlunarbandalagið við
inngöngu í það, ekki sízt
að því er varðar verzlun
með fiskafurðir. Hann tók
það einnig fram, að ísland
liti á það sem óskylda hluti
að semja um friverzlun
með fisk og fiskafurðir og
að semja um rétt þjóða
til að veiða innan fis;k-
veiðilandhelgi hver ann-
arrar m.ö.o. að ekki mætti
MeyPa öðrum' þjóðum inn
í ísienzka iandlhelgi.
Eftir ráðherrafundinn
sagði Gylfi m.a., að það
væri of djúpt tekið í ár-
inni að segja að EFTA
væri úr sögunrrf, þvi að ali-
ir þeir sem til máls hefðu
teikið, væru sammála um
að vemda bæri fríverzlun
í álfunni og koma ekiki upp
nýjum tollmúrum. En
bvemig það mætti geraist
vissi enginn.
Sögulegur EFTA-fundur
efflr samkomulag Breta
viS EfnahagsbandalagiS
Fríverzlunarbandalagið fékk
hægt andlát í Reykjavík í gær
Rippon, markaðsmálaráðherra Breta, flutti ráð-1 frjáisam tanfflutning á eiiefu
vörutegundum sem skipta iðnað
herrafundi Fnverzlunarbandalagsins í Reykja- þeirra miklu, en óútkljáö er um
vík þau tíðindi í gær, að Bretar yrðu áreiðanlega ’a Breter noWcur Mö‘
komnir inn í Efnahagsbandalagið 1. jan. 1973 —
og allar líkur benda til að Danir og Norðmenn
verði þeim samferða. Fara þá að styttast lífdagar
EFTA, ári eftir að ísland grekk í samtökin, en rík-
in sex sem eftir verða, munu reyna að ná sam-
komulagi um sameiginleg viðhorf til viðskipta-
samninga við EBE.
Tvö tonn af
olíu í höfnina
Isafirði 13.5. — 1 gærkvöld var
ætlunin að dæla 120 tonnum af
olíu um borð í togairann Ross
Indrepid H-353 hér á ísafirði.
Þegar búið var að dællia 85
tonnum i toganamin byrjaði að
flæða úr yfdrfylltum tönkum
hans, og lenti sú olía í sjónum.
Eklki ber monnum saman um,
hiwað milkil olí a hatö lient í sjón-
um. Þó er talið að tvö tonnhaifi
lent í sjónum. Var siprautað efni
é olíuna til að eyða fitiunni úr
hennii. Var herani þannie sökkt
til botns.
Talið er að sjómennimir hafi
verið drukknir við gæzlra olíu-
tankanna. — G.H.
1 blaðamainnasto íu EFTA-fiund-
arins var alllengi beðið eftir
greinargerð frá ráðlherraifunddn-
um, sem hófst um þrjúleytið.
Þanigiað kom, sem fyrr segir,
markaðsmálaráðlheiTa Bretlands,
Rippon, með tíðindi atf því, að
svo langt heffiði miðað í sam-
komulagsátt í viðræðum Breta
við EBE, sem lauk í gærmorgun,
að fyMilega væri rauhhæffit að
Bretar gerðust aðilar að banda-
lagdnu 1. jan. 1073 Aligengustu
ummæli blaðairaainna voru á þá
leið að „þeir eru aö jarða EiFTA
þama uippi“.
Ráppon geröi grein fyrlir þeim
atriðum sem náðst heflur sam-
komulag um. Bitt mesita þrætu-
eplið miíllli Englendiraga og
FTakka var fraimjlag fyrmieifindra
til sameiginlegna sjóða EIBE —
nú hefur náðst samkomulag um
fimm ára aðlöguraartíma á því
sviði og þrjú ár tiil viðtoótar ef
þörf krefur. t>á var sam.þvkkt
að ný aðildarríki hefða fimm
ára aðlögunartíma í sex áiföng-
um að því er varðar laindibúnað-
arstefirau EBE. Pellia á niðurinnri
tolla á iðnaðairvörum í fimm ó-
föngum, síðast 1 júlí 1977, og
koma á samieiginlegum ytri tolli
með sama hraða. Þá náðistsam-
komulag um sérsamninga við
lönd brezka siamveldisins sem
háð eru sykurútflutningi. Bret-ar
náðu samkiorraulaigi um toll-
iradi að því er varðar garðávexti,
en enn er eftir að leysa ýmis
mál sem varða mjóltourafúrðir.
