Alþýðublaðið - 18.08.1930, Blaðsíða 2

ff
ALÞ YÐU.BLAÐIÐ
Klofningstilrannln.
Hvað segfa verklýðsfélögin ?
Morgunblaðið var töluvert
hróðugt um daginn yfir „Verk-
lýðsblaði.nu“, sem hinir svo-
nefndu Spartverjar („Jafnaðar-
mannafélagið Sparta") gefa út.
Það furðar engan á þessari á-
nægju Mgbl., þvi aðál-in.nihald
„Verklýðsbl." hefir verið árás-
ir á starfsemi Alþýðuflokksins
og ýmist dylgjur eða beinar á-
sakanir til einstakra manna, er
framarlega standa í .verklýðssam-
tökunum, um að - þeir væru svik-
arar við verkalýðinn. Hafa tveir
verið nefndir með • nafni, Jón
Baldvinsson og ólafur Friðriks-
son, þó skilja megi að við fleiri
er átt. Það er því eðlilegt, að
auðvaldið og íhaldið sé kátt, og
ekki sízt þegar litið er á, að
„Verklýðsblaðið“ berst fyrir því
að stofnað verði rujtt verklýds-
samband, með öðrum orðum
berst fyrir félagsbimdinni klofn-
ingu aipýdusamfakanna. Væri
hægt að hugsa sér meira happ
fyrir íslenzka auðvaldið en ef
verklýðssamtökin klofnuðu nú
eftir 14 ára samfyikingu í Al-
þýðusambandi íslands? Væri
annað happ meira fyrir íhaldið,
en ef það, nú þegar það liggur
flatt á allri sinni svivirðílegu
framkomu, fengi tækifæri til þess
að reisa sig á ný af því alþýÖu-
samtökin væru klofin?
En íhaldið hefir áreiðanlega
glaðst of snemma. Verkalýður Is-
lands er þroskaðri en svo, að
hann. láti óvitaskap nokkurra
manna vinna alþýðunni það
feikna-tjón, sem hlyti að leiða
af klofnum verklýðssamtökum.
1 „Verklýðsblaðinu" í dag er
fremst á blaði grein, sem heitir
„Ályktun íslenzku verklýðsfélag-
anna um stofnun verklýðssam-
bands.“ Er það ávarp, sem sagt
er að Verklýðssamband Norður-
lands, Verklýðssamband Vestur-
lands og fulltrúaráð verklýðsfé-
laganna í Vestmannaeyjum hafi
sent stjórn Alþýðusambandsins,
og er þar meðal annars gerð sú
krafa, að stofnað verði verklýðs-
samband með öllum verklýðsfé-
lögum á landinu, er sé óháð Al-
þýðusambandinu.
Það er nú dálítið hjákátleg
krafa að gera til stjórnar Al-
þýðusambandsins, að hún gangist
fyrir því að sprengja Alþýðu-
sambandið. 1 öðru lagi yrðu það
sennilega að vera verklýðsfélög-
in sjálf, en ekki Alþýðusamband-
ið, sem tækju ákvörðunina um
að ganga í nýtt verklýðssamband.
Viðtal við Jón Baldvinsson,
forseta Alpýðusambandsins.
Blaðið átti í morgun viðtal við
forseta Alþýðusambandsins. Hann
var ekki búinn að sjá „Verklýðs-
blaðið“, en sagði, að engin álykt-
im né áskorun hefði borist stjórn
Alþýðusambandsins frá verklýðs-
samböndum Norðurlands og
Vesturlands né fulltrúaráði Vest-
mannaeyja um stofnun verklýðs-
sambands.
Viðtal við Erling Friðjónsson
alþingismann,
Blaðið átti tal í morgun við Er-
ling Friðjónsson á Akureyri, sem
ásamt Einari Olgeirssyni og Jóni
Guðmann eru í stjórn Verklýðs-
sambands Norðurlands. Kom Er-
lingi þetta heldur ókunnuglega
fyrir, því málið hefði alls eigi
verið rætt í stjóm Verklýðssam-
bands Norðurlands og því síður
samþykt þar.
Viðtal við ísleif Hognason,
Vestmannaeyjum.
Blaðið átti einnig tal í morgun
við ísleif Högnason í Vestmanna-
eyjum. Skýrði hann frá, að í
fulltrúaráði verklýðsfélaganna í
Vestmannaeyjum ættu auk hans
sjálfs sæti Haukur Björnsson,
Reykjavík, og Jón Rafnsson.
Hefði ályktunin og áskorunin á
stjóm Alþýðusambandsins verið
samþykt á fundi, sem Fulltrúaráð
verklýðsfélaganna í Vestmanna-
eyjum hefði haldið í Reykjavik,
og þeir þrír, er nefndir voru,
verið á fundi þar. Mun þetta
hafa verið í júnímánuði, því síð-
an munu þeir fsleifur og Jón
Rafnsson ekki hafa verið í
Reykjavík.
Viðtal við Hauk Björnsson,
Reykjavik.
Blaðið náði í morgun tali af
Hauk Bjömssyni, og gaf hann
þá skýringu, að ályktunin hefði
verið samþykt af „Fulltrúaráði
verklýðsfélaganna í Vestmanna-
eyjum“ á fundi, sem haldinn hafi
verið í Eyjum. Sé þessi skýring
rétt, heíir þetta víst verið snemma
í júnímánuði, því um það bil
mun Jón Rafnsson hafa farið úr
Eyjum. Eitthvert misminni mun
vera í sambandi við þetta, og
varla hefir fundurinn verið hald-
inn á tvebn stöðum, í Reykjavík
og Eyjum.
Viðtal við Fibn Jónsson af ísa-
firði.
