Austurland - 21.06.1963, Blaðsíða 1

Málgagn sósíalista á Ansinrlandi
13. árgangur. Neskaupstað, 21. júní 1963. 25. tölublað.
Bráðabirgðasamningar
um kauphækkun
1 síðasta blaði var frá þvi
skýrt, að verklýðsfélögin á Ak-
ureyri, Siglufirði, Húsavík og
Raufarhöfn hefðu boðað til verk-
falls til að knýja fram kaup-
hækkanir og aðrar kjarabætur.
Átti verkfallið að koma til fram-
kvæmda á tveim fyrrtöldu stöð-
unum 16. júní, en á hinum fjór-
um dögum síðar.
Ekki kom þó til ver'kfalls. Á
síðustu stundu tóknst bráða-
birgðasamningar. Er það megin-
atriði þeirra, að allt kaupgjaíld
hækkar um 7.5%. Auk þess var
samið - um nokkrar tilfærslur
milli taxta og nemur hækkunin í
einstökum tilfelium 10—13%.
Eins og áður segir er hér um
algjört bráðabirgðasamkomulag
að ræða, gert vegna tilmæla rík-
isstjórnarinnar, sem síðar verður
Síldveiðarnar
Síldveiðarnar hófust venju
fremur snemma á þessu sumri og
var fyrstu síldinni landað 9. júní.
Síðan hefur jafnan verið nokkur
veiði við Norðausturlandið, en
ekki annar,s staðar. 'i
I lok síðustu viku var síldar-
aflinn 56080 m'ál í bræðslu og
651 uppmældar tunnur í fryst-
ingu. Síldin hefur verið vel feit,
en söltun mun hvergi hafin.
Vitað var um 53 skip, sem
fengið höfðu einhvern afla, þar
af 47 með 500 mál eða meira.
Þessi Austfjarðaskip voru í þeim
hópi: , i
Búðafeill, Fáskrúðsfirði, 850
Dalaröst, Neskaupstað 560
Einir, Eskifirði 606
Gulifaxi, Neskaupstað 2213
Gullver, Seyðisfirði 765
Gunnar, Reyðarfirði 3008
Hafrún Neskaupstað 596
Hoffell, Páskrúðsfirði 1982
Rán, Fúskrúðsfirði 614
Stefán Árnason, Fáskrúðsf. 680
Stefán Ben, Neskaupstað 1341
Steingrímur trölli, Eskif. 1553
Vattarnes, Eskifirði 592
Þráinn, Neskaupstað : 832
vikið að. Samningurinn fallur úr
gildi sjálfkrafa og án uppsagnar
15. október í haust.
Auk þess, sem að framan er
greint, va.r um það isamið á
Siglufirði, að allt kaup við síldar-
söltun skuli hækka um nær 23%.
Orðsending ríkisstjórnar-
innar
Rétt áður en verkföllin skyldu
hafjast, sendi ríkisstjórnin frá
•sér yfirlýsingu vegna kaupcelln-
anna. Þar er þeim eindregnu ti[l-
mælum beint til samtaka laun-
þega og vinnuveitenda, að þau í
sameiningu láti fram fara athug-
un á því, hversu mi'kil kaup-
hækkun megi nú verða til þess
að hún komi launþegum að gagni.
Jafnframt fór ríkisstjórnin þess
á leit við samtökin, að þau
•skjóti á frest í nokkrar vikur,
meðan athugun stendur yfir,
vinnustöðvunum og öðrum að-
gerðum.
f upphafi orðsendingarinnar
segir s'Vo: „Ríkisstjórnin telur, að
vaxandi þjóðartekjur beri að
nota til að tryggja launþegun-
um sem mestar kjarabætur, jafn-
framt því, sem gildi krónunnar
sé varðveibt og vöxtur þjóðar-
framleiðislunnar örfaður".
Séu þsssi orð mælt af ein-
lægni, bera þau vott um mikla
hugarfarsbreytingu. En það er
mikil ástæða til að ætla að þau
séu af litlum heilindum mælt, en
bezt er að hafa sem fæst orð um
það að svo stöddu, reynslan fær-
ir okkur heim sanninn um það
fyrir veturnætur.
Þessi orðsending brýtur gjör-
samlega í bága við fyrri aðgerð-
ir ríkisstjórnarinnar. Til hennar
var beinlínis stofnað til að breyta
tekjuskiptingunni í þjóðfélaginu
launþegum í óhag. Og vissulega
hefur því marki verið náð.
