Alþýðublaðið - 27.07.1983, Blaðsíða 1

al ðu-
lii fllAi ið S9
Miðvikudagur 27. júlí 1983 109. tbl. 64. árg.
Ef umbeðnar opinberar hækkanir ná fram að ganga
um næstu mánaðamót:
Rýrir kaupmáttinn
enn um allt að 2%
Ríkisstjórnin hefur nú til um-
fjöllunar umsóknir opinberra
stofnana um gjaldskrárhækkanir
um næstu mánaðamót. Lands-
virkjun fer fram á 31*% hækkun.
15.5% þeirrar hækkunar mundi
fara til Rafmagnsveitunnar, sem
hefur beðið um 8°7o að auki, eða
alls 23.5%. Hitaveitan hefur farið
fram á 43.9% hækkun hvorki
meira né minna. Þá hefur Póstur
og sími farið fram á 25% hækkun
á afnotagjaldi símans um næstu
mánaðamót og sams konar
hækkun fyrir póstþjónustu 1.
september.
Morgunblaðið greinir frá því í
gær að innan ríkisstjórnarinnar
sé ágreiningur um hversu miklar
hækkanirnar skuli vera. Segir
blaðið að sjálfstæðismenn telji
það óhjákvæmilegt að leyfa um-
talsverðar hækkanir, en að fram-
sóknarmenn óttist áhrif of mik-
illa hækkana og hafi nefnt frekari
erlendar lántökur á nafn.
Víst er að umbeðnar hækkanir
myndu hafa töluverð áhrif á af-
komu fólks ef þær renna í gegn.
Að sögn Hólmgeirs Jónssonar,
hagfræðings hjá ASÍ, myndu
þessar hækkanir einar sér valda
1.5—2% kaupmáttarrýrnun, en
fleiri hækkanir væru væntanlegar
um mánaðamótin, þó þetta væru
vissulega stærstu liðirnir. Vægi
hitans í vísitölunni er nú um 2.3 %,
vægi rafmagns svipað, en vægi
sima um 2%.
Af frétt Morgunblaðsins að
dæma er þetta hið mesta vand-
ræðamál hjá ríkisstjórninni. Það
er iðnaðarráðuneytið sem endan-
lega tekur ákvörðun um hækkan-
ir veitnanna og því höfuðverkur
Sverris Hermannssonar. Hins
vegar er það hlutverk Matthíasar
Bjarnasonar, samgöngumálaráð-
herra að ákvarða hækkun síma-
þjónustunnar og hefur Alþýðu-
blaðið þegar greint frá því að Jón
Skúlason Póst- og símamálastjóri
hafi hlerað úr ráðuneytinu að
hugmyndin væri að leyfa 18%
hækkun, sem væntanlega flokk-
ast undir „umtalsverða“ hækkun.
Jónas Haralz, bankastjóri Landsbankans:
„Fólk á erfiðara með að standa
við skuldbindingar sínar“
„Já, það hefur orðið vart við það
að fólk á erfiðara með að standa við
skuldbindingar sínar og þurfi ann-
að hvort að semja um framlengingu
lána eða um ný lán. Þetta kemur
ekki fyrst og fremst fram í vanskil-
um og ég get ekki sagt að uppboðs-
beiðnum hafi fjölgað verulega hjá
bönkunum. Við reynum að forðast
það að fara út í kostnaðarsamar og
tímafrekar innheimtuaðgerðir“,
sagði Jónas Haralz, bankastjóri
Landsbankans í samtali við Al-
þýðublaðið í gær.
Jónas sagði að þessir erfiðleikar
hefðu hafist fyrir alvöru síðari
hluta siðasta árs og þá sérstaklega
hjá fyrirtækjum sjávarútvegsins, en
einnig hjá almenningi.
„Fólk á í mestum erfiðleikum
með verðtryggðu skuldabréfin, en
mikið af lánum eru komin í það
form. Það ætti ekki að koma á ó-
vart að fólk sé í vandræðum nú,
innflutningstölur sína að það hefur
ofkeyrt sig og á nú af þeim sökum
erfiðara með að standa við skuld-
bindingar sínar og við erum alltaf
að semja við menn“, sagði Jónas.
