Alþýðublaðið - 09.01.1992, Blaðsíða 1

Skerðing ellilífeyris en
tilfærslur á örorkulífeyri
Sighvatur Björgvinsson heilbrigðisráðherra segir að ákveðið hafi verið að skerða hjá þeim sem
mestar hafa tekjurnar. Greiðslur úr lífeyrissjóðnum hafa ekki áhriftil skerðingar
„Það má segja að þeir
sem verða fyrir einhverri
skerðingu eru 10% þeirra
ellilifeyrisþega sem hæst-
ar hafa tekjurnar og þeir
sem missa alfarið grunn-
lífeyrinn eru 4,7% ellilíf-
eyrisþega eða þeir ellilíf-
eyrisþegar sem hafa lang-
hæstu atvinnutekjurnar,
yfir 114 þús. kr. á mánuði,"
sagði Sighvatur Bjðrgvins-
son heilbrigðisráðherra
þegar hann kynnti tillögur
ríkisstjórnarinnar um
breytingar á lífeyristrygg-
ingum í gær.
Um breytingar á örorkulíf-
eyrisgreiðslum sagði heil-
brigðisráðherra: „Ef sam-
svarandi skerðing hefði kom-
ið fram gagnvart örorkulíf-
eyrisþegum og ellilífeyrisþeg-
um hefði sú skerðing skilað
ríkissjóði sparnaði upp á um
30 milljónir króna. Við tókum
hins vegar ákvörðun um að
lífeyrir örorkulífeyrisþega í
heild skertist ekki neitt, held-
ur yrði sú breyting gerð að
þeir sem hafa hæstu tekjurn-
ar, þ.e. örorkulífeyrisþegar í
fullu starfi og með háar tekj-
ur, yrðu fyrir skerðingu en
það sem sparaðist yrði notað
til að bæta hag þeirra öryrkja
Sighvatur Björgvinsson heil
brigðisráðherra
sem eru á lægstum launum.
Þannig hækkar frítekjumark
öryrkja um 3.000 kr. á mán-
uði.“
Þá kom Sighvatur inn á þá
gagnrýni sem fram hefur
komið varðandi það að
skerðingarákvæðin nái ekki
til þeirra elli- og örorkulífeyr-
isþega sem hafa verulegar
fjármagnstekjur. Hann sagði
að þar sem slíkar tekjur væru
ekki skattskyldar væri mjög
upp og ofan hvort þær væru
taldar fram. >ví væri ekki
réttlátt að byggja á framtöl-
um þar um. Hann sagði hins
vegar að til stæði að taka upp
fjármagnsskatt í upphafi
næsta árs og þá væri ráð fyrir
því gert að fjármagnstekjur
leiddu til skerðingar á grunn-
lífeyri eins og atvinnutekjur.
Þessi skerðingarákvæði
þýða að hjá ellilífeyrisþegum
mun upphaf skerðingar
verða við tekjumarkið
65.847 kr. á mánuði, bæði hjá
giftum einstaklingum og ein-
hleypum. Full skerðing verð-
ur við 114.399 króna markið
á mánuði hjá einhleypingi en
við 109.491 krónu hjá giftum
einstaklingi.
Hjá örorkulífeyrisþegum
mun skerðingin hins vegar
hefjast við 68.847 kr. á mán-
uði og full skerðing koma til
þegar einhleypingar hafa náð
117.339 kr. á mánuði í at-
vinnutekjur en 112.491 krón-
ur hjá giftum einstaklingi.
Hjón eru í þessum tilvikum
metin sem einstaklingar.
Talið er að þessar aðgerðir
muni spara Tryggingastofnun
ríkisins um 260 milljónir
króna vegna skerðingar á
ellilífeyrisgreiðslum, en til-
færsla á greiðslum til örorku-
lífeyrisþega kostar ríkið um
eina milljón króna á ári.
Umframkostnaðurinn við Perluna
Engin tók ókvarðanir
- enginn því óbyrgur?
„Enginn er fundinn ábyrgur
fyrir Perluhneykslinu í skýrslu
borgarendurskoðunar. Hvergi
kemur fram hverjir það voru
sem tóku ákvarðanir sem leiddu
til þess að framkvæmd, sem ætl-
aðar voru 230 milljón krónur á
fjárhagsáætlun síðasta árs, tók
tii sín tæpar 600 milljónir,“ segir
í upphafi bókunar Kristínar Á.