Einskis hefur heldur verið svif-
izt í þeim efnum. Til þess að ná
marki isínu hefur ríkisvaldinu
verið beitt miskunnarlaust. Aðal-
vopnin hafa verið gengisfelling-
ar, gerðardómar og skattapóli-
tík, sem var almenningi óhag-
stæð, en til hagsbóta hinum
ríku. i |í
Það er því engin furða, þó
menn efist um, að hugur fylgi
máli, er ríkisstjórnin nú í orði
kveðnu snýr við blaðinu.
Undirtektir verkalýðsins
Hvað efitir annað hafa verk-
lýðsfélögin farið fram á viðræður
við ríkisstjórnina um það hversu
tryggja mætti raunhæfar kjara-
'bætur. Erfiðlega hefur gengið að
koma slíkum viðræðum á. Þó
fóru fram viðræður milli ríkis-
stjórnarinnar og fulltrúa nokk-
urra af stærstu verklýðsfélögun-
um í nóiViember í fyrra, um það
hvernig tryggja mætti kaupmátt
launa með verðlækkunum eða
öðrum jafngildum ráðstöfunum.
Engin svör fengust við þassum
tilmælum og ríkisstjórnin hafði
ekkert fram að færa. Það má því
til sanns vegar færast, að með
orðsendingu ríkisstjórnarinnar sé
komið nokkuð til móts við kröfur
verklýðsisamtakanna, þó hvatirn-
ar séu aðrar en umhyggjan fyr-
ir launþegum.
Og samninganefnd verklýðsfé-
laganna á Akureyri og Siglufirði
tók orðsendingu ríkisstjórnarinn-
ar vel. Verkalýðurinn hefur allt-
af verið seinþreyttur til vand-
ræða. 1 yfirlýsingu nefndarinnar
fagnar hún þeirri stefnubreyt-
ingu, isem í orðsendingu ríkis-
stjórnarinnar felst. Mælti hún
með því við miðstjórn A'lþýðu-
sambandsins, að hún tæki upp
_
Bátur til
Eskiíjarðar
Eigendur Hólmaness hafa nú
selt það skip og keypt í staðinn
miklu stærra skip, Steingrím
trölla, sem er eitt af 250 tonna
austurþýzku skipunum. Þau skip
virðast nú orðin mjög eftirsótt,
en lengi vel sættu þau mikilli
gagnrýni, svo ekki sé sagt rógi.
viðræður við samtök vinnuveit-
enda um hagfræðilega athugun,
sem að gagni mætti koma til að
auðvelda kjarasamniniga. Taldi
nefndin að niðurstöður þeirrar
athugunar gætu legið fyrir 15.
okt. n. k. og miðaði gildistíma
samningsins við það.
Aðrir í kjölfarið
Önnur verklýðsfélög munu
þegar koma í kjölfar Norðlend-
inganna. Iðja í Reykjavík, sem
aldrei te'kur þátt í neinni kjara-
baráttu síðan íhaldið náði þar
völdum, en er þeim mun fljótari
að tileinka sér árangurinn af
baráttu annarra verklýðsfélaga,
hefur þegar samið um 7.5% kaup-
hækkun.
Verklýðsfélagið í Neskaupstað
hafði vinnustöðvun í undirbún-
ingi þegar samningarnir tókust
og varð þá ekki af henni. Að
því er Sigfinnur Karlsson, starfs-
maðiur verklýðsfélagsins, tjáði
blaðinu í gær, er nú verið að
leggja síðustu hönd á nýja
samninga.
17. júní í Nes-
kaupstað
Hátíðarhöldin 17. júní voru að
þessu sinni með líku sniði og
venjulega. Hófust þau með skrúð-
göngu kl. 1.30 og var gengið frá
félagsheimilinu að sjúkraJhúsinu
með Lúðrasveit Neskaupstaðar í
broddi fylkingar. Staðnæmzt var
við sjúkrahúsið og þar leikin
nokkur lög. Þaðan var svo haldið
að sundlauginni þar sem hiátíð-
arsamkoma hafði verið ákveðin.
Stefián Þorleifsson setti sam-
komuna með stuttri ræðu, Sig-
urður Blöndal flutti hátíðarræð-
una og Guðný Þórðardóttir las
ættjarðarljóð. Þá var sundkeppni
og ýmsir leikir. Milli atriða lék
lúðrasveitin undir stjórn Haraids
Guðmundsisonar.
Siðan var keppt í knattspyrnu
og handknattleik á íþróttavellin-
um.
Um kvöldið var dansleikur í
félagsheimilinu.
Mikil þátttaka var í hátíðar-
höldunum og veður gott, þó sól-
arlaust væri. ;