Bæði Rippon og viðskipta-
málaráðherrair Danmerkur og
Noregs, sem einnig sætoja um
aðild að EBE, báru fram fagrar
yfirlýsdngar um að þeir rraundu
stuðla að þvi að haldiið yrðiuppi
fríverzilun með iðnaðarvörur í
Bvróipu. eins og EIFTA hefði
stefirat að, og etoki reistir raýir
toUmúrar í álfúnni. Viðskipta-
mólaráðherra Dana, Anderson,
sagði eð sfcilmálar þeir í land-
búnaðarpólitík, sem EBE bæri
nú fram, væru nokkum veginn
fuUnægjainidi“. Mundu Danir
halda uppi rétti þeirra ríkjasem
ekki vildu í Efnahagsbandalaigið.
Viðskiptaráðherra Noregs, —
Kleppe, — lét í ljós ánægju sana
yfir greinargerð Rippons, en tók
það fram, að enn ættu Norð-
menn óileýst þau mál sem mestu
skipta þá í viðræðum við EBE
— en það eru nýskipan fisk-
veiðimála og undanþágur fyrir
norskan landbúnað. Hann sagði
að með aðild Noregs að Etfina-
hagsbandalaginu breyttist það úr
fisíkinnflytjanda í meiiihéttar
fisikútflytjanda. Því yrðu allar
aðstæður aðrar en áður. Norð-
menin rraundu ekki sækja um
sórstakar undanþóigur vegna
haignýtingar fiskimiða sinna, en
Framhald á 9. síðu.
Nýju Esja
á sigfíngu
☆ Eins Og sagt var frá í frétt
☆ hér í blaóinu í gær afhenti
☆ Slippstöðin á Akureyri Skipa-
☆ útgerð ríkisins nýju Esjn í
☆ fyrradag við hátiðlega athöfn.
☆ Myndin hér að ofan er tekin
☆ viö það tækifæri af nýja
☆ strandferðaskipinu á sigl-
it ingu, en Esja er sem kunnugt
it er systurskip Heklu. Þykir
■& skipið hið vandaðasta að öll-
ix tim frágangi og er fönguleg-
ir ur farkostur eins og mynd-
■fr in sýnir. — Ejósm J.I.
Franskt herskip
Fraraskia herskipið „Gommaiid»j
airat Bourdais“ kemur til Reykja*'
wlkur í dag. Slkip þetta, sem hef-
ur nokkrum sinraum verið hér
á ferð, síðast f júnímánuði í
fyrrasuiraar, vegur 2000 tonra, er
103 metrar á lengd og 11,5 m. á
breidd. Áihöífnin er 162 menn. —<
Skipið verður til sýnis fyiir al-
menning dagairaa 15.-18. iraaí kl.
14,00 til 17,00.
Nýtt fiskverð fyrir 1. júní
Ná fá kjósendur að velja um
536 frambjóðendur 6 fíokka
Á miðnætti s.I. nótt rann út
framboðsfrestur til alþingiskosn-
inganna 13. júní n.k. Fimm flokk-
air Iögðu fram lista í öllum
kjördæmum landsins 8 að tölu
og nýjasti flokkurinn. Fram-
boðsflokkurinn, lagði fram lista
í þrem kjördæmum. Munu alls
hafa vcrið á þessum listumöll-
um nöfn 536 frambjóðerada.
Gömlu flokkamir fjórir, AI-
þýöuiflokiku r, Framsóknarflokku r,
Sjálfstæðisflokkur og Alþýðu-
baradalag halda að sjólfsögðu
sínum venjulegu listaibókstötfum,
A, B, D og G. Samtök frjáls-
lymdira og virastrimanna óskuðu
ijbáns vegar eftár að fá listabók
staifinn F og murau hafá flengið
hann á lista sína í öllum kjöir-
dæmum. Nýi flolkkurinn, Pram-
boðsffilokkurinn, óskaði etftir bók-
stafnum O og fékk hann.
Kjósendur flá að þessu sinni
að velja um 536 frambjóðendur
og 6 listabófcsitalfl: A, B. D, F, G
og O og befur otft verið minna
úrvail.
Fonrragaili var aðeins á ein-
um lista. Var það á lista Sam-
taka frjálslyndra og vinstri
roanna í Norðurlandskjördæmi
vestra. Var aðstandendum list-
ans gefinn kostur á að bæta úr
þessum mistökum og var siðan
samþykjkt að taka listann gild-
an.
Sjómennirnir ganga af bátum
vegna lélegra kjara í sumar
FFSÍ í verðlagsráði er Guð-
rnundur H. Oddssian.
Þá hatfði verið haldinn stjlólm-
arfundur £ Sjómiamnasambamdi
■ í fyrradag var ha'ldmn fundur í verðlagsriáði sjávarát-
vegsins. Var samiþyklkt þar af fulltmum fískseljenda að
segja upp gildandi fískverði, sem gildir tfl maíloka.