Jón Skaptason, borgardómari:_______
Beiönum um fasteignaupp-
boð fjölgað um 30-40%
„Já, beiðnum um uppboð hefur
eitthvað farið fjölgandi hjá okkur á
þessu ári. Ég hef ekki nákvæmar
tölur um þetta hjá- mér, en mér er
nær að halda að beiðnum um fast-
eignauppboð hafi fjölgað um
30-40% frá í fyrraý sagði Jón
Skaptason, borgardómari, í samtali
við Alþýðublaðið, þegar hann var
spurður að því hvort uppboðs-
beiðnum og uppboðum hefði fjölg-
að að undanförnu.
Jón gat ekki sagt til um aukningu
á beiðnum um lausafjáruppboð, en
gat þess að lausafjáruppboðum
sem komu til framkvæmda hefði
fjölgað úr 10 í 15 miðað við síðasta
ár, og mætti gera ráð fyrir að beiðn-
unum hafi fjölgað svipað. Að-
spurður um eigið mat á þessari
aukningu sagði Jón að þessar tölur
segðu sína sögu.
„Það hljóta að verða meiri
vandræði hjá fólki þegar efnahags-
ástandið er svona slæmt á öllum
stöðum. Það er greinilegt að það
eru minni peningar hjá fólki en
verið hefur“ sagði Jón.
Fertugur utanríkisráðherra Dana í opinberri heimsókn:
„Danir geta aðstoðað Islendinga
í viðræðunum við EBE“
Danski utanríkisráðherrann,
Uffe Ellemann- Jensen hefur verið
í opinberri heimsókn hér á landi
undanfarna daga. Uffe er um fert-
ugt og því með yngstu mönnum,
sem gegnt hafa hinu viðamikla em-
bætti utanríkisráðherra. Hann er
hagfræðingur að mennt og þótti
standa sig vel sem slíkur í danska
sjónvarpinu, þegar hann annaðist
fréttaskýringarþætti um dönsk
efnahagsmál í fimm ár. Ráðherrann ~~
hefur átt viðræður við starfsbróður
sinn, Geir Hallgrímsson um mál-
efni landanna. Telur hann að Danir
geti lagt íslendingum lið í viðræð-
um við Efnahagsbandalagið. Að-
spurður kvað ráðherrann fátt líkt
með dönskum efnahagsvanda og ís-
lenskum þótt ærinn væri hann í
báðum löndunum. M.a. sagði hann
að þeir Danir sem lifað hefðu á
verðbólgunni undanfarið, hlytu að
verða atvinnulausir, svo lítil væri
verðbólgan í Danmörku. Eins og
fleiri góðir gestir skrapp ráðherr-
ann í lax og kom hann beint úr
þeirri viðureign á blaðamanna-
fund. Sést hann á myndinni til
vinstri koma á fundinn í fylgd með
Tómasi Karlssyni, deildarstjóra
kynningardeildar utanríkisráðu-
neytisins og af tilburðum Tómasar
virðast þeir enn vera að spjalla um
stærð laxa.
G.T.K.