Óiafsdóttur, borgarfulltrúa Nýs
vettvangs, í borgarráði sl.
þriðjudag.
í svarbókun Markúsar Arnar An-
tonssonar borgarstjóra undirstrikar
hann „að enginn tók ákvarðanir um
að breyta kostnaðaráætlunum Perl-
unnar til hækkunar framhjá stjórn
veitustofnana eða borgarráði...“
Það er hins vegar ljóst að ákvarðan-
ir um hækkun fjárveitinga til Perl-
unnar voru hvorki teknar í stjórn
veitustofnana né í borgarstjórn eða
borgarráði.
I bókun sinni segir Kristín að um-
framfjármagn til Perlunnar brjóti í
bága við 79. og 80. gr. sveitarstjórn-
arlaga, sem kveða á um að ekki
megi gera breytingar á samþykktri
fjárhagsáætlun sveitarstjórna nema
af kjörnum fulltrúum í sveitarstjórn.
Að öðru leyti segir Kristín í bókun
sinni. „Staðhæft er i skýrslunni að
yfirstjórn Perluframkvæmdanna
hafi „gjörsamlega farið úrskeiðis og
ekki liggi ljóst fyrir á hvers hendi
hún átti að verá'. Helst er að skilja
að meinið liggi í misskilningi stjórn-
armanna og starfsmanna Hitaveitu
Reykjavíkur á hlutverki stjórnar
veitustofnana. Af skýrslunni má þó
einnig draga þá ályktun að leitað
hafi verið til fyrrverandi borgar-
stjóra um ákvarðanir varðandi
Perluframkvæmdir, þegar sagt er
(bls. 2—3): „Sá skilningur virðist
hafa verið meðal yfirstjórnenda
Hitaveitunnar, starfsmanna hennar
og annarra í borgarkerfinu að borg-
arráð sé næsta skipulagsþrep fyrir
ofan stjórn veitustofnana og borgar-
stjóri sé jafnfætis stjórn veitustofn-
ana sem yfirmaður hitaveitustjóra
og einnig er almennt álitið að borg-
arverkfræðingur sé næsti yfirmað-
ur hitaveitustjóra. 1 samræmi við
þennan skilning hafa mörg mál
Hitaveitunnar hlotið afgreiðslu."
Ákvarðanir um að hækka fram-
kvæmdafé til Perlunnar um
300—400 milljónir króna voru
hvorki teknar í stjórn veitustofnana
né í borgarráði. í ljósi þess sætir það
furðu sem fyrrverandi borgarstjóri
upplýsti á síðasta fundi borgar-
stjórnar, að hann hafi einskis verið
spurður við vinnslu fyrirliggjandi
skýrslu.
Ábendingar borgarendurskoðun-
ar um nauðsyn á gagngerri betrum-
bót á stjórnun Hitaveitu Reykjavík-
ur eru þarfar. Hafi það hins vegar
verið ætlunin að komast til botns í
Perluhneykslinu með skoðun borg-
arendurskoðunar er þessi vinna
marklaus hvað þann þátt varðar.
Enn er grundvallarspurningum
ósvarað, spurningum sem Nýr vett-
vangur setti fram í tillögu um sér-
staka rannsóknarnefnd sem sjálf-
stæðismenn höfnuðu. Augljóst virð-
ist að viljann skortir til þess að sýna
hvar ábyrgðin á Perluhneykslinu
raunverulega liggur."
f kjölfar bókunar Kristínar lagði
borgarstjóri fram svohljóðandi bók-
un: „Uppgjör vegna framkvæmda
við Perluna var ekki viðfangsefni
borgarendurskoðunar með þessari
skýrslugerð, eins og skýrt kemur
fram af erindisbréfi mínu til borgar-
endurskoðanda hinn 17. september
sl. Reikningar vegna Perlunnar voru
ræddir ítarlega á nokkrum fundum
borgarráðs á sl. sumri og eru ekki á
dagskrá nú.
Astæða er hins vegar til að undir-
strika að enginn tók ákvarðanir um
að breyta kostnaðaráætlunum Perl-
unnar til hækkunar framhjá stjórn
veitustofnana eða borgarráði og
þannig að brotið væri í bága við
sveitarstjórnarlög, eins og KAÓ læt-
ur liggja að í bókun sinni. Slíkum
áburði er eindregið vísað á bug.“