Blaðið átti í morgun tal við
Finn Jónsson af Isafirði, en hann
er nú staddur á Siglufirði. Var
honum ekki kunnugt um þessa
áskorun verklýðssambandanna,.
enda gat hann þess, að hann
væri ekki í stjórn Verklýðssam-
bands Vesturlands. Vér spurðum
hann, hvað hann segði um stofn-
un sérstaks verklýðssambands og
svaraði hann því, að hann hefði
nú ekki fram að þessu verið með
þvi.
Ályktunin kemur fram.
Rétt fyrir hádegi barst forseta
Alþýðusambandsins í hendur á-
byrgðarbréf frá Verklýðssam-
bandi Vesturlands, og var í því
ályktun samhljóða þeirri, sem
birt er í „Verklýðsblaðinu”. Var
hún undirrituð af Ingólfi Jóns-
syni og Halldóri Ólafssyni.
Það virðist svo sem „Verklýðs-
blaðið“ hafi verið nokkuð fljótt á
sér að flytja fréttina, þar sem
það flytur hana áður en hún
kemur fyrir stjórn Verklýðfssam-
bands Norðurlands.
f „ályktuninni“ er sagt ásak-
andi um stjóm Alþýðusambands-
ins: „Verklýðsfélögumun hefir
ekki verið gert aðvart til þess að
þau gætu tekið afstöðu til þessa
mikla úrlausnarefnis islenzkrar
alþýðu.“ En hefir verklýðsfélög-
unum vestan lands verið
gefið tækifæri til þess að athuga
það áður en stjórn verklýðs-
sambandsins tók ákvörðun í
málinu? Sennilega hefir það ekki
verið gert.
Fullkomið á f engisbann áísafirðL
Alþýðan grípur til sinna ráða.
Einkaskeyti í dag til Alþýðu-
blaðsins.
Verklýðsfélagið „Baldur“ á fsa-
firði tilkynnir afgreiðsluhann á
öll skip, er flytja áfengi til fsa-
fjarðar eÖa á hafnir við ísafjarð-
ardjúp. Verði eitthvert skip upp-
víst að því að flytja áfengi, verð-
ur bannið jafnframt lagt á önnur
skip þess félags, enda þótt þau
flytji ekki áfengi. Um 700 kjós-
endur standa að baki „Baldri“.
Alt verður gert til að framfylgja
banninu.
„Skutull.“
Austan úr sveitum.
Eftir Sigurð Einarsson.
X.
Og hér skal nú láta staðar
munið. Margt er það enn, sem
segja mætti, gamalt og nýtt, af
því, sem fyrir augu og eym hefir
borið, en einhvers staðar verður
að hætta. Að eins þetta vil ég
taka fram að endingu: Líklega
hefir aldrei öðru eins flóði lofs-
yrða og sjálfsánægju rignt yfir
okkur eins og nú á hinum síð-
ustu tímum, einkuim í sambandi
við alþingishátíÖíina. Það er ó-
þarfi að fara að rifja það upp
nú, enda flest svo væmið, að illa
er hafandi eftir.
En jafnvel maður, sem þögull
verður að standa í öllum þeim
fagnaðarjarmi um ágæti íslenzkr-
ar menningar, fomrar og nýrrar,
getur við dálitla athugun fundið
ýmislegt það í íslenzku þjóðlífi,
sem valda má honum mikillar og
innilegrar gleði. Og bezt er að
segja það þegar í stað, að það,
sem gleðinni veldur, heyrir æsk-
unni og framtíðinni til, og það,
sem harmi veldur og kinnroða og
húgarbeizkju, heyrir fortíðinni til.
Gleðin á rætur sínar í orsökum,
— (Nl.)
sem ekki heyrast nefndar þeg-
ar stórmenni íslenzkrar þjóðar
koma saman á „þessum langhelg-
asta stað hennar", í nýjum hrær-
ingum, sem bærast í brjóstum
þeirra, sem ekki eiga upp á pall-
borðið við slik hátíðahöld, og
skilyrðum þeim, sem þær hreyf-
ingar virðast hafa til þess að
geta orðið nýtt ljós á vegum
þjóðarinnar.
Ég þykist sjá þær viða og égf
þykist sjá, að þau skilyrði eru
óendanleg. Þess vegna hefi ég
rispað upp þessar hugleiðingar.
Á þann hátt vil ég láta í ljós
hátíðarfögnuð minn.
Ég þykist vita, að þeir séu
til, sem ekki geta gremjulaust
lesið þessa pistla. Slík skapbrigði
eru óholl. Én þó þætti mér vel,
að gremjan beindist að mér um
stund, heldur en þeim mönnum,,
sem hér er lýst af vinarhug. Ung-
um gróðri er hætt, — og þeirra
stund kemur síðar. Og ekki
myndi ég kvarta, þó svo andaði
köldu að mér, sem ég óska þeim
góðs.
1.—2. ágúst 1930.
Krossanes.
Nokkur deila hefir enn risið
upp í Krossanesi milli Verklýðs-
félags Glerárþorps og Holdös
framkvæmdarstjóra. Hafði Holdö
ekki greitt 5 verkamönnum það
kaup, sem verklýðsfélagið krafð-
ist og Holdö hafði áður samþykt
að greiða. Eftir nokkurt þref
samþykti Holdö að greiða fjór-
um þeirra fult kaup, en þeim.
fimta, sem er eitthvað bagaður,
neitaði hann að greiða fult kaup,
nema „ef verklýðjsfélagið áliti að
hann œtti sama kaup og hinir
verkamennirnir“.
Grasspretta
i hefir verið góð í sumaír í Suð-
ur-Þingeyjarsýslu, sérstaklega á.
útengjum.