■ Samkvæmt áætlun EfnahagsstafnumiariininaT var gert
ráð fyrir að fisfcverð lækkaði á Bandaríkjamarkaði á þessu
ári. Er gildandi fiskverð miðað við það- Þetta hefur ekki
reynzt rétt. Fislkiverð hefur hækkað á Bamdaríkjamarkaði
og vonir standa til þess að ufsi og karfi seljist fyrir hærra
verð í Sovétríkjunium.
Sámkivæmt Ilögum, verður að
segja upp gildamdd fiskiverði með
hál fsmánaðaríyrirvara. Anniars
framleruglist það af sjáltfu sér til
septembeiriloka. Sögðu fiulltrúar
fiskseljenda upp fiskiveirðinu mid-
að við að það falíli úr gildi raúna
í mailok.
1 fiskverðirau eriu teknar nær 4
krónur að iraeðeltali atf hverju
kg til verðjöfnunar fiskiðnaðar-
ins. Um áramótin gerði Etfna-
hagsstotflnunin toröfiu til þess að
fá inn um 600 miljónir toróna í
fistoverðinu til, þessarar verð-
jöfnunar. Vair það rýrt um 20°/ft
þó. en óheyrilega miltoið er tekið
af fistoverðinu. ennþá með þessu
gjaldi og mætiti auka hluit fisk-
séljenda með því að skerða þetta
verðjöfnunargjald í fiskwerðimiu.
Svo til öll aðildarfélög Far-
manna- og fiskimiannasaiirabands-
ins hafa undamflaima daga verið
að senda óskorcnir til fúlltr. sam-
bandsins í verðlagsráði aðsegja
upp gildandi fistoverði. Eullitrúi
Islands fyrir nokkrum dógumi.
Var þar ákveðið að standa að
uppsöign fistoverðsdns í verð-
lagsráði. Fulitrúi Sjómannasam-
bandsdns í verðlagsráði er Jón
Sigurðssion, formiaður S.l
Þá sitóð að þessari uppsögn
fuilltrúi ASl Tryiggvi Helgason,
formaður Sjómannafélag® Eyja-
fjarðar. Enntfirierraur þrír fuiltrú-
ar útvegsmanraa í verðlaigsróði.
Þjóðviljinn hatfði tal atf Karli
Sigunbergssyni, fonrraanni skip-
stjóra- og stýrimainnaféllagsins
Vísis á Suðumesjum í gsar.
Haran kvað hörmuliegt ásitand
vena að stoapast á báibaiflotanium.
Vainitaði sóriega mannskap á
togveiðibátana fyrir væntanlegar
surraarveiðar og vildiv enginn
ráða ság á bábaraa með sumar-
vertíð í huga. Sjómenn gemgjuí
land hópum saman atf bátumium
og gætfist sHdpstjórnarmönnum
ekki tóm tál að hirða netin úr
sjó núna í vertíðarlokin Svana
lægi möranum á aö komast í
land í vinnu.
Bftirspurn er etftir sjómöninMm
til verka við virkáuraarfrairra-
tovæmdir í óbyggðum. Eru þeir
taldir duiga bebur í vosbúð þar
heldur en verto§umjenn i landi. —
Framhald á 9. síðu.
i
Hæstiréttur lækkaði tryggingar-
fjárhæðina úr 135 milj. í 10 milj. kr.
Hæstáréttur hefur kveðið
upp þann dóm, að upphæð
tryggiragrx þeirrar, sem Land-
ejgendatfélaig Daxár og Mý-
vatns atouili gert að leggja
fram til þess að fó laigt lög-
þann við því, „að breytt sé
rennsild löaxár í Suður-iÞing-
eyjarsýsíu, vatnslborði hernraar,
straiumsitefnui eða vaitnsmagni“.
skuli nerna 10 milj. kr., en
áður hatfði fógetaréttur ákveð-
ið upphæð tryggingarfj árins
135 máHjónir tor. Þá gerði
Hæstiréttur Laxárvirkjun að
greiða Landeigendafélaginu 40
þúsiund tor. í málskiostnað fyr-
ir Hæstarétti, en máiskostn-
aður í héraði var ffielldur ndð'-
ur.
Þessi dórrasúrsiit eru miikdll
sigur fyrir Landéigendafélag-
ið og ætti að gena því fljár-
hagslegá kleilft, að I Joma fram
lögbanni við þeim fnam-
kvaefmdttm. sem því var hedm-
ilað með hæsbarétt ardómnum
frá 15. desemiber s.L að leggja
lögbarm við. etf í yrði ráðizt,
en í forsenduim dóms Hæsta-
réttar segir, að samkvæmt
gögnum málsins og mólflutn-
ingi aðila fyrir dómnumbendi
ekltoert til að slíkar fraimkv
helfjtst fyir en haustið 1972.
I