Rafmagnsveita Hafnarfjarðar óskar eftir gjaldskrárhækkun:
„Styðjum ekki opinberar hækkanir
meðan þrælalög eru í gildi"
- segir Hörður
Zophaníasson,
bæjarfulltrúi
„Það er alveg á hreinu, að við
bæjarfulltrúar Alþýðuflokksins í
Hafnarfirði styðjum engar hækk-
anir til opinberra aðila á þjónustu-
gjöldum meðan þrælalög ríkis-
stjórnarinnar eru í gildi. Það er
mikil kröfugerð í gangi fyrir opin-
ber fyrirtæki, en ekki er spurt á
sama tíma um þarfir verkamanna
og fjölskyldna þeirra, sem flestar
berjast í bökkum þessa dagana Og
sjá ekki fram úr ástandinu. Meðan
löggjöf ríkisstjórnarinnar stendur
munum við því engar hækkanir
styðja. Hins vegar má skoða málin
Hörður Zophaníasson
á ný, þegar fullt frelsi til að semja
um afkomu verkamanna verður
komið á að nýju“. Þetta sagði
Hörður Zophaníasson, annar
bæjarfulltrúi Alþýðuflokksins í
Hafnarfirði, en flokkurinn lagðist
gegn hækkun til rafmagnsveitu
Hafnarfjarðar á bæjarstjórnar-
fundi á mánudag. Hækkunar-
beiðni rafveitunnar var upp á 8%,
*en hún kemur til viðbótar stór-
hækkun á útsöluverði raforku frá
Landsvirkjun, sem áformuð er á
næstunni. Mun þá raforka í
Hafnarfirði hækka um fjórðung í
einu, ef öll hækkunin nær fram að
ganga.
„Verkafólk hefur ekki lengur rétt
til að semja um afkomu sína. Sá
réttur hefur með þrælalögum verið
af því tekinn. Við getum ekki staðið
að baki stórhækkunum á fólk um
leið og réttur þess til að semja um
Framh. á 3. síðu
Grétar Þorleifsson skipaður formaður stjórnar Verkamannabústaða Háfnarfjarðar:
„Höfum verið mjög af-
skiptir með fjármagn"
Félagsmálaráðherra skipaði fyrir
skömmu Grétar Þorleifsson for-
mann stjórnar Verkamanna-
bústaða Hafnarfjarðar og tekur
hann við af Viðari Magnússyni. Al-
þýðublaðið ræddi við Grétar og var
hann spurður að því hvernig staðan
væri hjá V.H.
„Við hjá Verkamannabústöðum
Hafnarfjarðar erum ákaflega ó-
hressir með það fjármagn sem okk-
ur hefur verið skammtað, en margt
virðist benda til þess að við höfum
verið mjög afskiptir með fé frá
Húsnæðismálastjórn. Við höfum
sent stjórn Húsnæðismálastjórnar
bréf þar sem við förum fram á
skýrslu um veitingar til annarra og
sambærilegra sveitarfélaga til að fá
fram samanburð. Ég vil ekki full-
yrða neitt fyrirfram, en reynsla
undanfarinna ára bendir til þess að
grunur okkar sé réttur.
— Hefur þetta fjársvelti haft
slæmar afleiðingar? Hversu miklar
hafa framkvæmdirnar verið?
„Á síðast liðnum fjórum árum
höfum við skilað 18 fullunnum i-
búðum og í nóvember munum við
skila 8 í viðbót, þannig að þetta
gerir alls 26 íbúðir á þetta löngum
tíma. Við vorum að fá úthlutað lóð-
um við Móabarð undir 17 íbúðir og
við Þúfubarð undir 50 ibúða
blandaða byggð. Til framkvæmda á
þessum svæðum höfum við fengið
frá Húsnæðismálastjórn 4.9 millj-
ónir króna, en fyrir þann pening
gætum við e.t.v. byggt 3 íbúðir og
því er þetta frekar að dragast sam-
an, þó umsóknir hafi verið hjá okk-
ur um 100 síðustu ár. Til að halda í
við þessar umsóknir þyrfti að
byggja 25-30 íbúðir á ári, en ekki 3
eins og fjármagnið nú leyfir.
Þess má einnig geta að sam-
kvæmt lögum á Húsnæðismála-
stjórn, Byggðasjóður verkamanna,
Grétar Þorleifsson
að greiða allan kostnað af fram-
kvæmdum, en við höfum orðið að
leita til Hafnarfjarðarbæjar vegna
kostnaðar við hönnun og útboð, en
þetta virðist gilda um sveitarfélög
almennt“
— Eruð þið vongóðir með að fá
leiðréttingu á þessu?
„Ég vonast til þess að ef hin um-
beðna skýrsla staðfestir grun okk-
ar, að lögð verið áhersla á að leið-
rétta þetta misræmi og að það verði'
Framh. á 2. síðu